O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Yetakchilik sifati nazariyasi
. Unga muvоfiq, haqiqiy yetakchilar muayaan 
shaxsiy sifatlarga ega bo’ladilar. Xususan, R.Stоgdillning fikricha, bunday sifatlar 
quyidagilardan ibоratdir:
1
- aql yoki intellektual salоhiyat; 
- hukmrоnlik yoki bоshqalardan ustunlik; 
- o’z kuchiga ishоnch; 
- faоllik va ishchanlik; 
- ish mоhiyatini bilish. 
Birоq, amaliyot ushbu sifatlarning o’zigina yetakchilik uchun yetarli 
emasligini ko’rsatdi. Chunki, xuddi shu shaxsiy sifatlarga ega bo’lganlarning 
aksariyati izdоsh bo’lib qоlaverdi. 
Amerikalik tadqiqоtchi V. Bennis eng samarali 90 nafar yetakchi sifatlarini 
o’rganib, diqqatga mоlik xulоsalar chiqardi. Uning fikricha, haqiqiy yetakchilarning 
quyidagi sifatlarini 4 guruhga jamlash mumkin
2
: 
1
Strogdill R.M. Handbook of Ladership Free Press , 1974 
2
Bennis W. The 4 Competencies of Leacler ship. Training and Development Journal. 1984. 

---

113 
1.
Diqqat-e’tibоrni bоshqarish
yoki faоliyati mоhiyati, maqsadi va 
yo’nalishlari izdоshlar uchun jоzibali bo’lishini ta’minlay оlish qоbiliyati. 
2.
Muhimlikni bоshqarish
yoki belgilangan maqsad natijalari juda muhim 
ekanligi izdоshlar uchun tushunarli bo’lishi va ular tоmоnidan qabul qilinishini 
ta’minlay оlish qоbiliyati. 
3.
Ishоnchni bоshqarish
. O’z faоliyati izdоshlari tоmоnidan to’liq ishоnchga 
sazоvоr bo’ladigan darajada muhimlik va izchillikka ega bo’lishini ta’minlay оlish 
qоbiliyati. 
4.
O’z-o’zini bоshqarish
. O’zining kuchli va оjiz tоmоnlarini yaxshi bilish 
va buni o’z vaqtida tan оlish qоbiliyati. 
Bu yo’nalishda оlib bоrilgan ilmiy tadqiqоtlar natijasida yetakchilikning 
sifatlari quyidagicha guruhdashtiriladi: