O‘zbekiston tarixi (XIX asrning ikkinchI yARmI – XX asr boshlari)
Yüklə 3,7 Kb. Pdf görüntüsü
|
| Davlat nomi
hududi Aholisi Boshqaruvi yer egaligi va soliq tizimi http://eduportal.uz 11 sug‘orish inshootlari, yo‘llar, ko‘priklar qurish va ularni ta’mirlash kabi ishlarni majburiyat tarzida bajar ganlar. Mehnat majburiyati aholining ishlab berishi bo‘lib, u begar deb ham nomlangan. Bu davrda aholidan xiroj, zakot, suv, te gir mon, tuz, mulk, tomorqa, bog‘ solig‘i va boshqa so liqlar yig‘ilgan. Xiva xonligida asosiy soliq solg‘ut deb atalgan. Harbiy majburiyatda har bir erkak kishi oziq-ovqati, qurol-aslahasi bilan birga qatnashishi kerak bo‘lgan. Chorvador aholi chorva mollaridan zakot solig‘i, yaylov va suvdan foydalangani uchun ham soliqlar to‘lagan. Shaharlar aholisi – hunarmand va savdogarlardan savdo puli, do‘kon puli, tarozi puli kabi soliqlar olingan. O‘rta Osiyo hududi va uning iqlimi qishloq xo‘jaligi mahsulotlari yetishtirishga qulay bo‘lgan. Bu soha taraq qiyoti sug‘orish ishlarining holati va suv ta’mino tining qay darajada ekanligiga bog‘liq edi. Shuning uchun ham sug‘orish va suv ta’minoti sohasi O‘rta Osiyoda muhim hamda davlat ahamiyati darajasiga ko‘tarilgan. Qolaversa, xazinaga tushadigan asosiy daromadni dehqonlardan yig‘iladigan soliqlar tashkil qilgan. Har bir hududda aholi va ma’muriyat vakillari sug‘orish sohasiga mas’ul va javobgar bo‘lgan. Sug‘orish ishlarini yuritish va nazorat qilish bilan bu sohaning mutaxassisla ri – miroblar shug‘ullanganlar. Ular sug‘orish ishlari, suv inshootlarining qurilishi, ta’minoti, ta’mirlanishi, tozalanishi, suv taq si motini yaxshi bilgan kishilar bo‘lgan. O‘rta Osi- yoda sug‘orish tizimi qadim dan rivojlanib kelgan soha hisoblanadi. Mazkur ishlar, asosan, hashar yo‘li bilan bajarilgan. Aholisi, asosan, sug‘orma dehqonchilik bilan shug‘ullangan Farg‘ona vodiysida sug‘orish tizi mi ga katta e’tibor qa ra- tilgan. Vodiy hududida yirik sug‘orish inshoot- lari – Shahrixonsoy, Andi jonsoy, Marg‘ilonsoy, Yangiariq, Ulug‘nor, Qo ra daryo kabilar bo‘l- gan. Suv chiqishi qiyin bo‘l gan joylarga max- sus qurilmalar – chig‘irlar yordamida suv chi qarilgan. Amudaryo, Sirdaryo suvlari turli sun’iy sug‘orish tizimlari – kanallar hamda uning bo‘ylariga qurilgan to‘g‘onlar orqali ekin Yüklə 3,7 Kb. Dostları ilə paylaş:
|