O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

triso-
miklar
 (2n+1) deyiladi. Ba'zan juftlikda bitta xromosomasi tushib qolgan bo'lib -bu 
holat 
monosomiya
 (2n-1) deyiladi. 
Poliploid o'simliklar o'ziga xos geografik tarqalish xususiyatiga ega, ular tez 
tarqalib katta xilma-xilliklar hosil qiladi va yangi yashash joylariga tez moslashadi 
va noqulay sharoitlarga chidamli bo'ladi. 
Hozirgi  paytda  ko'p  yillik  dekorativ  o'simliklarning  ko'pchiligi  (georgina, 
giasint, gladiolus, orxideya,atirgul, lola, xrizantema) poliploid navlardan iborat. 
Odamlarda hujayralarning ko'p qismi diploid. Gaploid holatda faqat jinsiy hu-
jayralar – gametalar bo'ladi. 

---

 
99 
Aneuploidiya holatlari odamlarda ham kuzatiladi. Xromosomalarni soni dip-
loid  to'plamdan  bitta  kam  bo'lgan  zigota  odatda  rivojlanmaydi,  lekin  ortiqcha  xro-
mosomali  zigota  rivojlanish  xususiyatiga  ega  bo'ladi.  Lekin  bunday  zigotadan 
anomaliyasi  (kamchiligi)  bor  organizm  rivojlanadi.  Ko'p  uchraydigan  xromosoma 
mutatsiyalaridan  biri  xromosomalarning  ajralmasligi  natijasida  rivojlanadigan  tri-
somiya 21 –Daun sindromi (21chi xromosoma 3ta), Klaynfelter sindromi - ortiqcha 
X xromosoma(XXY), Terner sindromi bitta jinsiy xromosoma bo'yicha nulesomiya 
(X0).  Poliploidiya  kam  uchraydi.  Triploidli  embrionlar  va  tug’ilgan  bolalar  ham 
bo'ladi, lekin ular faqat bir necha kun yashaydi. 
Hayvonlarda  alloploidiya  uchramaydi,  chunki  ularda  turlararo  chatishishlar 
deyarli kuzatilmaydi.