O'qituvchilar maktab matematikasi nazariy bilimlarini kengaytirish

KIRISH
O'qituvchilar maktab matematikasi nazariy bilimlarini kengaytirish,
mantiqiy fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish, matematikaning asosini
shakllantirish, ularning tushunchalarini chuqurlashtirish, o'quvchilarning ijodiy
izlanishlarini, mustaqil ish faoliyatini ko'paytirish uchun boshlang'ich
bosqichida o'qitishning turli usullaridan foydalangan holda matematikani chuqur
bilishlari kerak.
Bugungi kunda asosiy masala - bu ta'lim sifati, va ta'lim sifatini
oshirishning samarali usuli bu ta'lim tizimida turli texnologiyalardan
foydalanishdir[1]. Boshlang'ich maktab darajasida matematikani o'qitishda keng qo'llaniladigan ko'plab zamonaviy o'qitish texnologiyalari mavjud va ularning
ba'zilari:
- didaktik birliklarni birlashtirish texnologiyasi (PM Erdniyev) bir vaqtning
o'zida to'g'ridan-to'g'ri va teskari operatsiyalar va operatsiyalarni o'zlashtirishga
yordam beradi va konsolidatsiya tamoyiliga asoslangan mashqlar to'plami
bilimlarni ongli va qat'iy o'zlashtirishga yordam beradi;
- matematikani o'qitishning muammoli texnologiyasi (R.G. Xazankin)
o'quvchilarga masalalarni echish va bir-birlarini tekshirish usullarini qo'llash
orqali muammoning to'g'riligini tekshirishga imkon beradi;
- rivojlantiruvchi ta'lim texnologiyasi (LS Vygotskiy, L.V. Zankov, DB
Elkonin, V.V.Davydov) rivojlantiruvchi mashg'ulotlar tizimi shaxsni barcha
sifatlarga mos ravishda tezlashtirilgan, intensiv, har tomonlama rivojlantirishga
qaratilgan;
- Modulli o'qitish texnologiyasi (V.M. Monaxov) o'quv jarayonini
maqsadga muvofiq ravishda loyihalashtirishi va yaratishi mumkin.
- o'qitishning kompyuter texnologiyasi, kompyuterda ishlash texnikasini
o'zlashtirish, sinfda faol qatnashish, individual ishlash, shaxsiy yordam;
- muammoli ta'lim texnologiyasi;
- mos yozuvlar signallari bo'yicha o'qitish texnologiyasi (V.F. Shatalov)
nazariya va amaliyotni bloklar ko'rinishida guruhlash, nazariy materiallarni
referat sxemalari, ma'lumot referatlari, mustaqil izlanishlar, uyda ishlash
shaklida sinfda o'zlashtirish;
- tushuntirilgan boshqaruv bilan olingan bilimlarning birinchi qismini
dastlabki tayyorgarlik - malaka oshirish (S.N.Lisenkova);
"O'qish va yozish orqali tanqidiy fikrlashni rivojlantirish" o’quvchilarning
bilim darajasini, ya'ni ta'lim sifatini oshirish maqsadida zamonaviy talablarning
ijodiy salohiyatini ro'yobga chiqaradigan yangi texnologiyalardan biridir.
Ushbu texnologiya yordamida dars davomida quyidagi muammolarni hal
qilishingiz mumkin: - o’quvchilarning tanqidiy fikrlashini rivojlantirish;
- fikrlashda faol ishtirok etish;
- bilimlarni egallash uchun javobgarlikni oshirish.
Matematika darslarida bir nechta STO strategiyalaridan foydalanish
mumkin: "Assotsiatsiya", "Venn diagrammasi", "Besh qatorli she'r", "Juftlik,
guruh, individual ish", "Keng ma'ruza".
So'nggi yillarda kundalik darslarda zamonaviy trendlarga mos ravishda
yangi pedagogik texnologiyalar, kompyuterlar, elektron darsliklar, interaktiv
doskalardan foydalanish yaxshi samara bermoqda. Ta'lim tizimi elektron aloqa,
axborot almashish, Internet, elektron pochta, telekonferentsiyalar, on -layn
darslar orqali amalga oshiriladi. Yangi texnologiyalarni qo'llashning o'ziga xos
xususiyati shundaki, ular o'quvchilarga mustaqil ravishda yoki birgalikda ijodiy
ish bilan shug'ullanish, izlash, o'z ishining natijalarini ko'rish, o'z -o'zini tanqid
qilish va yutuqlaridan zavq olish imkoniyatini beradi.
O'qituvchilar uchun elektron darslik bu doimiy ravishda rivojlanib
boradigan ochiq uslubiy tizimdir. Uni har bir o'qituvchi o'zlarining pedagogik
amaliyotidagi materiallar bilan to'ldirib, yanada takomillashtirishi mumkin .
O'quv materiallarini oqilona ishlab chiqishda elektron darsliklarning o'rni
katta. Nazariy mavzular elektron darsliklarda keng ochib berilgan. Agar
nazariy material grafik rasmlar, sxematik yondashuvlar ko'rinishidagi turli xil
chizmalar bilan to'ldirilsa, u holda miyadagi nazariy bilimlarni o'qish, tasavvur
qilish, tushunish va mustahkamlash jarayoni yanada samarali bo'ladi.
Modulli o'qitish - bilim mazmuni, o'rganish tezligi, mustaqil ishlash
qobiliyati, o'qitish usullari va uslublari bo'yicha ta'limning mustaqilligini
ta'minlaydi. Va "modul" - bu modulli dasturning asosiy vositasi bo'lib, u
didaktik rivojlangan bilim, ko'nikma, ko'nikma va uning ko'rsatmalarining
ma'lum bir mazmuni birligi yoki maqsadga muvofiq harakat dasturi tomonidan
belgilangan darajaga erishish uchun saralangan ta'lim ma'lumotlari.
(rejalashtirilgan kelajakdagi natijalar)[3]. Boshqacha qilib aytganda, insonning o'z-o'zini rivojlantirish o'lchovi. Umuman olganda, "modul" so'zi "o'qitishning
mazmuni va texnologiyasi" degan ma'noni anglatadi. "Modulning mazmuni" o'z
mazmunini beradigan o'quv materialining hajmi sifatida taqdim etilgan
Elektron darsliklar ushbu modulli texnologiyaga asoslangan. Har bir
sinfning ta'lim mazmuni modullarga bo'lingan va har bir mavzu ketma -ket va
tizimli ravishda taqdim etilgan. O'quvchilar elektron darslikdagi interfaol
vazifalar bilan ishlash orqali dars haqidagi bilimlarini kengaytiradilar, mustaqil
va ijodiy ishlashga o'rganadilar. O'z bilimlarini mustaqil tekshirish uchun test
topshiriqlarini bajaradi.
Matematikani o'qitishda modulli texnologiyalardan foydalanish shaxsiy
rivojlanish va ijod uchun zarur bo'lgan ko'nikma va malakalarni
shakllantiradi
Sinfda yangi AKTdan samarali foydalanish:
- o’quvchiga erkin fikr yuritish imkoniyatini beradi;
- Aql - o'yinni rivojlantiradi;
- ijodiy faollikni oshiradi;
- jamoaviy harakat - harakatga tarbiyalaydi;
- til bilishni yaxshilaydi;
- Ruhni qidirishni kuchaytiradi.
Prezidentimiz ta'kidlaganidek, "hozirgi dunyoda yoshlar xalqaro
standartlarga muvofiq axborot texnologiyalari bilan bog'liq yangi ta'limga juda
muhtoj" - bu ta'lim jarayonini optimallashtirish va samaradorligini oshirish
muhim ahamiyatga ega.
Ta'limni axborotlashtirish jarayoni yangi axborot texnologiyalaridan keng
foydalanish sohasida fan o'qituvchilariga katta talablar qo'yadi.

Xulоsa
Yangi texnologiyalar yordamida talabalarning bilimlarini oshirish
va ta'lim sifatini oshirish mumkin. Maktab har qanday millatning tayanchi va
tayanch toshi bo'lib, u har qanday millatning har tomonlama o'sishi, ma'naviy va
madaniy rivojlanishiga hissa qo'shadi. O’zbekiston maktablarida ta'lim
Xulosa o'rnida shuni aytish joizki, zamonaviy axborot texnologiyalari
vositalaridan matematika o‘qitish, mavzularni tushuntirish va ko‘rgazmalar tashkil
etishda ham foydalanish mumkin. Axborot texnologiyalari vositalaridan biri
matematika fanini multimedia muhitida turli animatsiyalar, dasturlar orqali
o`qitishni tashkil etishdir. O‘qitish jarayonini axborot texnologiyalarining
multimedia vositalari asosida talablar asosida tashkil etish o‘qituvchi mehnatini
yengillashtirish, o‘quv jarayonini boshqarish, samaradorligini yanada oshirish
imkonini beradi.
Shu bilan bir qatorda ta'lim muassasasi rahbariyatiga talaba, guruh,
mutaxassisliklar bo'yicha test natijalarini ko„rib borish va ulaming o'zlashtirish
natijalariga baho berish, o'qituvchilaming ma'ruza matnlari va boshqa mustaqil
ishlariga mo'ljallangan materiallarining tayyorlash sifatiga baho berish, multimedia
vositalari asosida laboratoriya ishlarini bajarish uchun kompyuterda
modellashtirilgan virtual stendlar joriy etish, kursni o'zlashtirish bo'yicha uslubiy
materiallami tayyorlash uchun takliflar ishlab chiqish kabilami amalga oshirish
imkoniyatini beradi.