O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi


 yilda nemis zoologi  Teodor Shvann



Yüklə 3,08 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/147
tarix21.04.2022
ölçüsü3,08 Mb.
#85782
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   147
3 Sitologiya. Abdulov I.A., Qodirova N.Z. 2012.

1839
 yilda nemis zoologi 
Teodor Shvann
 (1810-1882) hayvon hujayralarini 
o'rganib  hayvon  va  o'simliklarning  hayot  faoliyatida  va  rivojlanishida  hujayra 
tuzilma birligidir degan xulosaga keladi. 
1838  –  1839
  yillarda  nemis  olimlari  Matias  Shleyden  va  Teodor  Shvannlar 
hujayra nazariyasini shakllantiradilar
 . 
Ular yaratgan nazariya ikkita postulatdan iborat edi: 
1.  Hayot  asosan  hujayra  shaklida  mavjud  bo'lib,  barcha  organizmlar  hujay-
ralardan tashkil topgan. 
2.Hamma  tirik  organizmlar  hujayralari  tuzilishiga  va  moddalar  almashinuvi 
jarayonlari-ning borishiga ko'ra o'xshash ya'ni gomologikdir 
Hayot asosan hujayra shaklida mavjud bo'lib, barcha organizmlar hujayralar-
dan  tashkil  topgan..Bu  tezis  barcha  tirik  mavjudotlarning  kelib  chiqishi  bir  ekan-
ligini ifodalaydi. Xar qanday hujayra 3 ta asosiy subtizimdan tuzilgan : tashqi appa-
rat, sitoplazma, yadro apparati. Energetik almashinuv jarayoni hamma hujayralarda 
glikolizga asoslangan bo'ladi. Hamma hujayralarning hayot faoliyati uchta asosiy va 
universal jarayonlarga : DNK sintezi, RNK sintezi va oqsil sinteziga bog’liq. 
Hujayralar orasidagi farqlar esa ular bajaradigan vazifalarning xususiyligi bi-
lan  bog’liq.  Masalan:  tuzilishi  jihatidan  bir-biridan  tubdan  farq  qiladigan  nerv  va 
mushak  hujayralari;  nerv  hujayrasida  boshqa  hujayralarda  uchramaydigan  va  nerv 


 
10 
impulslarini  qabul  qiluvchi  o'simtalari,  mushak  hujayrasida  esa  mikrofilamentlar 
bo'lishi xarakterlidir. 
XIX asrning oxirlarida sitologiya mustaqil fan sifatida rivojlana boshladi. 
Hujayra  nazariyasining  rivojlanishida  nemis  patologi 

Yüklə 3,08 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   147




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə