O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OILY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI
O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI
BIOLIGIYA-TUPROQSHUNOSLIK FAKULTETI
KURS ISHI
Mavzu:
Hujayra tuzilishi
TOSHKENT - 2014
Reja:
1. Asosiy qism
1.
O'simlik hujayrasining tuzilishi
2.
Biologik membranalarning vazifasi.
3.
Goldji apparati (GA).
4.
Ribosomalar. Mitoxondriyalar. Lizosomalar. Peroksisoma va
glioksisomalar
5.
Hujayra devori.
2. Foydalanikgan adabiyotlar
O'SIMLIK HUJAYRASINING TUZILISHI
Hujayra hayotning tuzilma va funksional birligidir. Hujayra (grekcha-
cytos yoki lotincha-cellula) so'zini birinchi bor Robert Guk 1665 yilda
qo'llagan. Biologiya fanining asosiy yutuqlaridan bo'lgan hujayra nazariyasi
1839 y. M.Shleyden va T.Shvann tomonidan yaratilgan (1-rasm).
1-Rasm.
Elektron mikroskopda kuzatilgan o'simlik hujayrasining
umumiy ultratuzilishi (N.Grin, U.Stauta, D.Teylor, 1990).
1-o'rta plastinka, 2-qo’shni hujayra qobig'i, 3-sitoplazma bo'ylab erkin
joylashgan ribosomalar, 4-g'adir-budur endoplazmatik retakulum, 5-endo-
plazmatik retakulum bilan bog'langan ribosomalar, 6-xloroplastlar, 7-
xloroplast qobig'i (ikkita membrana), 8-granlar, 9-mitoxondriya, 10-Golji
apparati,
11-hujayra
shirasi,
12-tonoplast,
13-vakuola,
14-Golji
pufakchalari, 15-mikrofilamentlar (hujayra bo'ylab tarqalgan), 16-
miktronaychalar (ko'pchilik hollarda hujayra atrofida joylashgan bo'ladi),
17-sitoplazm,18-plazmatik membrana, 19-silliq endoplazmatik retikulum, 20-
euxromatin, 21-geteroxromatin, 22-xromatin, 23-yadrocha, 24-yadro
g'ovagi, 25-yadro qobig'i (ikkita membrana), 26-yadro, 27-hujayra qobig'i,
28-plazmodesmalar
.
O`simlik hujayralari turli ko`rinishlarda bo`lishi mumkin (2-rasm).
2-rasm.
O'simlik
hujayrasining
formalari
(N.S.Kiseleva,
N.V.Sheluxina, 1969):
A-parenximatik: 1-sharsimon, 2-silindrsimon, 3-
kubsimon, 4-tabletkasimon, 5-yulduzchasimon: B-prozenximatik.
Tabiatdagi organizmlar hujayra tuzulishiga nisbatan ikki gruppaga
bo'linadi:
Dostları ilə paylaş: |
