O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi andijon davlat universiteti

Ta’rif  1.1:
    n    ta  satr  va  m  ta  ustundan  iborat  bo‘lib, to‘g‘ri  turtburchak 
shaklida    joylashgan,  n
∙
m  ta  elementdan  tuzilgan  ixtiyoriy  jadval    n
x
m  tipdagi 
matritsa  deyiladi.  Matritsani  tashkil  qiluvchi    narsalar    uning    elementlari 
deyiladi. n
x
m tipdagi A matritsa quyidagicha yoziladi: 

















.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
1
2
22
21
1
12
11
mn
m
m
n
n
a
a
a
a
a
a
a
a
a
A
 
yoki qisqacha ko‘rinishda 
A

[a
ki
],  k

1,2,...,n,  i

1,2,...,m 
Agar matritsaning ustunlar soni bitta (m

1) bo‘lsa, u xolda ustun matritsani 
xosil qilamiz.  













n
2
1
x
x
x
x

 
Shuningdek, satrlari soni bitta (n

1) bo‘lsa, 

---

 
7 
y

[y
1
 ,y
2
 ,...,y
m
] 
satr matritsani xosil qilamiz. 
Agar  matritsaning  satrlari  soni  bilan  ustunlar  soni    o‘zaro  teng  bo‘lsa,    u 
xolda  matritsa  kvadrat  matritsa  deyilib,    uning  satrlar  (yoki  ustunlar  )  soni 
matritsaning tartibi deyiladi. 
Ta’rif 1.2.
  Matritsaning   k  ta satri va k ta ustunidan tuzilgan determinant 
bu matritsaning k-tartibli minori deyiladi.  
Masalan,  birinchi  tartibli  minorlar    shu    matritsa  elementlarining  o‘zlari 
bo‘lib, ularning soni n
∙
m ta bo‘ladi, quyidagi 2
x
3 tipdagi 






23
22
21
13
12
11
a
a
a
a
a
a
                         
matritsa uchun uchta xar xil ikkinchi tartibli 
23
22
13
12
23
21
13
11
22
21
12
11
a
a
a
a
,
a
a
a
a
,
a
a
a
a
 
minorlarni tuzish mumkin. n-tartibli  A  kvadratik  matritsaning n-tartibni minori  
shu    matritsaning    determinantiga  teng  bo‘lib,  detA  yoki  ¦A¦  ko‘rinishda 
belgilanadi.