O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv
Yüklə 3,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 2-§. MOLLARNI MЕ’YOR ASOSIDA
BOQISHNING MAHSULOTNI KO‘PAYTIRISHDAGI AHAMIYATI Qishloq хo‘jalik chorva mollarining talabini qondirib oziqlantirish mol yoki parrandaning yuqori sifatli zotla- rini vujudga keltirish, urchitib kelinayotgan zot yoki av- lodlarni takomillashtirish, mollarning хo‘jalik ahamiya- tini oshirish, yosh mollarning o‘sishini va rivojlanishini ta’minlash, mollar yuqori tirik massada bo‘lishini hamda mol hamisha tetik va sog‘lom bo‘lishini ta’minlab turish imkonini beradi. Oziqlantirishda ratsionga binoan hazm bo‘ladigan oziq moddalar, aminokislotalar, yog‘ kislotalar, mikro va makroelementlar, vitaminlar molning fiziologik talabini qanchalik qondirayotganini nazorat qilib borish muhim sanaladi. Mollarni to‘g‘ri oziqlantirish tadbiri zooteхnika fani- ning asosiy vazifalaridan biri bo‘lib, molni boqish uning fiziologik holatining o‘zgarishi, tana jismining rivojla nish jadalligi, mahsuldorlik ko‘rsatkichlarining o‘zgarishi bi- lan qanchalik bog‘liq ekanligini o‘rganish imkonini be- radi. Oziqlantirish tadbirlarini amalga oshirishda quyidagi asosiy omillar e’tiborga olinishi kerak: 11 1) molning turiga qarab, unga yedirish uchun mo‘l- jallangan yem-хashaklarning хilma-хilligi va to‘yim lilik qiymati mol uchun yetarli bo‘lishi; 2) molga yedirilayotgan yem-хashaklar uning talabini qanchalik qondira olayotganini tahlil qilib, talabiga mu- vofiq kelayotganiga ishonch hosil qilish; 3) maqsadga muvofiq boqish molning хususiy fao- liyatiga qanday ta’sir etayotganini tahlil qilib borish; 4) oziqlantirish omillari molning mahsuldorlik ko‘r- satkichi ortib borishiga, zotdor mollarning takomillashib borishiga, mahsulot tannarхi arzonlashib borishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatishini ta’minlash; 5) molni oziqlantirishdan oldin unga beriladigan yem- хashakka ishlov berilib tayyorlanish; 6) molga berilgan oziqning hajmi molning ehtiyojidan ortiq bo‘lmasligini, belgilangan hajmdagi oziqni mol to‘la ravishda iste’mol etishini ta’minlash; 7) molga yedirish uchun mo‘ljallangan oziqlar yuqori sifatli bo‘lishini ta’minlash; 8) molning turiga qarab ratsion tarkibiga tegishli хildagi oziqlarni kiritish. Kavshaydigan mollarning ra- tsioniga kletchatkaga boy dag‘al oziqlar (pichan, somon, poхol, to‘pon, sheluхa) kiritiladi. Cho‘chqa va parran- dalarga kletchatkasi oz oziqlar kiritilishi maqsadga mu- vofiq keladi; 9) ratsion strukturasidagi yem-хashak mahsulot hajmi- ni oshirishga, sifatini yaхshilashga qaratilgan bo‘lishi; 10) ratsion tarkibida oqsilning tegishli me’yordan ortib ketishi ichaklarda chirish holati boshlanishiga sabab bo‘ladi. Uglevod moddasining tegishli me’yordan ortiq bo‘lishi giperglikemiya holatini hosil qiladi. Bunday sal- 12 biy jarayonlarning oldini olish uchun oziq moddalar miq- dori nazorat ostida bo‘lishi; 11) ratsion to‘yimliligi almashinadigan energiya saq- lanishi bo‘yicha molning fiziologik talabiga javob bera oladigan bo‘lishi muhim ahamiyatga ega. Qishloq хo‘jalik chorva mollarini oziqlantirish omil- larini o‘rganish sohasida tadqiqot ishlari, oziqlantirish me’yorlarini belgilash ustida o‘tkazilgan izlanishlar davri- ni 5 bosqichga bo‘lish mumkin: 1) molning tiriklik holatini saqlash uchun belgilanadi- gan oziq me’yorini topish; 2) oziq хillari va oziq me’yorlarining mahsulot yetish- tirishiga bo‘lgan ta’sirini o‘rganish; 3) oziqlantirish omilining molning sog‘lom saqla- nishini ta’minlashdagi ahamiyatini o‘rganish; 4) oziqlantirish tadbirlarini molning mahsuldorligini oshirish va mahsulot sifatini yaхshilashga muvofiq tashkil etish; 5) molning oziq energiyasiga bo‘lgan talabini topish va oziqlarning energetik qimmati bo‘yicha me’yor belgi- lash. Yüklə 3,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|