O`zbеkiston rеspublikasi xalq ta'limi vazirligi

Дарснинг технологик картаси

Иш жараёнлари вақти	Фаолият мазмуни
	Ўқитувчи	Талаба
1 босқич. Кириш (10 дақиқа)	1.1. Маърузанинг мавзуси, режасини эълон қилади, ўқув машғулотининг мақсади ва ўқув фаолият натижаларини тушунтиради (1-илова)	Тинглайди, мавзу номини ёзиб олади
	1.4. Машғулотни ўтказиш шакли ва бахолаш мезонларини эълон қилади (2- илова)	Ёзиб олади
2 босқич. Асосий жараён (60 дақиқа)	2.1. Мавзу режасининг биринчи пункти режаси бўйича маъруза қилади (3-илова) Маъруза бўйича «Нилуфар гули” органайзеридан фойдаланган ҳолда талабаларга қуйидаги савол билан мурожаат қилади: “Девиация ва унинг турлари ҳақида нималарни биласиз?” (4-илова)	Ёзади, саволга жавоб беради.
	2.2. Девиация концепциясида реабилитация, профилактика ва коррекция масалалари каби масалаларни ёритишда «Кичик гуруҳларда ишлаш» орқали амалга оширилишини эълон қилади. “Қандай” усулидан фойдаланган ҳолда гуруҳларга топшириқлар беради (6-илова). Гуруҳларда ишлашга ёрдам беради Қўшимча маълумотлардан фойдаланишга имкон яратади. Диққатларини кутиладиган натижага жалб қилади. Ҳар бир гуруҳ топшириқларини ватман - қоғозларга тушириб, тақдимотини ўтказишга ёрдам беради, билимларини умумлаштиради, хулосаларга алоҳида эътибор беради. Топшириқларнинг бажарилишини қай даражада тўғри эканлигини диққат билан тинглайди Фикрларини тинглаб, умумлаштиради.	Саволларга жавоб берадилар, эркин баҳс-мунозара юритадилар. Гуруҳларда ишлайдилар.
3 босқич. Якуний босқич (10 дақиқа)	3.1 Мавзу бўйича умумий хулоса қилинади.	Тинглайдилар
	3.2. Талабаларнинг баҳолаш мезонларини эълон қилинади	Ёзиб олади
	3.3. Ўз-ўзини назорат қилиш учун саволлар беради ( 7-илова)	Жавоб ёзади
	3.4 Навбатдаги машғулотда кўриладиган мавзуни эълон қилади ва “инсерт” усулида жадвалга мустақил таълимга тайёргарлик кўришларини сўрайди (8-Илова).	”Инсерт” усулида жадвални тўлдиради.

1-илова




Мавзу: Ижтимоий педагогик фаолиятда девиация

Режа

1. Девиация ва унинг турлари

2. Девиация концепциясида реабилитация, профилактика ва коррекция масалалари

Ўқув машғулотининг мақсади: Ижтимоий педагогик фаолиятда девиация тўғрисидаги билимларни шакллантириш.

Ўқув фаолиятининг натижаси: Талабаларга ижтимоий педагогик фаолиятда девиация тўғрисидаги билимларни эканлиги изоҳлаб берилди

2-Илова

Баҳолаш мезони ва кўрсаткичлари

Гуруҳлар	Саволнинг тўлиқ ва аниқ ёритилиши 0-5 балл	Мисоллар билан муаммога ечим топиши 0-5 балл	Гуруҳ аъзоларининг фаоллиги 0-5 балл	Жами балл

15 – 13 балл – «аъло».

12 – 10 балл – «яхши». 9 – 6 балл – «қониқарли».

3-илова

Девиация ва унинг турлари

Девиация — бу ижтимоий педагогик муаммо бўлиб, инсон рухий оламидаги, унинг атрофидаги мухитнинг ўзгариш холлари билан боғлиқ.Девиант хатти-харакат — бу психик соғлом шахслар томонидан меъёрий қоидаларни бузиш холларидир.

Девиант хатти-харакат — бу кичик ижтимоий муносабатлар (оила, мактаб) хамда характер, жинсий ва ёш хусусиятлари жихатидан яқин кичик ижтимоий гурухларга хос ижтимоий меъёрлардан, хатти-харакатлар ва қоидалардан оғиш, чекинишнинг бир туридир.

Делинквент хатти-харакат — девиант харакатлардан фарқли ўлароқ, улар вазият таъсирида эмас, балки юқоридаги каби ассоциаль харакатларнинг доимий характерга эга бўлишидир.

Криминал хатти-харакат — бу жиноий жавобгарчиликка тортилишга ёши етган шахсларнинг хуқуқларга зид харакатлари бўлиб, улар устидан жиноий иш қўзғатилиш жараёнидир. Криминал харакатларга девиант ва делинквент харакатлар асос яратади.
4-Илова

1-ўқув топшириқ “НИЛУФАР ГУЛИ” чизмаси - муаммони ечиш воситаси. Ўзида нилуфар гули кўринишини намоён қилади. Унинг асосини тўққизта катта тўрт бурчаклар ташкил этади.

Тизимли фикрлаш, таҳлил қилиш кўникмаларини ривожлантиради ва фаоллаштиради



5-илова

Девиация концепциясида реабилитация, профилактика

ва коррекция масалалари




Девиант харакатларни вужудга келтирувчи биологик , психологик, ижтимоий-педагогик, ижтимоий-иқтисодий, маънавий-ахлоқий факторларфарқланади.

Девиант хулқ-атворли болаларни реабилитация қилиш йўллари.

Тарбияловчи функция болани атроф мухитга киришиши таълим тарбия жараёнида адаптация, ижтимоийлаштириш жараёнини амалга ошришни кўзда тутади.

Ижтимоий реабилитация — болалар учун давлатнинг болаларга ғамхўрлиги.

Ижтимоий-реабилитацион функция. Рухий жисмоний нуқсонга эга болалар таълим-тарбияси махсус педагог томонидан амалга оширилади.

Девиант хатти-харакатдаги болалар ва ўсмирларга нисбатан профилактика, реабилитация ва коррекция ишлари амалга оширилади.

Реабилитация — бу бола шахсининг хуқуқи, хуқуқий статуйи, соҚлиги, ишга лаёқатсизлигини тиклашга қаратилган комплекс, кўп даражали, босқичли ва динамик тизимдир. У профилактика ва коррекция сингари аспектларни ўз ичига олади.

Профилактика — бу реабилитация тизимидаги шахснинг ри­вожланишидаги у ёки бу чекинишларни йўқотишга шарт-шароитлар яратишга қаратилган тадбирлардир. У кўпроқ ижтимоий мухит билан боғлиқдир. Коррекция — бу хаётий чекинишларга учраган болалар ва ўсмирлар билан олиб бориладиган аниқ фаолият хисобланади.

6-Илова

Ўқув топшириқ

ФСМУ технологияси

Жадвални тўлдиринг
1-гуруҳ

Савол	Девиация ва унинг турларини ўрганишнинг зарурияти нимада?
(Ф) Фикрингизни баён этинг
(С) Фикрингиз баёнига сабаб кўрсатинг
(М) Кўрсатган сабабингизни исботловчи далил келтиринг
(У) Фикрингизни умумлашти-ринг

2-гуруҳ

Савол	Девиант характерларнинг асосий сабаблари нима учун мавжуд?
(Ф) Фикрингизни баён этинг
(С) Фикрингиз баёнига сабаб кўрсатинг
(М) Кўрсатган сабабингизни исботловчи далил келтиринг
(У) Фикрингизни умумлашти-ринг

7-илова

8-Илова

Инсерт усулидан фойдаланиб ишлаш қоидаси

1. Маъруза матнини ўқиб, матннинг четига қуйидаги белгиларни қўйиб чиқинг:

В – биламан

+ - мен учун янги маълумот

• 
  - мен билган маълумотни инкор қилади
  

? – ноаниқ (аниқлаштириш талаб қиладиган) қўшимча маълумот.

2. Олинган натижаларни жадвал шаклида расмийлаштиринг.

Мавзу саволлари	В	-	+	?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

8-мавзу	Ота-оналари назоратисиз қолган болалар ва оилалар билан ижтимоий педагогик фаолият
	Дарсни олиб бориш технологияси
Талабалар сони: 50-70 гача		Вақти:2 соат.
Ўқув машғулотининг шакли		Информацион бахс-мунозарали дарс
Маъруза режаси		1.Ота-оналари назоратисиз қолган болалар. 2.Оилалар билан олиб бориладиган ижтимоий педагогик фаолият мазмуни.
Ўқув машғулотининг мақсади: Ота-оналари назоратисиз қолган болалар ва оилалар билан ижтимоий педагогик фаолият тўғрисидаги билимларни шакллантириш.
Педагогик вазифа:		Ўқув фаолиятининг натижаси:
1.Талабаларга ота-оналари назоратисиз қолган болалар хақида тушунчалар бериш		Талабалар ота-оналари назоратисиз қолган болалар хақида тушунчаларга эга бўлади
2.Талабаларга оилалар билан олиб бориладиган ижтимоий педагогик фаолият мазмунини изоҳлаб бериш		Талабалар оилалар билан олиб бориладиган ижтимоий педагогик фаолият мазмунини изоҳлай олади
Ўқитиш усуллари ва техника		Маъруза, “Қандай?” техникаси, “ФСМУ” услуби, Инсерт
Ўқитиш воситалари		Компъютер технологияси (« Ижтимоий педагогика» фанидан электрон ўқув-услубий мажмуа), слайдлар.
Ўқитиш шакли		Жамоа бўлиб ишлаш
Ўқитиш шарт-шароитлари		Техник воситалар билан таъминланган, ўқитиш усулларини қўллаш мумкин бўлган ўқув хона.
Мониторинг ва баҳолаш		Кузатиш, оғзаки назорат, савол-жавобли сўров, ўқув топшириқ.

Дарснинг технологик картаси

Иш жараёнлари вақти	Фаолият мазмуни
	Ўқитувчи	Талаба
1 босқич. Кириш (10 дақиқа)	1.1. Маърузанинг мавзуси, режасини эълон қилади, ўқув машғулотининг мақсади ва ўқув фаолият натижаларини тушунтиради (1-илова)	Тинглайди, мавзу номини ёзиб олади
	1.4. Машғулотни ўтказиш шакли ва бахолаш мезонларини эълон қилади (2- илова)	Ёзиб олади
2 босқич. Асосий жараён (60 дақиқа)	2.1. Мавзу режасининг биринчи пункти режаси бўйича маъруза қилади (3-илова) Маъруза бўйича «Қандай?” усулидан фойдаланган ҳолда талабаларга қуйидаги савол билан мурожаат қилади: “Ўтмиш ёдгорликларига оид қандай тарихий манбаларни биласиз?” (4-илова)	Ёзади, саволга жавоб беради.
	2.2. Оилалар билан олиб бориладиган ижтимоий педагогик фаолият мазмуни каби масалаларни ёритишда «Кичик гуруҳларда ишлаш» орқали амалга оширилишини эълон қилади. “ФСМУ” техникасидан фойдаланган ҳолда гуруҳларга топшириқлар беради 6-илова). Гуруҳларда ишлашга ёрдам беради Қўшимча маълумотлардан фойдаланишга имкон яратади. Диққатларини кутиладиган натижага жалб қилади. Ҳар бир гуруҳ топшириқларини ватман - қоғозларга тушириб, тақдимотини ўтказишга ёрдам беради, билимларини умумлаштиради, хулосаларга алоҳида эътибор беради. Топшириқларнинг бажарилишини қай даражада тўғри эканлигини диққат билан тинглайди Фикрларини тинглаб, умумлаштиради.	Саволларга жавоб берадилар, эркин баҳс-мунозара юритадилар. Гуруҳларда ишлайдилар.
3 босқич. Якуний босқич (10 дақиқа)	3.1 Мавзу бўйича умумий хулоса қилинади.	Тинглайдилар
	3.2. Талабаларнинг баҳолаш мезонларини эълон қилинади	Ёзиб олади
	3.3. Ўз-ўзини назорат қилиш учун саволлар беради (7-илова)	Жавоб ёзади
	3.4 Навбатдаги машғулотда кўриладиган мавзуни эълон қилади ва “инсерт” усулида жадвалга мустақил таълимга тайёргарлик кўришларини сўрайди (8-Илова).	”Инсерт” усулида жадвални тўлдиради.

1-илова




Мавзу: Ота-оналари назоратисиз қолган болалар ва оилалар билан ижтимоий педагогик фаолият

Режа

1. .Ота-оналари назоратисиз қолган болалар.

2.Оилалар билан олиб бориладиган ижтимоий педагогик фаолият мазмуни.

Ўқув машғулотининг мақсади: Ота-оналари назоратисиз қолган болалар ва оилалар билан ижтимоий педагогик фаолият тўғрисидаги билимларни шакллантириш.

Ўқув фаолиятининг натижаси: Талабаларга ота-оналари назоратисиз қолган болалар ва оилалар билан ижтимоий педагогик фаолият тўғрисидаги билимлар изоҳлаб берилди

2-Илова

Баҳолаш мезони ва кўрсаткичлари

Гуруҳлар	Саволнинг тўлиқ ва аниқ ёритилиши 0-5 балл	Мисоллар билан муаммога ечим топиши 0-5 балл	Гуруҳ аъзоларининг фаоллиги 0-5 балл	Жами балл

15 – 13 балл – «аъло».

12 – 10 балл – «яхши».

9 – 6 балл – «қониқарли».

3-илова

Ота-оналари назоратисиз қолган болалар

Ота-оналари назоратисиз қолган болалар категориялари:

— Отаси бор, онаси вафот этгани сабабли;

— Ота-онаси ногирон бўлганлиги сабабли;

— Ота-онаси ташлаб кетганлиги сабабли;

— Ота-оналари вафот этган;

— Ота-оналик хуқуқидан махрум этилган;

— Ота-оналик хуқуқлари чегараланган;

— Номаълум, дараксиз, йўқ хисобланган;

— Ишга (мехнатга) яроқсиз (носоғлом, иш қобилияти чек­ланган);

— Жазони ижро этиш колонияларида жазо олаётган;— Жиноят қилганликда айбланган ва қамоққа олинган;

4-Илова

1-ўқув топшириқ

«Қандай» органайзерини тўлдиринг

Муҳим муаммонинг ечимини топишга ёрдам беради ва “Қандай” саволи орқали муаммо ҳал қилинади.

Ота-оналар билан олиб бориладиган махсус амалий иш мазмуни нималардан иборат ?

Қандай?
Қандай
Қандай?

Қандай?
Қандай? Қандай?

Қандай?

Қандай? Қандай?

Қандай?

5-илова

Оилалар билан олиб бориладиган ижтимоий педагогик фаолият мазмуни

Оиланинг моддий фаровонлиги, унинг таъминланганлиги бир неча миқдорни ва сифатли кўрсаткичлар билан бахоланади. Булар оиланинг даромад даражаси, унинг хаётий шароитлари, буюмлари мавжудлиги (яъни оила эга бўлган бумлар) хамда унинг аъзоларининг ижтимоий-демографик хусусиятларидан иборат, бу оиланинг ижтимоий-иқтисодий мавқеини ташкил этади. Оиланинг даромадлари даражаси, хамда турар жойи шароитлари белгиланган нормадан паст бўлса (тирикчилик минимум ива бошқалар) бунинг оқибатида оила энг керакли хисобланган озиқ-овқат, кийим, турар жойи учун хақ тўлаш талабларини қондира олмайди, бунда оила камбағал хи­собланади ва унинг ижтимоий-иқтисодий мавқеи – паст хи­собланади. Агарда оиланинг моддий таъминланиши ижтимоий меъёрлар минимумига мос келса, яъни агарда оила хаёт кечириш учун асосий талабларни қондира олса, лекин моддий маблағи дам олиш, таълим ва бошқа талабларини қондиришга етмаса унда бундай оила кам таъминланган хисобланади, унинг ижтимоий-иқтисодий мавқеи - ўртача хисобланади.

Даромади даражаси ва яшаш шароити юқори бўлиб (ижтимоий меъёрдан икки баробар кўп ва ундан ортиқ) фақатгина яшаш асосий талабларини қондириб қолмай, яна турли хил хизматлардан фойдаланиш имкони хам бўлса бу оила моддий таъминланган хисобланади, юқори ижтимоий-иқтисодий мавқега эга бўлади. Оиланинг ижтимоий мослашиши иккинчи ташкил этувчиси – унинг психологик мухити – оила аъзолари кайфияти, уларнинг хаётий кечинмалари, бир-бирига муносабати, бошқа одамларга, ишга, атрофдаги ходисаларга қарашлари натижаси сифатида юзага келадиган барқарор мустахкам эмоционал кайфиятдир. Оиланинг психологик кайфияти холатини бахолаш учун эр-хотинлар ўртасидаги, болалар ва ота-оналар ва яқин қариндошлари ўртасидаги ўзаро муносабатларини хисобга олиш керак бўлади.

6-Илова