18
uning ellipsoid yuzasi bilan kesishishidan hosil bo’lgan chiziq esa ekvator
deyiladi.(2.3-rasmda)Yer ellipsoididagi nuqta geodezik koordinatasining geometrik
mazmuni ko’rasatilgan.Yer ellipsoididagi (M) nuqtaning geodezik kengligi shu
nuqtaning normal chizig’i (mn) bilan ekvator tekisligi orasidagi burchakdan iborat.
Geodezikkenglik (B) bilan belgilanadi va ekvatordan qutblarga tomon 0 dan 90
o
gacha hisoblanadi. Nuqta ekvatordan shimolda bo’lsa, uning geodedzik kengligi
shimoliy kenglik, janubda bo’lsa, janubiy kenglik deb ataladi.Shimoliy kenglikning
ishorasi musbat (+), janubiy kenglikning ishorasi manfiy (-) bo’ladi.
Berilgan nuqtaning geodezik uzunligi uning geodezik meridiani bilan bosh
meridian tekisligi orasidagi burchakdan iborat bo’lib,(L) bilan belgilanadi. Bosh
meridian qilib, Grinvich observatoriyasi zalining markazidan o’tgan (no`l) meridian
qabul qilingan. Geodezik uzunlik Grinvich meridianidan boshlab g’arbga va sharqqa
tomon 0 dan 180
o
gacha o’lchanadi. Nuqta Grinvich meridianidan g’arbda
joylashgan bo’lsa, uning uzunligi g’arbiy (musbat), sharqda bo’lsa sharqiy (manfiy)
bo’ladi.
Dostları ilə paylaş: