Orxan pamuk məNİm adim qirmizi
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
136 piĢtaxtalarla kərəvizlərin durduğu yerdən tamaĢa eləyib çəkərdilər. Bu gün firəng ustadlarının məğrurcasına öyündüyü perspektiv üsulundan da xəbərsiz olduqlarına görə bu, onların aləmini itin və kərəvizin görə biləcəyi qədər məhdud və dar eləyirdi. Sonra bir Ģey baĢ verdi, bütün nəqĢ aləmimiz dəyiĢdi. Sizə oradan baĢlayıb məlumat verim.
ƏLĠF
Bundan üç yüz əlli il qabaq Bağdad monqolların əlinə düĢüb rəhmsizcəsinə talandığı soyuq fevral günü Ġbn ġakir yalnız bütün ərəb aləminin deyil, bütün Ġslamın ən adlı-sanlı, ən usta xəttatıydı. Cavan olmasına baxmayaraq, Bağdadın dünyada məĢhur kitabxanalarında onun yazdığı, əksəriyyəti Qurani-Kərim olan çoxlu kitab vardı. Həmin kitabların qiyamətə qədər qalacağına inandığına görə Ġbn ġakir dərin və sonsuz zaman fikriylə yaĢayırdı. Bir neçə gün ərzində monqol xaqanı Hülakünün əsgərləri tərəfindən hamısı vərəq-vərəq cırılıb, parçalanıb, yandırılıb Dəclənin sularına atılan, bu gün məlum olmayan həmin əfsanəvi kitablardan sonuncusu üçün bütün gecəni downloaded from KitabYurdu.org
137 Ģamların titrək iĢığında qəhrəmancasına çalıĢmıĢdı. GünəĢin doğmasına arxasını çevirib günbatana, üfüqə baxmağın ənənəyə və kitabların ölümsüzlüyü fikrinə sadiq ustad ərəb xəttatlarının beĢ əsrdən bəri korluğa qarĢı gözü dincəltmək üçün müraciət elədikləri yol olduğuna görə Ġbn ġakir səhərin sərinliyində Xəlifə camesinin minarəsinə çıxdı, beĢ yüz ildən bəri mövcud olan bütöv bir yazı ənənəsini axıra çatdıracaq hər Ģeyi əvvəlcə Ģərəfədən gördü. Qabaqca Hülakünün qəddar əsgərlərinin Bağdada girməsini görüb minarənin baĢında qaldı. Bütün Ģəhərin talanıb yandırılmasını, yüz minlərlə adamın qılıncdan keçirilməsini, beĢ yüz ildən bəri Bağdadda hökm sürən Ġslam xəlifələrinin sonuncusunun öldürüldüyünü, qadının namusuna toxunulduğunu, kitabxanaların yandırılmasını, on minlərlə cild kitabın Dəcləyə atılmasını gördü. Ġki gün sonra cəsəd qoxuları və ölüm fəryadları içərisində atılan kitablardan çıxan mürəkkəbin rəngiylə qırmızıya çalan Dəclənin sularına tamaĢa eləyəndə gözəl yazıyla yazdığı, indi yox olmuĢ bu qədər cildin bu dəhĢətli qətliam və təxribatın qarĢısının alınmasına heç yaramadığı barədə düĢünüb bir daha yazı yazmamağa and içdi. Sonrasa ürəyindən o günə qədər Allaha etiraz hesab eləyib saya almadığı rəsm sənətiylə dərdini və gördüyü fəlakəti ifadə eləmək keçdi, həmiĢə downloaded from KitabYurdu.org
138 yanında gəzdirdiyi kağızda minarədən gördüklərini çəkdi. Monqol istilasından sonra İslam rəsminin üç
qətliamdan sonra əlindəki rəsmlər və ürəyindəki nəqĢ əzmiylə quzeyə, monqol ordularının gəldiyi tərəfə gedib çinli ustaların rəsmini öyrənməsinə... Beləcə, beĢ yüz ildən bəri ərəb xəttatlarının
kitabların, cildlərin parçalanıb yox olması, amma içindəki rəsmli səhifələrin, baĢqa kitabların, baĢqa cildlərin içində sonsuzluğa qədər yaĢayıb, Allahın aləmini göstərməyə davam eləməsidi.
BE Hər Ģeyin hər Ģeyi təkrar elədiyi, buna görə də qocalıb ölmək olmasa, insanın zaman deyilən bir Ģeyin mövcudluğunu qətiyyən sezə bilmədiyi, aləmin də zaman heç yoxmuĢ kimi eyni hekayələr və rəsmlərlə rəsm edildiyi həm qədim, həm yeni bir zamanda Fahir Ģahın kiçik ordusu Səlahəddin xanın əsgərlərini, səmərqəndli Səlimin qısa tarixində də downloaded from KitabYurdu.org
139 söz açdığı kimi, «pəriĢan» elədi. Müzəffər Fahir Ģah əsir aldığı Səlahəddin xanı iĢgəncəylə öldürəndən sonra, ənənəyə görə, əvvəlcə öz möhürünü vurmaq üçün rəhmətliyin kitabxanasına və hərəmxanasına baĢ çəkdi. Kitabxanada təcrübəli cildçisi ölmüĢ Ģahın kitablarını parçalayıb, səhifələrini qarıĢdırıb, yeni cildlər düzəltməyə baĢladılar. Eyni zamanda xəttatları xütbələrdəki «hər zaman qalib» Səlahəddin xanın adını «müzəffər» Fahir Ģahın adıyla dəyiĢdirməyə, nəqqaĢları kitabların ən gözəl rəsmlərinə ustalıqla iĢlənmiĢ rəhmətlik Səlahəddin xanın indidən unudulmağa baĢlamıĢ üzünü silib, yerinə Fahir Ģahın daha cavan sifətini çəkməyə giriĢdilər. Hərəmxanaya girəndə Fahir Ģah ən gözəl qadını dərhal tapmaqda heç bir çətinlik çəkmədi, amma ona zorla sahib olmaq əvəzinə, kitabdan və nəqĢdən baĢ çıxaran incə bir adam olduğuna görə könlünə girməyə qərar verib onunla söhbət elədi. Beləcə, rəhmətlik Səlahəddin xanın gözəllər gözəli və gözüyaĢlı arvadı Nəriman sultan yeni əri olacaq Fahir Ģahdan bircə Ģey istədi. Ġstəyi Leyliylə Məcnunun eĢqindən bəhs eləyən bir kitabda Leyli kimi çəkilmiĢ Nəriman sultanın qarĢısında Məcnun sifətində təsvir edilmiĢ Səlahəddin xanın üzünün pozulub silinməməsiydi. Ərinin illərdən bəri hazırlatdığı kitablar vasitəsilə əldə eləməyə çalıĢdığı əbədiyyət haqqı heç olmasa bir səhifədə downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|