O’quv ishlari prorektori 2021y prof. S. Soleev

Yurist-huquqshunos faolitining eng muhim tomoni, bu – insonlar bilan ishlashdir. Bu masalaning mazmunmohiyati bir nechta o’zaro bog’liq bo’lgan aspektlarda ko’rishimiz mumkin:

• odamlarni o’rganish va ularga baho berish;

  
  

• psixologik aloqa o’rnatish va uni rivojlantirish;

  
  

• ularga kerakli ta’sir o’tkazish;

  
  

• o’rgatish, o’qitish, tarbiyalash va h.k.

  
  

Yuridik faoliyat bilan bog’liq bo’lgan xodimlar uchun psixologik bilimlarni egallash juda ham muhimdir. Psixologik bilimlar yuridik sohasiga doir ma’lumotlarning tarkibiy qismi bo’lib hisoblanadi. Ular nafaqat yurist uchun mavjud bo’lgan maxsus muammolarni hal etishga yordam beradi, balki ish bilan birgalikda “ayblash”, “jinoyatchi shaxs”, “jinoiy xulq atvor” kabi asosiy jinoiy huquqiy tushunchalarning yechimini yuridik psixologiya nuqtai nazaridan ko’rib chiqishni talab etadi.

Psixologiya fanining turli tarmoqlari mavjud va ular tomonidan inson psixikasi aniq shart-sharoitlarda o’rganiladi, masalan:

• umumiy psixologiya;

  
  

• bolalar psixologiyasi;

  
  

• pedagogik va yoshlar psixologiyasi;

  
  

• tibbiyot psixologiyasi;

  
  

• sport psixologiyasi;

  
  

• aviasiya va kosmos psixologiyasi;

  
  

• harbiy psixologiya;

  
  

• ijtimoiy psixologiya;

  
  

• etnopsixologiya;

  
  

• oilaviy hayot psixologiyasi;

  
  

• psixodiagnostika;

  
  

• yuridik psixologiya kabilar.

  
  

Ilk bor psixologiya va yurisprudensiya sohasining birgalikdagi ilmiy tadqiqotlari va ular natijasida olingan ma’lumotlar "sud psixologiyasi" atamasi bilan fanlar tizimida o’z o’rnini egallay boshlagan edi (1690, 1720). Lekin yuridik psixologiya o’z yo’nalishini fan sifatida XIX asrning oxirida isbotlashga qadam qo’ydi.