O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

BIT MAP INFO HEADER 
keladi. 
Unda rastrning o‗lchamlarini va piksellarning rang formatlarini tasnifi saqlanadi. 
Ushbu sarlavha quyidagi maydonlarga ega: 
WORD of size – sarlavha o‗lchami, 40 ga teng. 
LONG bi Width – piksellardagi rastr kengligi. 
LONG bi Height – piksellardagi rastr balandligi. 
WORD bi Planec – 1 ga teng bo‗lishi kerak. 

---

96 
WORD bi Bit Sount – bir pikselga to‗g‗ri keluvchi bit, 1, 4, 8, 16, 24 yoki 32 
bo‗lishi mumkin. 
WORD bi Compression – nolga teng. 
WORD bi Size Imege – rastr bit massivining baytlardagi o‗lchami. 
LONG bi X PelsPerMeter – x bo‗yicha 1 metrdagi piksellar sonida 
ifodalanuvchi razreshenie. 
LONG bi Y pelsPerMeter
 
– y bo‗yicha1 metrdagi piksellar sonida 
ifodalanuvchi razreshenie. 
WORD bi SlpUsed – agar 0 ga teng bo‗lsa, ranglarning maksimal miqdori 
foydalaniladi. 
WORD bi SlpImportant – agar bi SlpUsed = 0 bo‗lsa, 0 ga teng shundan keyin 
faylda 
RGB QAUD 
ko‗rinishida yozuv ko‗rinishidagi palitra joylashadi. Har bir 
yozuv o‗zida to‗rt qatorni saqlaydi. 
BYTE RGB Blue – B rang tashkil etuvchisi, 0 dan 255 gacha. 
BYTE RGB Green – G tashkil etuvchisi. 
BYTE RGB Red – R tashkil etuvchisi 
BYTE RGB Resevred – foydalanilmaydi, 0 ga teng. 
RGB QAUD 
yozuvlarining soni foydalanilgan ranglar soniga teng bo‗ladi. Bir 
pikselga 24 bit to‗g‗ri kelsa, palitra bo‗lmaydi. Shuningdek bir pikselga 16 va 32 bit 
to‗g‗ri keladigan ba‘zi rang formatlari uchun ham palitra kerak emas. 
Qator tiplari uchun bu yerda shunday belgilashlar qabul qilinadi. 
BYTE – belgisiz bir baytli butun son.
WORD – belgisiz ikki batli butun son. 
DWORD – belgisiz to‗rt baytli butun son. 
LONG – belgiga ega bo‗lgan to‗rt baytli butun son. 
Palitradan keyin (agar u bor bo‗lsa) BMP faylida bit (aniqrog‗i, bayt masiivi) 
ko‗rinishidagi rastr yoziladi. Bit massivida ketma-ket rastr qatorining baytlari 
yoziladi. Qatordagi baytlar soni to‗rtga karrali bo‗lishi lozim, shuning uchun agar 
gorizontal bo‗yicha piksellar soni bu shartga to‗g‗ri kelmasa, unda o‗ng tomondan 

---

97 
har bir qatorga ba‘zi bitlar soni qo‗shimcha yozilib qo‗yiladi (qator ikkilangan so‗z 
chegarasiga tekislanadi). 
BMP fayllarida tasvirni siqish mavjud emas, ammo rastr tasvirining 
ifodalashning bunday formati (Device Independent Bitmap) RLE (Run Length 
Encoding) oddiy siqish algoritmi qo‗llaniladigan tipidagi fayllar uchun ham 
foydalaniladi. RLE algoritmi shuningdek boshqa omillashgan rastrli grafik 
formatalarida, masalan, RSX da ham qo‗llaniladi. 
Boshqa grafik formatlar bayonini adabiyot manbalaridan, masalan, Internet 
tarmog‗idan topish mumkin.