Orxan pamuk
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3. MƏN İTƏM
18 kimi, Ģəfqətlə loğmalarıma göz qoya-qoya mənə qulluq eləyən sahibinin danıĢdıqlarını diqqətlə dinlədim. Ondan aldığım ilham və elədiyi təsvirlə küçələr əməlli-baĢlı qaralandan sonra Əsir bazarının arxa tərəfindəki dar küçələrdən birinə burulub burada qəhvəxananı tapdım. Ġçərisi tünlük və bürküydü. Təbrizdə, Əcəm Ģəhərlərində lap çox oxĢarlarını gördüyüm, qəhvəxanada məddah yox, pərdədar adlanan hekayəçi arxada, ocağın yanındakı hündür yerdə oturmuĢdu. Qabağında bircə rəsm, qaba kağızda tələsik, amma bacarıqla çəkilmiĢ bir it rəsmi asıb, arabir rəsmdəki itə iĢarə eləyə-eləyə hekayəsini həmin itin dilindən söyləyirdi.
19
20 3. MƏN İTƏM
Gördüyünüz kimi, azı diĢlərim o qədər iti və uzundu ki, ağzıma zorla sığır. Bunun mənə dəhĢətli görkəm verdiyini bilirəm, amma xoĢuma gəlir. Bir kərə bir qəssab azı diĢlərimin böyüklüyünə baxıb: «ƏĢi, bu, it deyil, donuzdu», – demiĢdi. Onu baldırlarından elə qapdım ki, diĢlərimin ucunda, yağlı ətinin qurtardığı yerdə omba sümüyünün sərtliyini hiss elədim. Ġt üçün heç bir Ģey diĢlərini içdən gələn qəzəb və hirslə iyrənc düĢməninin ətinə batırmaq qədər ləzzətli olammaz. Belə bir fürsət düĢəndə, qapmağa haqqım olan qurbanım sallana-sallana qabağımdan keçəndə ləzzətdən gözlərim qaralır, diĢlərim sanki sızıldaya- sızıldaya qamaĢır, özüm də bilmədən boğazımdan sizi qorxudan mırıltılar çıxarmağa baĢlayıram. Mən itəm, siz də mənim qədər mağıl varlıqlar olmadığınıza görə: «Heç it də danıĢarmı?» – deyirsiniz. Amma o biri yandan özünüzü ölülərin danıĢdığı, qəhrəmanların onlara naməlum sözləri söylədikləri barədə hekayəyə inandırırsınız. Ġtlər danıĢır, amma dinləməyi bacarana. Əvvəl zaman içində, xəlbir saman içində, bir vaxtlar bir paytaxtın ən böyük camelərindən birinə, tutaq ki, adı Bəyazid camesidi, bir əyalət Ģəhərindən naĢı vaiz gəlibmiĢ. Adını bəlkə
21 gizlətmək, ona, məsələn, Nüsrət Xoca demək lazımdı, amma baĢqa yalan söyləmək də olar, həmin adam kütbeyin bir vaizmiĢ. Amma beynində nə qədər az ağıl-kamal varmıĢsa, dilində də, maĢallah, o qədər qüdrət varmıĢ. Hər cümə camaatı elə coĢdurur, elə ağladırmıĢ ki, gözləri quruyub bayılanlar, halı pisləĢənlər olurmuĢ. Amandı, heç də səhv baĢa düĢülməsin; o heç əvvəlki dilli-dilavər vaizlər kimi ağlamazmıĢ; tamam əksinə, hamı ağlayanda onun kirpiyi belə tərpənməz, camaatı töhmətləyirmiĢ kimi danıĢmağa daha da güc verərmiĢ. Danlanmağı sevdiklərindən, deyəsən, bütün mühafizəçilər, əsilzadələr, halvaçılar, aĢağı təbəqənin adamları və özü kimi bir çox vaizlər həmin adama qul, kölə olublar. Eh, o da it deyilmiĢ ki, çiy süd əmmiĢ insan oğluymuĢ; həmin heyran tünlüyü qarĢısından keçir və görür ki, camaatı ağlatmaq qədər qorxutmağın da bir ləzzəti var. Üstəlik bu iĢdə daha çox çörək ola bilər. Buna görə də ipin ucunu əməlli-baĢlı itirib baĢlayırmıĢ ki: «Bahalığın, vəbanın, məğlubiyyətin yeganə səbəbi Həzrəti Peyğəmbər zamanındakı Ġslamı unudub, müsəlmanıq deyə baĢqa kitablara və yalanlara uyub inanmamızdı. Həzrəti Peyğəmbər zamanında mövlud oxutmaqmı vardı? Ölüyə qırx mərasimi düzəltmək, ruhu üçün halva və yemək biĢirməkmi vardı? Həzrəti Məhəmməd zamanında
22 Qurani-Kərimi nəğmə kimi avazla oxumaqmı vardı? Minarəyə çıxaraq «səsim nə qədər gözəldi, ərəbcə lap ərəb kimi danıĢıram» deyib, lovğalana- lovğalana, qadınsayaq əzilib büzülə-büzülə avazla azan oxumaqmı vardı? Qəbirlərin üstünə gedib yalvarırlar, ölülərdən mədəd umurlar, türbələrə gedib bütpərəstlər kimi daĢa səcdə eləyirlər, çit bağlayırlar, nəzir deyirlər. Bu ağılı verən təriqətçilərmi vardı Həzrəti
Məhəmməd zamanında? Təriqətçilərin baĢbiləni Ġbn Ərəbi Fironun imanla öldüyünə and içməklə günahkar olub.
Təriqətçilər, mövləvilər, xəlvətilər, qələndərilər çalğı çala-çala Qurani-Kərim oxuyub, uĢaq- oğlan hamısı birgə «dua eləyirik» deyə rəqs eləyib, oynayanlar – bunlar kafirdilər. Təkkələr yıxılmalı, təməlləri yeddi arĢın qazılmalı, çıxan torpaq dənizə tökülməlidir ki, ancaq oralarda namaz qılmaq mümkün olsun. Həmin Nüsrət Xoca daha da qızıĢıb ağzından qığılcım saça-saça: «Ey möminlər, qəhvə içmək
bunun zehni uyuĢdurduğunu, mədəni deĢdiyini, bel boĢluğu və qısırlıq yaratdığını bildiyinə, qəhvənin Ģeytan oyunu olduğunu dərk elədiyinə görə içməmiĢdi. Bundan baĢqa, indi qəhvəxanalar kef əhlinin, zövq düĢkünü olan varlıların diz-dizə oturub, hər cür ədəbsizlik elədikləri yerlərdi, hətta
Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|