O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot universitеti

 
Misol:
Ikki o`zgaruvchi faktorialining ayirmasini hisoblash dasturi funksiya 
qism dasturi yordamida amalga oshirilsin. 
F=m!-n! 
Program factorial; 
var f,m,k,:integer; 
function 
fakt 
(n: integer): integer; 
var p,i:integer; 
begin 
p:=1; 
for i : =2 to n do
p:=p*i; 
fact 
: = p; 
end; 
begin 
readln (m,k); 
f : =
 fact
(m)-
fact
(k); 
writlen (‗f=‘; f); 
end.
 
12.3. Protsedura va funksiya qism dasturiga murojaat qilish 
 
Protsedurani bajarish uchun asosiy dasturning ixtiyoriy (kerakli) joyidan unga 
murojaat qilish kerak. 
Protseduraga murojaat va uni bajarish quyidagi operator yordamida amalga 
oshiriladi: 
(); 
Bunda qism dastur tasvirida keltirilgan protseduraga murojaat qilishda formal va 

---

120 
aniq parametrlar orasida to‗liq moslik bo‗lishi shart, ya'ni sohta va aniq parametrlar 
soni bir xil bo‗lishi, kelish tartiblari mos tushishlari va ularning turlari bir xil bo‗lishi 
kerak.
Protsedura chaqirilganda formal parametrlar o‗rniga aniq parametrlar mos 
qo‗yiladi. 
Bunda parametr-qiymatlar o‗rniga kiritiladigan malumotlar beriladi. Natija esa 
parametr-o‗zgaruvchilarda hosil bo‗ladi. 
Protsedura chaqirilganda sarlavhada ko‗rsatilgan formal parametrlar aniq 
parametrlar bilan ularning kelishi tartibida almashtiriladi, ya'ni birinchi formal 
parametrga birinchi aniq parametr, ikkinchi formal parametrga ikkinchi aniq parametr 
va h.k. mos qo‗yiladi. 
Funksiya qism dasturiga murojaat uning nomi orqali amalga oshiriladi. 
Funksiyaga murojaat qilinadigan joyda funksiyaning nomi yoziladi va undan keyin 
qavs ichida aniq parametrlar yoziladi. 
Agar funksiya qism dasturi parametrsiz ko‗rinishda bo‗lsa, u holda faqat uning 
nomi yoziladi.