O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot universitеti

1.7. Masalani shaxsiy komyuterda yechish va natijalarni taxlil qilish
Kompyuter xatolari tuzatilib tayyorlangan dastlabki ma'lumotlardan foydalangan 
xolda masalaning yechimini (yechimlarini) avtomatik tarzda hisoblaydi. Agar 
natijalar masalaning yechimi uchun yaroqli deb topilsa masalani yechish tugallangan 
hisoblanadi, aks xolda yuqoridagi bosqichlar qaytadan ko‗rib chiqiladi. Masalani 
yechish natijasida olingan sonlar yoki sonlar massivi, matnlar yoki matn 
ko‗rinishidagi massivlar xar taraflama izoxlanib, tushuntiriladi. Dasturdan 
foydalanish uchun ko‗rgazma yozish quyidagilarni o‗z ichiga oladi:
- Dastur ishlashi uchun ma'lumotlarni tayyorlash usuli, tuzilishi aniq 
belgilangan;
- Dasturning ishlashi uchun kompyuterni sozlash yo‗llari;
- Dasturni ishga tushirish va ishlash paytida bo‗ladigan savol-javoblar;
- Dasturni ishlash jarayonida kelib chiqadigan xar xil xolatlarni bartaraf qilish 
yo‗llari aniq va puxta tushunarli qilib yozilgan bo‗lishi kerak.

---

25 
 
Tayanch iboralar 
algoritm, algoritmning xususiyatlari, aniqliligi, natijaviyligi, ommaviyligi, 
diskretlilik,
 
masalaning qo‗yilishi, masalani matematik ifodalash, sonli usulni tanlash, 
algoritmlashtirish, sozlash, dasturlash, test. 
 
Nazorat va muhokama uchun savollar 
1.
Algoritm deganda siz nimani tushunasiz? Algoritmga misolar keltiring. 
2.
Algoritm qanday xususiyatlarga ega? 
3.
Masalaning algoritmini ishlab chiqish jarayoni qanday bosqichlardan iborat? 
4.
Masalalarni kompyuterda yechish jarayoni qanday bosqichlardan iborat?
5.
Masalaning qo‗yilishi deganda nimani tushunasiz? 
6.
Sonli usulni tanlash qanday amalga oshiriladi? 
7.
Hisoblash jarayonlarini algoritmlashtirishni tushuntirib bering. 
8.
Ma'lumotlarni tayyorlash va tarkibini aniqlash (tanlash) deganda siz nimani 
tushunasiz? 
9.
Dasturlash deganda nimani tushunasiz? 
10.
Dasturni sozlash bosqichida qanday ishlar amalga oshiriladi? 

---

26