O’zbekiston respublikasi oily va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti



Yüklə 3,04 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/16
tarix14.06.2022
ölçüsü3,04 Mb.
#89457
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
xuzhajra tuzilishi

1-prokariotlar
-hujayrasida, shakllangan yadro bo'lmaydi, ularga 
bakteriyalar va ko'k-yashil suvo'tlari kiradi.
2-eukariotlar
-hujayrasida albatta shakllangan yadro bo'ladi. Ularga 
o'simlik va hayvon organizmlari kiradi. Bir organizm tarkibiga kiruvchi 
hujayralar tuzilishida ham bir-biridan sezilarli darajada farq bo'lishi mumkin. 
Ko'p hujayrali organizmlarda maxsus funksiyalarni bajaruvchi yuqori 
darajada mutaxassislashgan hujayralar uchraydi. Har bir tirik hujayraning 
o'ziga xos bo'lgan ko'pgina vazifalar funktsiyalar mavjuddir.
O'simliklar hujayrasi ham barcha eukariot organizmlar hujayrasiga 
o'xshashdir. Ammo ulardan farqli o'laroq o'simlik hujayrasida fototrof 
oziqlanish uchun xos bo'lgan 
plastidlar
, hujayrani o'rab turuvchi 
polisaxarid 
devori
hamda turgorni saqlab turish uchun muhim bo'lgan markaziy vakuola 
mavjud. Bo'linuvchi o'simlik hujayrasida esa sentriollar yo'q. Tirik hujayra 
yarim 
o'tkazuvchanlik 
xususiyatiga 
ega 
bo'lgan 
membrana 
bilan 
chegaralangan bo'lib, o'zini qayta qurish qobiliyatiga ega.
O'simlik hujayralari ko'rinishi jihatidan ikki xil bo'lishi mumkin. Ulardan 
nisbatan ko'proq uchraydigani parenximatik va prozenximatik hujayralardir.
Parenximatik
hujayralarning eni buyiga teng bo'lib, ko'proq kvadratga 
o'xshash bo'ladi. Masalan, asosiy to'qima hujayrasi (0,04 mm
2
). 
Prozenximatik
hujayralarning bo'yi enidan bir necha barobar katta bo'ladi. 
Masalan, paxta tolasi bir hujayradan iborat bo'lib, uzunligi 35-40 mm, 
qichitqi o'tining po'stloq tolasining uzunligi esa 70-80 mm.
 
O'simlik hujayralarining ko'rinishi va bajaradigan vazifalari har xil 
bo'lsa ham, ular umumiy tuzilishga ega. O'simlik hujayralarida dastlab 
hujayra qobig'ini va ichki tarkibiy qismni farqlash zarur. Hayotiy xossalar 


aynan hujayra ichki qismi bilan belgilanadi. Uni 

Yüklə 3,04 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə