O‘zbekiston Respublikasi

Bahs-munozara yoki nazorat uchun savollar

• 
  “Moliya” iborasi qanday ma’nolarni anglatadi?
  
• 
  Moliyaning vujudga kelish shart-sharoitlarini tushun-tirib bering.
  
• 
  Moliya va moliyaviy munosabatlarning mohiyati haqidagi tasavvurlar vaqt o’tishi bilan o’z ko’rinishini qanday o’zgartirib borgan?
  
• 
  Moliyaning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati, taraqqiyot qonuniyatlari, tovar-pul munosabatlarining qamrab olish sohasi va ijtimoiy takror ishlab chiqarishdagi roli nimalar bilan belgilanadi?
  
• 
  Tarixiy kategoriya sifatida moliyaning vujudga kelishi sabablarini izohlab bering.
  
• 
  Moliyaning ta’rifi.
  
• 
  Moliyaviy munosabatlarning farqlanuvchi xarakterli belgilarini ayting.
  
• 
  Moliya o’zining xarakterli belgilarini tushuntirib bering.
  
• 
  Moliya kimlar (nimalar) o’rtasida vujudga keladigan pul munosabatlarini ifodalaydi?
  
• 
  O‘zining moddiy mazmuniga ko’ra moliya nimalarni ifoda etadi?
  
• 
  Moliyaviy munosabatlarning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati qanday savolning tadqiq qilinishi orqali namoyon bo’ladi?
  
• 
  Taqsimlash jarayonlarida moliyadan tashqari yana qanday iqtisodiy kategoriyalar ishtirok etadi?
  
• 
  Moliyaning baho, ish haqi, kredit va boshqa iqtisodiy kategoriyalar bilan o’zaro bog’liqligi va farqli jihatlari aytib bering.
  
• 
  Moliyaning mohiyati nimalar orqali namoyon bo’ladi?
  
• 
  Moliya qanday funksiyalarni bajaradi?
  
• 
  Moliyaning taqsimlash funksiyasi, eng avvalo, qayerda namoyon bo’ladi?
  
• 
  Asosiy daromadlar MDni moddiy ishlab chiqarish ishtirokchilari o’rtasida taqsimlash jarayonida qanday guruhlarga bo’linadi?
  
• 
  Qanday qayta taqsimlashlar natijasida ikkilamchi yoki “kelib chiquvchi” daromadlar tashkil topadi?
  
• 
  Moliya yordamida amalga oshiriladigan YaIM va MDni taqsimlash va qayta taqsimlashning pirovard maqsadini tushuntirib bering.
  
• 
  Moliyaning taqsimlash funksiyasi nimalarni amalga oshirishga imkoniyat va shart-sharoitlar yaratib beradi?
  
• 
  Moliya nazorat funksiyasining asosini nima tashkil etadi?
  
• 
  Moliya nazorat funksiyasining eng muhim vazifalari nimalardan iborat?
  
• 
  Bozor munosabatlariga o’tish sharoitida moliyaning nazorat funksiyasi nimalarga yo’naltiriladi?
  
• 
  Moliyaning nazorat funksiyasi amaliyotda qanday organlarning faoliyatlari orqali namoyon bo’ladi?
  
• 
  Moliyaning funksiyalari nima orqali amalga oshiri-ladi?
  
• 
  Takror ishlab chiqarish jarayoni o’z ichiga qanday bosqichlarni oladi?
  
• 
  Takror ishlab chiqarish jarayonining har bir ishtirokchisi o’ziga tegishli bo’lgan daromadni qanday qismlarga bo’ladi?
  
• 
  Jami ijtimoiy mahsulot va yalpi ichki mahsulotning bir-biridan farqlari, ularning afzallik va kamchilik tomonlarini aytib bering.
  
• 
  Jami ijtimoiy mahsulotning umumiy taqsimlanish tartibi qanday?
  
• 
  Jami ijtimoiy mahsulot qanday ikki asosiy qismdan iborat?
  
• 
  Nega hukumatlari soliqlar orqali shaxsiy daromad-larni chegaralab (cheklab) qo’ygan mamlakatlarda iqtisodiyot o’sish bazasiga (asosiga) ega emas, deb qabul qilingan?
  
• 
  Iste’mol fondining tarkibiy qismlarini ayting.
  
• 
  Ijtimoiy iste’mol fondlarining asosiy qismi nima orqali amalga oshiriladi?
  
• 
  Takror ishlab chiqarish jarayonining har bir bosqichida moliya qanday shaklda va tartibda ishtirok etadi?
  
• 
  Taqsimlash jarayoniga davlat aralashuvining balans-lashtirilgan chegaralari buzilsa, butun takror ishlab chiqarish jarayoni buziladimi? Nega?
  
• 
  Turli ijtimoiy-iqtisodiy tuzumlarda moliyaning farq-lanishi qanday sabablar bilan belgilanadi?
  
• 
  Jamiyat hayotida moliya rolining oshib borishini nimalar belgilab beradi?
  
• 
  Moliya qanday qilib umumiylik xarakteriga ega bo’ladi?
  
• 
  Quldorlik, feodal va kapitalistik ijtimoiy-iqtisodiy tuzumlarda moliyaning shakllanishi va taraqqiyoti qanday o’ziga xos xususiyatlar bilan belgilanadi?
  
• 
  Muomalaga “finansi” (“moliya”) atamasini ilk bor kiritgan muallif kim?
  
• 
  Moliya bo’yicha ishlarning birinchi mualliflari qatoriga kimlarni kiritish mumkin?
  
• 
  XUII-XUIII asrlarda moliya fanini boyitishga o’zlarining munosib hissalarini qo’shgan nemis olimlari kimlar?
  
• 
  Mumtoz maktab vakillarining moliya to’g’risidagi ta’limotlarini qanday to’rtta asosiy yo’nalishga keltirsa bo’ladi?
  
• 
  XIX asr oxirlarining yetakchi moliyachi-olimlari qatoriga kimlarni kiritish mumkin?
  
• 
  Moliya sohasidagi ilmiy ishning birinchi rus muallifi kim va u nimalarning tarafdori bo’lgan?
  
• 
  Yu.Krijanich va G.Kotoshixinlarning moliya xususidagi qarashlarini tushuntirib bering.
  
• 
  XUIII asrning boshlarida moliya nazariyotchilarining yirik vakili kim hisoblanadi va uning moliya sohasidagi taklifini qanday ifodalash mumkin?
  
• 
  Rossiyada birinchi bo’lib kimning asarida “soliq” atamasi ishlatilgan?
  
• 
  Moliya to’g’risidagi birinchi rus monografiyasi kim tomondan va qachon yozilgan?
  
• 
  XIX asrning oxirlarida o’z asarlari moliya nazariyasini rivojlantirishga o’zining munosib hissasini qo’shgan rus olimlari kimlar edi? Ularning qanday asarlarini bilasiz?
  
• 
  Kimning nazarida moliya vosita yoki resurs emas, balki munosabatlardir?
  
• 
  XX asrning boshlarida moliyaga oid kimlarning asarlari paydo bo’ldi?
  
• 
  Sho’rolar davrida moliya fanining taraqqiy etishiga munosib hissa qo’shgan iqtisodchi olimlarni aytib bering.
  
• 
  Qur’oni Karim va Hadislarda qaysi islomiy soliqlar haqida qanday fikr va tavsiyalar berilgan?
  
• 
  “Avesto”da hamda “Alpomish”, “Go’ro’g’li” kabi doston-larda bayon etilgan moliyaga daxldor g’oya va fikrlarni aytib bering.
  
• 
  Marg’inoniy va Nizomulmulkning qaysi asarlarida moliya bo’yicha qanday fikrlar mavjud?
  
• 
  Al-Farg’oniyning soliqqa tortish tartibiga qo’shgan nazariy va amaliy hissasining ahamiyati qanday?
  
• 
  Buyuk Temurning moliya fani va amaliyotini rivoj-lantirish sohasidagi xizmatlarini aytib bering.
  
• 
  Buyuk Bobur va boburiy Akbar moliya va soliq fani va amaliyotini qanday rivojlantirishgan?
  
• 
  Xoja Ubaydulloh Ahrorning moliya va soliq sohasida qilgan xizmatlarini tushuntirib bering.
  
• 
  Alisher Navoiy moliya fani va amaliyotini rivoj-lantirishda qanday xizmatlar qilgan?
  
• 
  O‘zbek mutafakkirlaridan yana kimlar moliya faniga daxldor asarlar yozishgan?
  
• 
  O‘zbek mutafakkirlarining moliya sohasidagi ta’li-motlarini o’rganishga qanday sabablar to’sqinlik qilyapti?
  
• 
  2016-2018 yillarda mamlakatimizda ajdodlarimiz merosini o’rganish sohasida qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarorlari va bu borada amalga oshirilgan chora- tadbirlar haqida gapirib bering.
  

2.