Oświatowy zawrót głowy 2017
§ 1 Rozporządzenie określa
Yüklə 0,69 Mb.
|
| § 1 Rozporządzenie określa:
1) szczegółowe warunki udzielania pomocy uczniom objętym Rządowym programem pomocy uczniom w 2017 r. – „Wyprawka szkolna” ustanowionym uchwałą nr 115/2017 Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2017 r. w sprawie Rządowego programu pomocy uczniom w 2017 r. – „Wyprawka szkolna”; 2) formy i zakres pomocy; 3) tryb postępowania w sprawie udzielania pomocy
w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy dzieciom i uczniom w formie zasiłku losowego na cele edukacyjne, pomoc uczniom w formie wyjazdów terapeutyczno - edukacyjnych oraz pomocy dzieciom i uczniom w formie zajęć opiekuńczych i zajęć terapeutycznych w 2017 r. (weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia)
w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego na lata szkolne 2017/2018–2019/2020 do trzyletniego liceum ogólnokształcącego, czteroletniego technikum i branżowej szkoły I stopnia, dla kandydatów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum (weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia) Rozporządzenie określa: § 3 - § 6 - sposób przeliczania na punkty poszczególnych kryteriów, w przypadku większej liczby kandydatów; § 8 - sposób ustalania punktacji w przypadku osób zwolnionych z obowiązku przystąpienia odpowiednio do egzaminu gimnazjalnego, danej części egzaminu gimnazjalnego lub danego zakresu albo poziomu odpowiedniej części egzaminu gimnazjalnego;
rekrutacyjnego i postępowania uzupełniającego.
w sprawie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego do publicznych przedszkoli, szkół i placówek (weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia) Rozporządzenie określa: § 3 - § 7 - sposób przeliczania na punkty poszczególnych kryteriów, w przypadku większej liczby kandydatów; § 8 - sposób ustalania punktacji w przypadku osób zwolnionych z obowiązku przystąpienia odpowiednio do egzaminu ósmoklasisty lub do danego przedmiotu objętego egzaminem ósmoklasisty; § 9 i § 10 - skład i szczegółowe zadania komisji rekrutacyjnej oraz szczegółowy tryb przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego i postępowania uzupełniającego. § 12 - postępowanie rekrutacyjne na rok szkolny 2017/2018 do oddziału dwujęzycznego utworzonego w klasie VII szkoły podstawowej, § 13 - postępowanie rekrutacyjne na lata szkolne 2019/2020–2021/2022 do szkół ponadpodstawowych, z wyjątkiem szkół o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt. 2 lit. d–f ustawy – Prawo oświatowe, w przypadku przeliczania na punkty wyników egzaminu ósmoklasisty, § 14 - postępowanie rekrutacyjne na lata szkolne 2019/2020–2021/2022 do szkół ponadpodstawowych z wyjątkiem szkół, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 lit. d–f ustawy – Prawo oświatowe, w przypadku osób zwolnionych z obowiązku przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty.
w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (weszło w życie 1 września 2017r.) W roku szkolnym 2017/2018 równolegle funkcjonują dwie podstawy programowe: nowa dla klas I, IV i VII szkoły podstawowej, dla klas I szkoły branżowej I stopnia i klas I szkoły policealnej oraz dotychczasowa obejmująca klasy, które kontynuują naukę. Rozporządzenie określa nowe podstawy programowe. załącznik nr 1 - przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych oraz inne formy wychowania przedszkolnego (stosuje się także do prowadzenia wychowania przedszkolnego w ośrodkach umożliwiających dzieciom z niepełnosprawnością intelektualną z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego)
umiarkowanym lub znacznym, załącznik nr 4 - branżowe szkoły I stopnia, załącznik nr 5 - szkoły specjalne przysposabiające do pracy, załącznik nr 6 - szkoły policealne.
w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (weszło w życie 1 września 2017r.) Rozporządzenie określa: § 2 – co zawiera ramowy plan nauczania, § 3 – liczbę oraz przeznaczenie godzin przyznawanych przez organ prowadzący, § 7 – obowiązkowy podział na grupy na poszczególnych zajęciach w klasach IV-VI szkoły podstawowej, branżowej szkole I stopnia, liceum ogólnokształcącym, technikum, branżowej szkole II stopnia i szkole policealnej, załączniki 1- 18 – nowe ramowe plany nauczania dla wszystkich typów szkół W rozporządzeniu określono tygodniową liczbę godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych i zajęć z wychowawcą w poszczególnych klasach danego typu szkoły. Dyrektor szkoły, uwzględniając ramowy plan nauczania, opracuje tygodniowy (semestralny - w szkołach dla dorosłych) rozkład zajęć. Nowe ramowe plany nauczania stosuje się począwszy od roku szkolnego 2017/2018: w klasach I, IV i VII szkoły podstawowej, w tym szkoły podstawowej specjalnej, z wyjątkiem szkoły podstawowej specjalnej dla uczniów dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, we wszystkich klasach szkoły podstawowej specjalnej dla uczniów dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, w branżowej szkole I stopnia dla uczniów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum, w szkole specjalnej przysposabiającej do pracy w semestrach I szkoły policealnej.
zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (weszło w życie 1 września 2017r.) § 1 pkt.1 lit. a - Zajęcia są realizowane w klasach IV–VIII szkoły podstawowej i w szkołach ponadpodstawowych: branżowej szkole I stopnia, w klasach I–III liceum ogólnokształcącego i w klasach I–III technikum (zmiana brzmienia § 1 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 r.)
z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym nie przewiduje się organizacji takich zajęć
zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (weszło w życie 1 września 2017r.) § 1 pkt.1 lit b - w przedszkolach zajęcia religii uwzględnia się w ramowym rozkładzie dnia, a w szkołach zajęcia religii i etyki uwzględnia się w tygodniowym rozkładzie zajęć (w § 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. po ust. 1 dodano ust. 1a)
(zmiana brzmienia § 10 ww. rozporządzenia) Zwolnienie uczniów z zajęć w celu odbycia rekolekcji W ostatecznym brzmieniu rozporządzenia pojawił się zapis, w świetle której uczniowie uczęszczający na naukę religii mają prawo do zwolnienia z zajęć szkolnych w celu odbycia trzydniowych rekolekcji wielkopostnych, a także innych rekolekcji, jeżeli stanowią one praktykę danego kościoła lub innego związku wyznaniowego. Niemniej jednak w czasie trwania rekolekcji szkoła nie jest zwolniona z realizowania funkcji opiekuńczej i wychowawczej. Rekolekcje według uzgodnień dyrektora z organizatorem O terminie rekolekcji dyrektor szkoły powinien być powiadomiony przez organizujących rekolekcje na co najmniej miesiąc przed terminem rozpoczęcia rekolekcji. Szczegóły odnośnie organizacji rekolekcji powinny być przedmiotem ustaleń pomiędzy szkołą a organizatorem rekolekcji. Postuluje się również ustalenie wspólnego terminu rekolekcji w przypadku, gdy w szkole prowadzona jest nauka religii więcej niż jednego kościoła lub związku wyznaniowego. W pozostałym zakresie zmiany w rozporządzeniu mają charakter dostosowujący.
zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu realizacji edukacji dla bezpieczeństwa (weszło w życie 1 września 2017r.) § 1 – możliwość organizowania specjalistycznych obozów szkoleniowo- wypoczynkowych z zakres edukacji dla bezpieczeństwa w czasie ferii zimowych lub letnich dla uczniów klasy VIII szkoły podstawowej lub klasy I szkoły ponadpodstawowej: branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego lub technikum
w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego (weszło w życie 1 września 2017 r.) § 1 - określa formy realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego dla uczniów klas IV – VIII szkół podstawowych i szkół ponadpodstawowych 1) zajęcia klasowo-lekcyjne; 2) zajęcia do wyboru przez uczniów: - zajęcia sportowe, - zajęcia rekreacyjno-zdrowotne, - zajęcia taneczne - aktywna turystyka, które mogą być prowadzone przez nauczyciela wychowania fizycznego innego niż nauczyciel prowadzący zajęcia klasowo-lekcyjne.
1) 2 godziny lekcyjne tygodniowo w szkołach podstawowych; 2) 1 godzina lekcyjna tygodniowo w szkołach ponadpodstawowych
w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia) Rozporządzenie określa: § 2 - § 4 - warunki, jakie muszą spełniać dopuszczane do użytku szkolnego podręczniki w postaci papierowej i elektronicznej; § 6 - warunki i tryb dopuszczania do użytku szkolnego podręczników; § 12 - dokumenty, jakie należy dołączyć do wniosku o wpis na listę rzeczoznawców; § 15 - wysokość opłat wnoszonych w postępowaniu o dopuszczenie do użytku szkolnego podręczników. Wydawcy przygotowali podręczniki opracowane do nowej podstawy programowej dla klasy I, IV i VII szkoły podstawowej do poszczególnych zajęć edukacyjnych. Dotychczas zostało dopuszczonych do użytku szkolnego 178 podręczników uwzględniających nową podstawę programową. Procedury dopuszczania do użytku szkolnego podręczników są dostępne dla opinii publicznej poprzez stronę internetową MEN. Wszystkie istotne informacje dotyczące zatwierdzania podręczników są publikowane w Wykazie wniosków o dopuszczenie do użytku szkolnego podręczników. Podręczniki oceniane są przez rzeczoznawców wpisanych na listę prowadzoną przez ministra. Minister zatwierdza podręczniki do użytku pod warunkiem ich pozytywnego zaopiniowania.
WYCHOWANIA, OPIEKI
w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (weszło w życie 1 września 2017r.) Poza zmianami porządkującymi wynikającymi z konieczności dostosowania terminologii do nowego ustroju szkolnego nowością jest przede wszystkim rozszerzenie procedury postępowania w przypadku zniszczenia dokumentacji nauczania na przypadki zniszczenia protokołów indywidualnych części ustnej egzaminu maturalnego z danych przedmiotów oraz protokołów dotychczasowych egzaminów dojrzałości. W przypadku ich zniszczenia dyrektor będzie musiał:
Nadto uzupełniono katalog dokumentów gromadzonych w indywidualnych teczkach dzieci, uczniów, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, słuchaczy i wychowanków. W pozostałym zakresie utrzymano dotychczasowy stan prawny.
zmieniające rozporządzenie w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia) § 1. wprowadza (przywraca) wzór świadectwa potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie wydawane po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie
Proponowana zmiana w ma charakter porządkująco – techniczny. Zmiana ma na celu przywrócenie wzoru świadectwa potwierdzającego kwalifikację w zawodzie (nr wzoru 78a, symbol OKE-II/115/2), wydawanego po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. Wzór tego świadectwa był zawarty w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 893, z późn. zm.). Wzór nr 78a został wycofany, a powinien być nadal stosowany w wąskim zakresie, tj. w odniesieniu do kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach: technik mechanizacji rolnictwa, technik technologii odzieży, krawiec, ratownik medyczny oraz dietetyk, nie ujętych w obowiązujących.
zmieniające rozporządzenie w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia) § 1 - wprowadza nowe wzory świadectw dla uczniów klas IV – VI W załączniku nr 2 do rozporządzenia MEN z 18 stycznia 2017 r. w pkt 1 „Świadectwa szkolne promocyjne szkoły podstawowej” pozycje dotyczące wzorów nr 3a, 4a, 5, 6 i 6a otrzymały brzmienie:
w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (weszło w życie 1 września 2017r.) Rozporządzenie określa m. in.: § 3 - § 24 - szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli, w szczególności poziom wykształcenia i jego zakres w odniesieniu do poszczególnych typów szkół i rodzajów placówek; Załącznik - wykaz egzaminów potwierdzających kwalifikacje do nauczania języków obcych. Zmiany precyzujące w stosunku do projektu W stosunku do projektu zmodyfikowano definicje ustawowe. Otóż przez gimnazjum, liceum, technikum czy szkołę branżową I stopnia rozumiemy także klasy odpowiednio dotychczasowego gimnazjum, liceum, technikum i zasadniczej szkoły zawodowej. Zwłaszcza w przypadku gimnazjum oznacza to, że w szkołach, w których są prowadzone klasy dotychczasowego gimnazjum w zakresie pracy w tych klasach będą obowiązywały wymogi kwalifikacyjne dla nauczycieli gimnazjum. Poza tym warto zwrócić uwagę na to, że zamiast sformułowania „studia magisterskie” używanego w projekcie pojawiły się dwa sformułowania „jednolite studia magisterskie” i „studia II stopnia”. Oprócz tego doprecyzowano rozwiązania przejściowe, wskazując, że kwalifikacje do nauczania języków obcych w placówkach doskonalenia nauczycieli, poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach specjalistycznych, bibliotekach pedagogicznych, kolegiach pracowników służb społecznych, szkołach policealnych, liceach ogólnokształcących, technikach, branżowych szkołach II stopnia, branżowych szkołach I stopnia, gimnazjach, placówkach oświatowo-wychowawczych oraz placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania, posiadają również osoby, które: 1) ukończyły studia pierwszego stopnia prowadzone na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela: a) na kierunku filologia w specjalności danego języka obcego oraz posiadają przygotowanie pedagogiczne lub b) w specjalności danego języka obcego lub lingwistyki stosowanej w zakresie danego języka obcego oraz posiadają przygotowanie pedagogiczne lub 2) ukończyły studia pierwszego stopnia na dowolnym kierunku (specjalności), prowadzone na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, i legitymują się: a) świadectwem egzaminu z danego języka obcego w stopniu zaawansowanym lub biegłym, o którym mowa w załączniku do rozporządzenia, oraz posiadają przygotowanie pedagogiczne lub b) świadectwem złożenia państwowego nauczycielskiego egzaminu z danego języka obcego stopnia II, o którym mowa w załączniku do rozporządzenia. Zmiany w stosunku do dotychczasowego stanu prawnego w pigułce W pozostałym zakresie w ostatecznym brzmieniu rozporządzenia przewidziano jedynie – w stosunku do projektu - niewielkie zmiany precyzujące, niezmieniające jednak istoty zagadnień. Przypomnijmy więc najważniejsze nowości, które przewiduje omawiane rozporządzenie w stosunku do dotychczasowego stanu prawnego. I tak:
Przed natychmiastową utratą kwalifikacji nauczycieli uratują rozwiązania przejściowe. Otóż:
zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (weszło w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia) § 1 - Zmiany w załączniku rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 416 i 922, z 2015 r. poz. 868 oraz z 2016 r. poz. 1029)
w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznego przedszkola, publicznej, szkoły podstawowej, publicznej szkoły ponadpodstawowej lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (weszło w życie 1 września 2017r.) Dostosowuje przepisy do zreformowanego szkolnictwa oraz nowych wymogów kwalifikacyjnych wobec dyrektorów szkół. Do listy dokumentów wymaganych od kandydata startującego w konkursie na dyrektora szkoły dodano oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych. Cudzoziemiec starający się o kierownicze stanowisko w szkole przedstawi dodatkowo dokument potwierdzający znajomość języka polskiego. Nie trzeba będzie natomiast składać oświadczenia o zgodzie na przetwarzanie danych osobowych - jak podkreśla ustawodawca - podanie danych osobowych jest wymogiem do wzięcia udziału w konkursie.
w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze w publicznym przedszkolu, publicznej szkole podstawowej, publicznej szkole ponadpodstawowej oraz publicznej placówce (weszło w życie 1 września 2017r.) W rozporządzeniu doprecyzowano regulacje dotyczące kwalifikacji cudzoziemców oraz ograniczono możliwość zajmowania funkcji dyrektora przez osobę, która nie ukończyła studiów magisterskich. W odróżnieniu od obecnych wymogów, dyplom magistra będą musieli posiadać również dyrektorzy i wicedyrektorzy techników, a także osoby zajmujące te stanowiska: w placówkach wychowawczych, placówkach kształcenia praktycznego. Dyrektorzy i wicedyrektorzy przedszkoli i szkół podstawowych będą natomiast musieli legitymować się dyplomem ukończenia studiów pierwszego stopnia. Dodano także wymóg posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych oraz korzystania z pełni praw publicznych (dotychczas dotyczyło to tylko nienauczycieli zajmujących stanowiska dyrektora i wicedyrektora). W przypadku cudzoziemców konieczne będzie potwierdzenie znajomości języka na zasadach określonych w ustawie o języku polskim. Wprowadzono regulację, która pozwala osobom zajmującym stanowiska kierownicze, a niespełniającym nowych wymogów, dokończenie kadencji na dotychczasowych zasadach.
zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji kuratoriów oświaty oraz zasad tworzenia ich delegatur (weszło w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia). W przepisach rozporządzenia zniesiono ograniczenia dotyczące zasad tworzenia w kuratoriach oświaty wydziałów i stanowisk pracy oraz związane z realizacją przez pracowników kuratoriów zadań i czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe wprowadzają również pewne zmiany w zakresie awansu zawodowego nauczycieli. (Ustawa z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym - Dz. U. 2016 poz. 862). Tylko 3 zmiany W dniu 1 września 2017 r. weszły w życie dwie zmiany w zakresie awansu zawodowego nauczycieli:
Poza powyższymi, na dzień dzisiejszy nie przewiduje się innych zmian w zakresie awansu zawodowego nauczycieli. Docierające informacje o planach wprowadzenia dodatkowego stopnia awansu zawodowego, czy modyfikacji w zakresie stażu pozostają w sferze medialnej i dotychczas nie zostały skonkretyzowane w jakimkolwiek projekcie ustawy. Staż zostanie przerwany na czas stanu nieczynnego Uwagę zwraca modyfikacja zasad przedłużania stażu na wyższy stopień awansu zawodowego. Według nowego stanu prawnego staż zostanie przedłużony także o okres stanu nieczynnego, jeżeli oczywiście nieobecność potrwa dłużej niż miesiąc. Jeśli jednak nieobecność (nie tylko w związku ze stanem nieczynnym) potrwa dłużej niż rok, a w przypadku, gdy nauczyciel korzystał z urlopów związanych z rodzicielstwem – dłużej niż nieprzerwanie 1,5 roku, wówczas konieczne będzie odbycie stażu od nowa w pełnym wymiarze. Dyrektor będzie mógł sprawdzić, czy kandydat na pracownika nie popełnił przestępstwa na tle seksualnym
I N N E ( wybrane z Portalu Oświatowego Wolters Kluwer)
Od 1 września 2017 r. w szkołach i placówkach obowiązywać będzie jeden program wychowawczo-profilaktyczny. Zmiany wprowadzają nowe zapisy ustawy - Prawo oświatowe. Komentarz jest odpowiedzią na pytania, jakie treści powinien obejmować program, w jakim terminie i przez kogo powinien zostać uchwalony oraz jakich szkół i placówek obejmuje obowiązek ich opracowania po zmianie w systemie edukacji.
Program powinien obejmować treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów oraz treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy z 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe – dalej u.p.o.; szkoły oraz placówki realizują program wychowawczo-profilaktyczny obejmujący: – treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, oraz – treści i działania o charakterze profilaktycznym dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów, przygotowane w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w danej społeczności szkolnej, skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców.
– placówki oświatowo-wychowawcze, w tym szkolne schroniska młodzieżowe, umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień oraz korzystanie z różnych form wypoczynku i organizacji czasu wolnego; – placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, umożliwiające uzyskanie i uzupełnienie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych; – placówki artystyczne – ogniska artystyczne umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień artystycznych; – młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze umożliwiające dzieciom i młodzieży realizację odpowiednio rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki; – placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania. Programu wychowawczo-profilaktycznego nie realizuje się w przedszkolach i szkołach dla dorosłych (art. 26 ust. 2 u.p.o.). 2. Kto uchwala program wychowawczo-profilaktyczny? Zgodnie z art. 84 ust. 2 pkt 1 u.p.o. program wychowawczo-profilaktyczny szkoły lub placówki uchwala rada rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną. Zasady uchwalania programu wychowawczo-profilaktycznego są takie same jak dotychczas w przypadku programu wychowawczego i programu profilaktyki. Uchwalenie oznacza, że rada rodziców tworzy program wychowawczo-profilaktyczny w porozumieniu z radą pedagogiczną. Ustawodawca nie określa sposobów porozumienia pomiędzy radą rodziców i radą pedagogiczną w zakresie uchwalenia programu wychowawczo-profilaktycznego, pozostawia to w gestii szkoły. W szkołach i placówkach niepublicznych oraz w szkołach i placówkach publicznych niesamorządowych program uchwala organ wskazany w statucie szkoły lub placówki (art. 84 ust. 5 u.p.o.), a w szkołach i placówkach, w których nie tworzy się rad rodziców program uchwala rada pedagogiczna (art. 84 ust. 4 u.p.o.). 3. Termin uchwalenia programu wychowawczo-profilaktycznego Przepisy art. 84 i 26 u.p.o. wchodzą w życie z dniem 1 września 2017 r. Program wychowawczo-profilaktyczny powinien być zatem uchwalony w terminie od 1 do 30 września 2017 r. Zgodnie z art. 84 ust. 3 u.p.o., jeżeli rada rodziców w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia roku szkolnego nie uzyska porozumienia z radą pedagogiczną w sprawie programu wychowawczo-profilaktycznego, program ten ustala dyrektor szkoły w uzgodnieniu z organem sprawującym nadzór pedagogiczny; program ustalony przez dyrektora szkoły lub placówki obowiązuje do czasu uchwalenia programu przez radę rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną. W związku z powyższym program należy uchwalić do 30 września. Rok szkolny we wszystkich szkołach i placówkach rozpoczyna się z dniem 1 września każdego roku – art. 94 u.p.o.
z przekształcenia gimnazjum W szkole podstawowej powstałej z przekształconego gimnazjum obowiązuje jeden program wychowawczo-profilaktyczny, także dla klas gimnazjum. Program wychowawczo-profilaktyczny określony w art. 26 ust. 1 u.p.o. zastępuje dotychczasowe dwa programy: program wychowawczy i program profilaktyki. Na mocy art. 1 ustawy z 14.12.2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę prawo oświatowe – dalej u.p.w.p.o.; ustawa p.o. w zakresie przywołanych artykułów wchodzi w życie z dniem 1.09.2017 r. Szkoła podstawowa, która powstała z przekształconego gimnazjum rozpocznie działalność z dniem 1.09.2017 r. – art. 129 ust. 2 p.w.p.o. W związku z tym program wychowawczo-profilaktyczny należy uchwalić w terminie od 1 do 30 września 2017 r. Nie ma obowiązku uchwalania programu w każdym roku szkolnym. Na podstawie art. 129 ust. 8 u.p.w.p.o. w roku szkolnym 2017/2018 i 2018/2019 w szkole podstawowej powstałej z przekształconego gimnazjum prowadzi się klasy dotychczasowego gimnazjum do czasu zakończenia kształcenia. Oznacza to, że jest to jedna szkoła, w której przez dwa lata będą funkcjonować klasy szkoły innego typu. Szkoła podstawowa będzie miała jeden program wychowawczo-profilaktyczny, klasy gimnazjum nie stanowią odrębnej szkoły.
w którym będzie funkcjonować technikum i szkoła branżowa Zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy z 7.09.1991 r. o systemie oświaty - dalej u.s.o., organ prowadzący szkoły różnych typów lub placówki może je połączyć w zespół. Połączenie nie narusza odrębności rad pedagogicznych, rad rodziców, rad szkół lub placówek i samorządów uczniowskich poszczególnych szkół lub placówek, o ile statut zespołu nie stanowi inaczej. W związku z powyższym, jeżeli w zespole działa jedna rada rodziców i jedna rada pedagogiczna, to uchwalają one jeden program wychowawczo-profilaktyczny dla zespołu. Jeżeli natomiast rada rodziców i rada pedagogiczna działają oddzielnie w technikum i oddzielnie w branżowej szkole I stopnia, to uchwalają oddzielne programy wychowawczo-profilaktyczne. Informacje dotyczące wspólnej rady pedagogicznej i wspólnej rady rodziców powinny być zawarte w statucie zespołu szkół. Przepis art. 62 ust. 1 u.s.o. obowiązuje do 31.08.2017 r., od 1.09.2017 r. obowiązuje w takim samym brzmieniu art. 91 ust. 1 u.p.o.
Komentarz jest próbą bliższej analizy zapisów obowiązującego od 1 września 2017 r. nowego rozporządzenia o podstawie programowej. To nie będzie tekst o jakości nowej podstawy programowej, lecz refleksja o wyzwaniach stojących przed nauczycielami, szczególnie uczącymi od nowego roku szkolnego w IV i VII klasie ośmioletniej szkoły podstawowej. Refleksja służąca poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: Jak przygotować się do podjęcia nowych zadań, aby – parafrazując słowa Henry'ego Forda – pośpiech nie stał się wrogiem jakości? A – jak arenga Arenga, czyli preambuła, to uroczysty wstęp, sporadycznie dołączany do najważniejszych aktów prawnych przed ich pierwszymi przepisami. Zawiera ratio legis, czyli motywy wydania aktu, a także zamierzone cele i podstawowe wartości (...). Umieszczany jest w celu przedstawienia historycznych i politycznych podstaw aktu (...). Teoretycy prawa spierają się o to, czy ma ona charakter normatywny, tzn. czy można z niej wyprowadzić normy prawne, czy też jest tylko deklaracją polityczną. Mimo tych wątpliwości jej postanowienia są zawsze wykorzystywane w trakcie wykładni prawa (Latosińska). Preambuła Podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, czyli załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 14.02.2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej - dalej r.p.p., powinna stać się dla nauczycieli wykładnią w interpretacji zapisów odpowiedniej (odnoszącej się do określonego przedmiotu) części, dla dyrektora zaś punktem wyjścia do zorganizowania działań nauczycieli/zespołów nauczycieli/rady pedagogicznej niezbędnych do: – uchwalenia szkolnego zestawu programów, – wyboru podręczników, materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych, – dostosowania statutu do nowych wymogów prawnych, – zorganizowania współpracy z radą rodziców przy tworzeniu programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły [od 1.09.2017 r., zgodnie z art. 84 ust. 2 pkt 1 ustawy z 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe – dalej pr. ośw., rada rodziców będzie realizować swoją kompetencję uchwalania tego programu w porozumieniu z radą pedagogiczną]. Na co warto zwrócić uwagę w preambule? Znaczenie kształcenia w ośmioletniej szkole podstawowej opisano, powtarzając sformułowania z preambuły podstawy programowej z 2012 r. dla szkoły podstawowej (fundament wykształcenia, jaki stanowi kształcenie ogólne w szkole podstawowej, i jej rola łagodnego wprowadzenia w świat wiedzy). Dodano zadania przygotowania do wykonywania obowiązków ucznia oraz wdrażania do samorozwoju, a także zapewnienia bezpiecznych warunków oraz przyjaznej atmosfery do nauki.
• w każdym przypadku doprecyzowanie treści nauczania (wymagań szczegółowych) oznacza jednocześnie bardziej niż dotychczas precyzyjne określenie wymagań egzaminacyjnych; • trzeba śledzić Biuletyn Informacji Publicznej na stronie Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, gdzie do 1.09.2017 r. zostanie ogłoszony informator zawierający w szczególności przykładowe zadania, jakie mogą wystąpić na egzaminie ósmoklasisty w latach szkolnych 2018/2019–2020/2021 (trzy przedmioty: język polski, matematyka i język obcy nowożytny), wraz z rozwiązaniami [por. art. 267 ust. 1 ustawy z 14.12.2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe]; • warto sporządzić – najlepiej w zespole przedmiotowym lub międzyprzedmiotowym – rejestr nowych pojęć, terminów, zagadnień, w przypadku języka polskiego – tekstów literackich, co pomoże w: – efektywnej realizacji podstawy programowej (w tym – zaplanowaniu współpracy nauczycieli w ramach korelacji międzyprzedmiotowej), – przygotowaniu uczniów do egzaminu ośmioklasisty (elektroniczne wersje opracowań Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa dla każdego przedmiotu są sukcesywnie udostępniane w wersji elektronicznej nauczycielom – uczestnikom spotkań informacyjnych realizowanych na zlecenie MEN przez publiczne placówki doskonalenia), – procesie wyboru podręczników, materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych oraz tworzenia/wyboru/modyfikacji programów nauczania, zwiększając prawdopodobieństwo podjęcia trafnych decyzji, opartych na triadzie myślowej: co uczeń musi znać, co uczeń powinien znać, co uczeń mógłby znać, – racjonalnym, adekwatnym do potrzeb i możliwości uczniów, zagospodarowaniu programu nauczania: minimalistycznym, maksymalistycznym lub pośrednim (kompromisowym) (Komorowska, 1999). Przypomnijmy, że znaczącą zmianę w strukturze programów nauczania wprowadził art. 3 pkt 13b ustawy z 7.09.1991 r. o systemie oświaty, znowelizowany ustawą z 30.05.2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. W świetle tego przepisu program nauczania do danych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego to opis sposobu realizacji celów wychowania lub kształcenia oraz treści nauczania ustalonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego. Tę definicję, upraszczającą proces tworzenia programów, utrzymuje art. 4 pr. ośw. C – jak coachingowe pytania Oto wybrane pytania z narzędzia coachingowego zwanego C5, które można zastosować w zespołowym projektowaniu zmiany (Dulewicz, 2009): 1. Czego powinniśmy robić więcej? Priorytetem, sygnalizowanym już w preambule podstawy programowej, jest rozwijanie kompetencji czytelniczych uczniów. To wiodący cel kształcenia literacko-kulturowego w zakresie języka polskiego – tu autorzy podstawy programowej jako zadanie nauczyciela wskazują wychowanie świadomego odbiorcy i uczestnika kultury, szczególnie dzieł literackich (Podstawa programowa przedmiotu język polski. Warunki i sposób realizacji), a na obszernej liście lektur obowiązkowych dominują pozycje z historycznoliterackiego kanonu. W podstawie programowej czytamy o zadaniach szkoły (a więc nie tylko polonistów), związanych m.in. z: ugruntowaniem zainteresowań czytelniczych uczniów, rozbudzaniem ich zamiłowania do czytania, zwiększaniem aktywności czytelniczej, zapewnieniem kontaktu z książką, w tym także poprzez wskazywanie roli biblioteki (szkolnej, publicznej, naukowej, on-line). Wydaje się zatem, że więcej uwagi i czasu trzeba będzie poświęcić na ćwiczenia technik czytania [dominujący w szkole sposób czytania „słowo po słowie” warto uzupełniać, szczególnie w przypadku tekstów trudnych, np. metodą przeglądania i wyszukiwania (Gyarmathy; zob. także: projekt Umiem się uczyć; Taraszkiewicz, 2012)]. Wskazane jest również, oprócz zaktualizowania szkolnego księgozbioru, systematyczne korzystanie z internetowej biblioteki Wolne Lektury (https://wolnelektury.pl/), z jej wszystkimi funkcjonalnościami – to też okazja do poszerzania wiedzy o prawach autorskich i własności intelektualnej, na co zwraca się uwagę w wielu miejscach podstawy programowej. Stąd nowe wyzwanie – więcej świadomego, systemowego korzystania przez nauczycieli i uczniów z otwartych zasobów edukacyjnych. Czy więcej edukacji patriotycznej? Cel ogólny wprowadzania uczniów w świat wartości patriotyzmu i szacunku do tradycji jest rozwijany w podstawie programowej takich przedmiotów jak: historia, WOS, język polski, geografia, przyroda, plastyka i muzyka. Nie zapominajmy jednak, że badania zewnętrzne z ostatnich lat dowiodły wysokiej aktywności polskich szkół w środowisku lokalnym i wielości działań, które można określić (...) jako kształtowanie patriotyzmu lokalnego, przywiązania do swojej małej ojczyzny (Gocłowska, Jasiński, 2016). Wydaje się, że w roku szkolnym 2017/2018 i kolejnych nie powinno chodzić o więcej działań ukierunkowanych na edukację patriotyczną, a raczej o szukanie nowych metod i form realizacji tego zadania, bo wysoko, na trzecim miejscu w hierarchii wartości (po tworzeniu przyjaznej atmosfery i zapewnieniu bezpieczeństwa oraz kształtowaniu pożądanych postaw społecznych) znajduje się propagowanie postawy patriotycznej w odniesieniu zarówno do małej, jak i dużej ojczyzny, a jednocześnie nie jest to zauważane przez uczniów w tak szerokim zakresie jak przez pozostałych respondentów (nauczycieli, dyrektorów, rodziców) (Gocłowska, Mazurkiewicz, 2014). 2. Czego, w świetle nowej podstawy programowej, będziemy robić mniej? Zmniejsza się, zdaniem Autora, autonomia nauczyciela w doborze treści nauczania – nowa podstawa zawiera katalog wymagań szczegółowych, w przypadku niektórych przedmiotów opatrzony wskazówkami, w której klasie, w jakiej kolejności należy realizować wskazane działy/zagadnienia. Jednocześnie większość podstaw programowych poszczególnych przedmiotów zawiera na ogół szersze niż w 2012 r. sugestie na temat metod, jakie może stosować nauczyciel (wspólna dla wszystkich przedmiotów jest praca metodą projektu), oraz informacje o teoriach pedagogicznych lub/i strategiach edukacyjnych stanowiących podstawę koncepcji. Mamy tu wiele odwołań rozproszonych w podstawach programowych różnych przedmiotów – od tych „klasycznych”: Konfucjusz, Jan Amos Komeński, hermeneutyka, strukturalizm po nowsze i najnowsze: pedagogika społeczna Aleksandra Kamińskiego, teoria gier dramatycznych Leona Chancerela, konstruktywistyczna teoria Jerome Brunera oraz idea „nowego wychowania” Johna Dewey'a, edukacja progresywistyczna Williama Kilpatricka, Nowoczesna Szkoła Francuska Technik Freineta, heurystyki i pedagogika twórczości, personalistyczna teoria wychowania, koncepcja sprawności fizycznej ukierunkowanej na zdrowie (ang. health-related fitness), edukacja włączająca, teoria inteligencji wielorakich Howarda Gardnera, strategia kształcenia wyprzedzającego, ocenianie kształtujące, nauczanie ekspedycyjne... Czy ten dualizm – mniej decyzyjności w doborze treści nauczania, a przy tym więcej swobody w doborze strategii i metod – sprawdzi się w praktyce? To istotny, jak się wydaje, temat przyszłych dyskusji w gronie pedagogicznym i w badaniach wewnętrznych prowadzonych w szkołach podstawowych w nowej rzeczywistości programowej. 3. Co będziemy robić inaczej? Nowa podstawa programowa znosi od klasy V zblokowany przedmiot przyroda, stąd w miejsce integracji przedmiotowej pojawia się korelacja, rozumiana jako proces synchronizacji zbliżonych do siebie elementów i treści z różnych przedmiotów przez wyprzedzenie lub zbieżność pewnych tematów. Korelacja może oznaczać również merytoryczne wiązanie treści z różnych przedmiotów i tworzenie układów integrujących w sobie treści tych przedmiotów (Grządziel i in., 2011, s. 4). W szkole może zostać zaplanowana i realizowana korelacja polegająca na „dostarczaniu” przez jeden przedmiot podbudowy dla innego. Korelacja wiąże się także z potrzebą dokonania porównania, uzupełnienia i poszerzenia wiadomości, jak również stosowania ich w różnych dziedzinach wiedzy i praktyce. Często zamiennie z terminem „korelacja” używany jest termin „integracja”. Integracja ma szerszy zasięg i określony zakres (...). Korelacja oznacza przede wszystkim wspólne pole tematyczne, na które składają się podobne treści zawarte w różnych przedmiotach nauczania (tamże, s. 4). W podstawach programowych większości przedmiotów podano dziedziny wpisujące się w ideę tak rozumianej korelacji, sugerując realizację przez uczniów projektów interdyscyplinarnych. W preambule wymieniane są jednak różne aspekty pracy metodą projektu: na jednym lub wielu przedmiotach, zespołowo lub indywidualne, trwające tydzień/miesiąc/semestr/cały rok, z odejściem od podziału na lekcje. Nowością jest kształtowanie uczniowskiej kompetencji organizacji i zarządzania projektami oraz powiązanie metody projektu z wprowadzanymi w szkole innowacyjnymi rozwiązaniami programowymi, organizacyjnymi lub metodycznymi [od 1.09.2017 r. przestaje obowiązywać rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 9.04.2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki, odejdzie się zatem od prawnych procedur wdrażania innowacji pedagogicznych i konieczności zgłaszania ich kuratorowi oświaty]. Wskazuje się jednocześnie na związek projektów z treściami podstawy programowej, wybieranymi samodzielnie przez nauczyciela lub w porozumieniu z uczniami. Zdecydowanie zmienia się sposób wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych. Uzasadnienie znajdujemy w podstawie programowej przedmiotu informatyka: Podstawowe zadanie szkoły – alfabetyzacja w zakresie czytania, pisania i rachowania – wymaga poszerzenia o alfabetyzację w zakresie umiejętności rozwiązywania problemów z różnych dziedzin ze świadomym wykorzystaniem metod i narzędzi wywodzących się z informatyki [nawiązanie do operacyjnej definicji myślenia komutacyjnego (ang. computational thinking) sformułowanej przez Jeannette Wing w 2006 r.] oraz na lepsze zrozumienie, jakie są obecne możliwości technologii, komputerów i ich zastosowań. Elementem powszechnego kształcenia staje się również umiejętność programowania, szeroko rozumianego jako cały proces, informatyczne podejście do rozwiązywania problemu (...). Tak rozumiane programowanie jest częścią zajęć informatycznych od najmłodszych lat, wpływa na sposób nauczania innych przedmiotów. Komputer z celowo dobranym oprogramowaniem i dostępem do internetu powinien stać się standardem wyposażenia każdej sali lekcyjnej i pracowni przedmiotowej. Warunki i sposób realizacji kilku przedmiotów zawierają rekomendacje konkretnych stron internetowych (np. http://etykawszkole.pl, http://filmotekaszkolna.pl, http://karta.org.pl, http://ipn.gov.pl, strony internetowe instytucji publicznych, w tym organów samorządowych, organów władzy publicznej czy organizacji społecznych) lub wskazania narzędzi i technik (mapa cyfrowa, słowniki, encyklopedie, programy multimedialne, tablice interaktywne, urządzenia mobilne, komunikatory, media społecznościowe, wirtualna wycieczka po muzeum lub do urzędu gminy/miasta/dzielnicy, aplikacje do monitorowania aktywności fizycznej). Zakończenie Na koniec kilka słów o wskazywanym przez autorów podstawy programowej jako pożądany spiralnym sposobie organizacji treści w programach nauczania, gdzie materiał ułożony jest w następujące po sobie cykle – pierwszy obejmuje cały materiał nauczania w zakresie podstawowym, kolejny poszerza informacje itd. Mamy tu do czynienia z powtarzaniem i uzupełnianiem informacji w pewnym określonym zakresie. Nowa struktura szkół staje się faktem, przed nami kilkumiesięczny okres przygotowywania się do ważnego zadania: wdrożenia zmian programowych. Będzie więcej, mniej, inaczej? Mam nadzieję, że ten artykuł pomoże Państwu spojrzeć całościowo na podstawę programową, wierząc jednocześnie, że – parafrazując Henry'ego Forda – każde zadanie staje się łatwiejsze, jeśli podzieli się je na mniejsze podzadania. Bibliografia: • Dulewicz T., Pytania zamiast przypadku... czyli o treningu i coachingu, 2009, http://ipri.com.pl/newsletter/pazdziernik2009.pdf • Gocłowska A., Jasiński A. (red.), Dane i wnioski z ewaluacji zewnętrznych przeprowadzonych w roku 2015, Warszawa 2016, www.npseo.pl/data/documents/4/383/383.pdf • Gocłowska A., Mazurkiewicz G. (red.), Dane i wnioski z ewaluacji zewnętrznych przeprowadzonych w latach 2013–2014, Warszawa 2014, www.npseo.pl/data/documents/4/338/338.pdf • Gyarmathy E., Edukacja i nauka trwająca całe życie [w:] I. Smythe (red.), Dysleksja: Przewodnik dla dorosłych, http://bogdanowicz.edu.pl/images/pdf/INCLUDE-Book-PL1.pdf • Komorowska H., O programach prawie wszystko, Warszawa 1999 • Kozak W., Komentarz do podstawy programowej przedmiotu język polski na II etapie edukacyjnym [w:] Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa. Język polski, 2017 • Latosińska K., Preambuła, www.gazetaprawna.pl/encyklopedia/prawo/hasla/337656,preambula.html • Umiem się uczyć, http://kiw-pokl.org.pl/index.php?option=com_sobipro&pid=286&sid=951:Umiem-sie-uczyc&Itemid=544&lang=pl • Grządziel H., Kos-Górczyńska I., Stańczyk A., Szczur H., Przewodnik dla nauczycieli w zakresie prowadzenia korelacji przedmiotów ogólnych i zawodowych, Warszawa 2011, www.koweziu.edu.pl/download.php?plik=poradnik_korelacje_publikacja.pdf • Taraszkiewicz M., Warsztaty z efektywnej nauki, www.edunews.pl/narzedzia-i-projekty/projekty-edukacyjne/1946-warsztaty-z-efektywnej-nauki • Waśko A., Nowa podstawa programowa języka polskiego dla kl. IV–VIII szkoły podstawowej. Podstawowe założenia, filozofia zmiany i kierunki działania, wystąpienie na konferencji informacyjno-szkoleniowej dla kadry publicznych placówek doskonalenia, 9.03.2017 r.
W art. 4 pkt 24 u.p.o. zmodyfikowano definicję podstawy programowej zawartą w art. 3 pkt 13 u.s.o., rozszerzając jej treść (pogrubione przeze mnie fragmenty): Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa bez bliższego określenia o: (...) podstawie programowej kształcenia ogólnego – należy przez to rozumieć obowiązkowe zestawy celów kształcenia (w uzasadnieniu do projektu ustawy – Prawo oświatowe, Sejm VIII kadencji, druk sejmowy nr 1030, s. 21, czytamy, że ta zmiana ma charakter doprecyzowujący i uspójniający – w przepisach wykonawczych dotyczących podstawy programowej kształcenia ogólnego znajduje się odniesienie do celów kształcenia) i treści nauczania, w tym umiejętności, opisane w formie ogólnych i szczegółowych wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności, które powinien posiadać uczeń po zakończeniu określonego etapu edukacyjnego, oraz zadania wychowawczo-profilaktyczne szkoły (w art. 26 ust. 1 u.p.o. wpisano wymóg realizacji przez szkoły programu wychowawczo-profilaktycznego obejmującego treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów oraz treści i działania o charakterze profilaktycznym dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów, przygotowane w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w danej społeczności szkolnej, skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców), uwzględniane (...) w (...) programach nauczania i podczas realizacji zajęć z wychowawcą (w uzasadnieniu do projektu podkreślono, że w programie wychowawczo-profilaktycznym ważne są zestawy zagadnień określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego przeznaczone do realizacji w ramach zajęć z wychowawcą) oraz umożliwiające ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych, a także warunki i sposób realizacji tych podstaw programowych. Zrezygnowano z zapowiadanego w czerwcu 2016 r. pomysłu przygotowania podstawy programowej dla godzin do dyspozycji wychowawcy klasy. Niemniej nowa definicja podstawy wskazuje na konieczność powiązania zajęć z wychowawcą z celami i treściami szkolnego programu wychowawczo-profilaktycznego, a ten winien odwoływać się do zadań (o charakterze wychowawczo-profilaktycznym) wpisanych w podstawy programowe z 2012 i 2017 r. Zadania te znajdziemy przede wszystkim w części wstępnej podstawy programowej dla szkoły podstawowej.
Dziś w trakcie spotkań i dyskusji związanych z nową siecią szkół skupiamy się głównie na tym, gdzie będziemy uczyć. Już za chwilę kluczowe okażą się spotkania, dyskusje i decyzje dotyczące tego, jak będziemy uczyć, zwłaszcza w szkołach podstawowych, w których od 1.09.2017 r. nauczyciele zaczną realizować w klasach I, IV i VII nową podstawę programową. Co ważne, nierzadko ci sami nauczyciele równolegle będą realizować dwa kluczowe dokumenty: podstawę programową z 2012 r. obowiązującą jeszcze przez dwa kolejne lata szkolne, i nową. Dokumenty różne – począwszy od celów ogólnych, przez treści, po warunki realizacji. Niniejszy komentarz jest próbą spojrzenia na ten problem i określenia wyzwań, jakie w tym zakresie stoją przed dyrektorem reformowanej szkoły podstawowej.
|