O‘zbekiston republikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi ulug‘bek hamdamov, abdug‘opir qosimov jahon adabiyoti

Rim adabiyotining “oltin davri”
Eramizdan oldingi 31 yilda Yunonistonning g‘arbi-janub
qirg‘og‘idagi Aksium jangida Oktavian qo‘shinlarining Antoniy
qo‘shinlari ustidan g‘alaba qozonishi natijasida eski respublika tu-
zumi tamomila yemirilib, Rim tarixining yangi davri – yakka hukm-
ronlikka asoslangan imperatorlik saltanati boshlanadi. Zamonasin-
ing anchagina o‘qimishli kishisi va san’at ishlariga bir daraja yaqin
turgan Avgust, adabiyotining kattakon targ‘ibotchilik imkoniyatlari-
ni yaxshi tushunadi va hokimiyatni qo‘lga olgan kunlaridan boshlab,
o‘zining idora usullarini xalq ommasiga ma’qul qilish maqsadida

81
shu imkoniyatlardan keng suratda foydalanishga kirishadi. San’at

va adabiyot ishlarini uyushtirishda mehnatlari singan va shu yo‘lda
Avgustga juda katta xizmat ko‘rsatgan kishilar orasida eng mashhuri
Metsenatdir. Nomi keyinchalik san’at va adabiyot homiysi timso-
liga aylanib ketgan bu odamning o‘zi ham uncha-muncha she’r yo-
zar, adabiy harakatlarga yaqindan qatnashar edi. Metsenat Vergiliy
hamda Goratsiy kabi shoirlarning noyob iste’dodini payqab, shular
ishtirokida maxsus yozuvchilar to‘garagi tashkil qiladi. Rim hayo-
tining badiiy ijod markazi hisoblangan bu to‘garak, yangi imperiya
adabiyotining shakllanishi va rivoj topishida benihoyat muhim rol
o‘ynaydi. Respublika tuzumidan imperatorlik sistemasiga o‘tish
paytidagi adabiyotning asosiy xususiyati madhiyabozlikdan iborat-
dir. Ammo, shunga qaramay, Oktavian zamonasi, Rim poeziyasining
badiiy jihatdan bemisl yuksak darajalarga ko‘tarilgan “oltin davri”
bo‘lgan. Darhaqiqat Avgust saltanati yillarida ijod qilgan Vergiliy,
Goratsiy, Ovidiy kabi ulug‘ shoirlar o‘zlarining asarlari bilan Rim
poeziyasining klassik davr yunon adabiyotidan qolishmaydigan va
keyinchalik jahon adabiyoti taraqqiyotiga kuchli ta’sir o‘tkazishga
qodir bo‘lgan kamolot bosqichiga olib chiqadilar.