O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

Sovutish tizimlariga texnik xizmat ko’rsatish
Ochiq va yopiq sovutish tizimi. Dvigatelning belgilangan issiqlik maromida ishlashi uchun suyuqlik g’ilofida harakatlanuvchi suyuqlikning harorati 80 -95 S bo’lishi lozim. Bu rejimda (maromda) dvigatel me’yorda ishlaydi, silindrlar yonuvchi aralashma bilan yaxshi to’ladi, tirsakli valning aylanishi maromida bo’ladi, silindrdan yongan gazlar to’la chiqib ketishga ulguradi, karterdagi moyning moylash xususiyati yo’qolmaydi, dvigatel qismlari orasidagi qistirmalar, salniklar va elektr simlarining izolyatsiyalari quyib ishdan chiqmaydi, dvigatelning ishlashi maromda bo’lib issiqlik energiyasi dvigatel quvvatining oshishiga olib keladi, yonilg’i tejamkorligi oshadi, qurumlar hosil bo’lmaydi, suyuqlik qaynamay, sathi bir xilda turadi, qismlar orasida ishqalanishlar va yeyilishlar paydo bo’lmaydi.
Dvigatelning doimiy issiqlik rejimida ishlashini faqat termostat yordamida ushlab turiladi. Radiator va uning turlari Radiator blokda isigan suyuqlikning issiqligini tashqi muhitga tarqatish uchun xizmat qiladi. U yuqorigi va pastki bakchalar, radiator o’zagi, va radiator qopqog’idan iborat. Suyuqlik radiatorga yuqorigi bakchaning bo’g’izidan quyiladi. Bo’g’iz qopqoq bilan zich berkitilgan. Radiator o’zaklarining turlari naycha-plastinkali yoki naycha-lentali bo’lishi mumkin. Naycha-plastinkali bo’lganda, naychalari gorizontal joylashtirilgan qator yupqa plastinkalar orasidan o’tkazilib, uchlari yuqoriga va pastki bakchalarga kavsharlanadi.
Suv nasosi. Suyuqlik nasosi. Sovitish tizimida suyuqlikning majburiy harakatlanishi nasos yordamida amalga oshiriladi. Odatda past bosimli (40… 100 k. Pa) markazdan qochma suyuqlik nasosi ishlatiladi. Ventilyator radiator o’zagidan o’tayotgan havo oqimini jadallashtirib, undan issiqlikning tashqi muhitga tarqalishini tezlashtiradi. avtomatik rejim – ventilyator, dvigateldagi sovituvchi suyuqlikning harorati ko’tarilib 85… 900 S larga borganda avtomatik ishga tushadi.
Sovutish tizimini yurgizib yuborish oldindan qizdirish. Tashqi muhit harorati -20 S dan kam bo’lganda, har qanday ichki yonuv dvigatelini yurgizib yuborish qiyinlashadi. Shuning uchun sovutish tizimini dvigatelni yurgizib yuborishdan oldin qizdiriladi. Qozonda yonuvchi aralashma turg’un yonganda, svecha uziladi. Qizigan havoni sovutish tizimiga yuboriladi va suyuqlik isitiladi. Suyuqlik bilan sovutish tizimi havo bilan sovutishga nisbatan quyidagi afzalliklarga ega:
Suyuqlik bilan sovutish tizimining asosiy kamchiliklari shundan iboratki, suv 0 S da muzlaydi, blok va blok kallagida darzlar hosil qiladi. Blokning suv ko’ynakchalarida cho’kindilar hosil qiladi, radiator trubkalari cho’kindilar bilan to’lib qolishi mumkin.
Sovutish suyuqligi sifatida, asosan, toza suv ishlatiladi, chunki u issiqlikni o’ziga tez qabul qiladi va tarqatadi, arzon va yetarli miqdorda bo’ladi. Lekin suv cho’kindi hosil qilib, blokning issiqlik o’tkazish qobiliyatini pasaytiradi, g’ilof devorlari zanglanishi natijasida yemiriladi. Suv qishda muzlab, blok devorlarini darz ketkazadi yoki yorib yuborishi mumkin. Bu kamchiliklardan holi bo’lish uchun sovutish suyuqligi sifatida antifriz TOSOL A 40 va A 65 lar keng ishlatiladi