62
aspiranturada nomzodlik dissertatsiyasini yozadi. Bu yerda o’z davrining eng yirik
qadimshunos
olimlari
-
M.M.Gerasimov,
M.P.Gryaznov,
S.A.Semenov,
P.
Đ
.Boriskovskiy, B.P.Piotrovskiy, N.N.Gurina, V.M.Masson kabi o’z davrining
yirik olimlari bilan kundalik muloqotda bo’ladi va arxeologiya fanining eng nozik
qirralarini o’rganishda bu olimlarning bergan saboqlari juda katta bo’ldi.
O’tkir
Đ
slomov 1963-yili Leningradda «Quyi
Zarafshonning neolit davri
madaniyati» mavzuida nomzodlik dissertatsiyasini tayyorlab uni himoya qildi.
Arxeolog sifatida uzoq yillik faoliyati davomida O’rta Osiyoning barcha
tog’lari,
vohalari,
Rossiyaning
g’arbiy
chekkalaridan
Uzoq
Sibirning
kengliklarigacha bo’lgan yerlaridagi tosh davri arxeologik obidalarda olib borilgan
qazishmalarda qatnashdi. So’x vohasining yuqori oqimida joylashgan Selungur
g’orida olib borilgan arxeologik izlanishlar juda mavffaqiyatli bo’ldi.
Bu erda
bundan 1 mln. 200 ming yil ilgari yashagan odamning qoldiqlari topilib, O’rta
Osiyoda insoniyatni kelib chiqishi va uning rivojlanishi borasidagi fikrlariga yangi
yo’nalishni berishga muvaffaq bo’ldi.
Uning So’x vodiysida mezolit davriga oid obishir madaniyatini topishi va bu
qabilalarning yana bir qismi Markaziy Farg’ona yerlarida ham yashaganligini
ko’rsatuvchi yangi yodgorliklarni topdi va bu uning
doktorlik dissertatsiyasiga
asos bo’ldi.
O’tkir
Đ
slomovning ko’p yillik ilmiy izlanishlari uning 8 ta yirik monografik
asar va 150 ortiq ilmiy, ilmiy –ommabop ishlarida o’z aksini topgan. Bu
monografiya va maqolalar diqqat qilinib ko’rilsa, bular 4 ta katta ilmiy yo’nalish
bo’yicha umumlashtirish mumkin.
1. O’rta Osiyoda odamning paydo bo’lishi va paleoekologik sharoit;
2. Mezolit davri odamlarining moddiy madaniyati va turmush tarzi;
3. O’zbekistonning neolit davri jamoalari va ularning madaniy aloqalari.
4.
Đ
lmiy-pedagogik ishlar.
Shunday qilib, akademik O’tkir
Đ
slomov o’zining uzoq yillik mehnat faoliyati
davomida faqat O’zbekiston xududidagina emas, balki butun O’rta Osiyo xududida
yashagan ibtidoiy ajdodlarimizni hayoti va moddiy madaniyatini o’rgangan, o’z
faoliyati davomida juda ko’plab
shogirdlar chiqargan olim, xalqaro O’zbekiston-
Rossiya ekspeditsiyasining rahbaridir.