P a ris nüsxəsi azərbaycan respubükast prezidentiNİN

Çaydan  adlam ışdın  götdüm  izini,
Öpdüm   dım ağını,  ala  gözünü,
Koroğlu  der,  şək ər  gördüm  üzüni,
Ö m rüm ünən  boslodiyim   Qırat gəl.
K oroğlu  sözünü qurtaranda paşa dedi:
-  Yanşaq,  Q ıratı bir də  dolandır, baxım .
K oroğlu  ik i-ü ç  dəfə  Qıratı  dolandırdı.
Paşa  dedi:
-  G əti  Q ırata m ən də  minim.
Koroğlu:
-  B acarm azsan,  paşa, -  dedi.
Paşa dedi:
-  M ən  öz  atım a m inm əyi  bacarm aram ?
K oroğlu dedi:
-  Y ox,  bacarm azsan.
Paşa  H əm zə  b əyə üz tutub  dedi:
-  H əm zə  bəy,  aşıq atı  niyə  qaytarm ır,  yoxsa,  bu,  K oroğlu özüdü? 
H əm zə  bəy dedi:
-  M ən  bilm irəm .
P aşa  soruşdu:
-   B əs  sən Q ıratı  gətirəndə  K oroğlunu  görm əm işdin?
H əm zə  bəy  dedi:
-   Xeyir,  m ən  Koroğlunu  görm əm işdim ,  K oroğlunun  m inlərlə 
adamı  var,  m ən  gedib  atı  oğurlayıb  gətirdim .
Paşa  K oroğluya  dedi:
-  Ay  aşıq,  atı  gəti.
K oroğlu dedi:
-  P aşa  sağ olsun,  bir türkü  də  deyim,  sonra atı  gətirim .
K oroğlu  dedi:
K əh ər m in m ək  yaxşı  olur uğura,
K önül  bu b ədövun  sevdasındadı.
Dizi  qərə,  boynu  b ən z ə r buğura,
K önül  bu bədövün  sevdasm dadı.
tz lən ə n d ə  k ö şə k   izi  izlənir,
B əslə n ən d ə  ardı-ögi  düzlənir,
Paçasında  sə d əq lilər gizlənir,
K önül bu  b ədövün  sevdasındadı.
Paşa K oroğluya  dedi:
-  Uzunçuluq  eləm ə,  g əti  atı  minim.
Koroğlu  dedi:
-  Paşa,  m ino  bilm ozson.
Paşa dedi:
-  H əm zə  bəy,  sən  de,  bu  adam  atdan  düşsün.
H əm zə  dedi:
-  M ənim  sözüm o  qulaq  asmaz.
Paşa  dedi:
-  H əm zə bəy,  and  olsun  Allaha,  bu  Koroğludu.
Həmzo  bəy  dedi:
-   Koroğlu  olub-olm adığm ı  bilm irəm ,  am m a  sən  Qıratı  tanım adı- 
ğın  adama nə  üçün  verdin?
Paşa yenə  də  K oroğluya  dedi:
-  Yanşaq,  atdan  tez düş  aşağı.
Koroğlu dedi:
-  Paşa, bir türkü də  deyim ,  sonra  düşüm.
Koroğlu dedi:
D alısına  m əxm ər  çullar biçdiyim ,
Seylab  kim i  al  şərabın  içdiyim ,
K oroğlu  der,  beş  yüz  atdan  seçdiyim ,
Könül bu  bədövün sevdasındadı.
Koroğlu sözünü  bitirdikdən  sonra paşa dedi:
-  Ay  adam,  atdan  düş,  m ən  özüm  onu  m inm ək  istəyirəm .
Koroğlu öz-özüno dedi:  “Paşa, bunu ancaq şirin yuxuda g ö rə rsən ” . 
Paşa  dedi:
-  Bir kərə  ver minim.
Koroğlu  dedi:
-  Paşa sağ  olsun,  ürəyim də bir sözüm  var,  deyim   sonra.
Koroğlu dedi:
Ərəbatın tərifıni  eylərəm,
Üç  yaşında h ə r nişanı  b əlli  olu,
Buğanaq ayaqlı, yonma dırnaqlı,
Sığır qabırğalı,  m aral  əlli  olu.

---

Elə  ki,  dördündən yetdi  beşinə,
Y əhər üsdən  əl y etişm əz başına,
Qovğa  günü  üzün  tutar qoşuna,
Gözü  dağlardadu,  b u m u  yelli  olu.
Paşa  gördü  Koroğlu  atdan  enm ək  istəm ir,  işarə  etdi  Koroğlunu 
üzük  qaşı  kirni  araya  aldılar.  K oroğlu  görəndə  ki,  dörd  tərəfd ən   m an- 
sırıya alınıb,  sevinib ürəyində dedi:  A y  alçaq, yüz yaşlı köpəyi tulalara 
basdıraıaq  istəyirsən?”
K oroğlu dedi:
-  Paşa,  qulaq  as:
Y eddisindən  çünki yetdi  onuna,
Tükün  sığarladı,  girdi  donuna,
D əli  M eh tər dolananda  yanına,
Ü stə  çıxar ə ld ə  şeşpər  sallı  olu.
P aşa dedi:
-  Yanşaq,  m ənim   atımı  oğurlayırsan?
Koroğlu dedi:
-  Paşa,  at n ə  vaxtdan  sənin  olub?
-  Paşa dedi:
-   Ay vələdüzna,  atı bir d ə fə  m inm əklə ona sahib  çıxırsan? 
K oroğlu dedi:
-  Paşa, at sənin yox, m ənim kidi,  istəyirsən lap m olla yanm a gedək. 
K oroğlu  bir türkü deyib  özünü  tanıtdırdı:
Ç əm libeldon  durub  bura  gəlm işəm ,
Qıratm  sabuğun  burda  almışam,
Koroğlu  der,  öz  m alım dı,  m inm işəm ,
...  baş  d eyorlər ağa  yollu  olu.
Paşa  dedi:
-   Sən  Koroğlusan?
K oroğlu  dedi:
-  Bəli,  Koroğluyam!
Paşa  dedi:
-   M ən  səni  göydə  axtarırdım ,  yerdə  əlim ə  düşübsən,  indi  səni 
qiym ə-qiym ə  doğratdıraram ,  daha  yer  üzündə  K oroğludan  ə s ə r-ə la - 
m ət  qalmaz.
H əmzə  bəy  gördü  ki,  bunların  davası  g et-gedə  qızışır,  özünü  bir 
qırağa çəkib uzaqdan tam aşa etm əyə başladı.
Paşa dedi:
-  H əm zə  bəy,  gəl,  bu Koroğludu.
H əm zə bəy  dedi:
-  Neyləyim   K oroğludu,  m ən  sənə  dedim  Qıratı  Koroğluya ver? 
Paşa qorxuya düşüb  K oroğluya dedi:
-  Düş  atdan!
Koroğlu dedi:
Çox  da  la f  eyləm ə,  ay  H əsən  paşa,
M ənim   sə n   cürdə  qullarım   vardı,(?)
Ö zün n ə   vurursan  bu  dağa-daşa,
M ənim   at  işləm əz yollarım  vardı.
Paşalar,  sultanlar  seyr edün  düzü,
Ə ynüzə  geydirrəm   tam am   qırmızı,
Eyvaza  y etincə  qıraram   sizi,
Çiyni  cəzay irli qullarım  vardı.
B ir igid  istərəm   yayım ı  əyə,
Qoç  ig id lər k əllə qalxana  dəyə,
Ç ey n ərəm   dəm iri,  püfkürrəm   göyə,
A laqarlı  Ç əm libellərim   vardı.
Paşa Koroğluya dedi:
-   Ay  kişi,  atı  ver,  sənə  başqa  at  verərəm   m inib  gedərsən,  yoxsa 
boynunu  vurdurram,  özünə  yazığın  gəlsin.
Koroğlu dedi:
K oroğlu  der,  şəndi  qoşun  yayılı,
M ə saf'  günü  qoç  igidlər ayılı,
H ər oym aqdan  min  igidim   sayılı,
M ənim   yüz  m in  fıtnə-fellorim   vardı.
Paşa hökm edib  dedi:
-  Ay zalımlar,  n ə  dayanm ısınız,  tutun  bunu.
1  Dava

---

Koroğlu  “ya  Ə li” ,  -   deyib  qılıncı  çəkdi,  ac  qurd  qoyun  sürüsünə 
daraşan  kinıi,  leşi-leş  üstünə  qaladı.  Paşa üz qoydu  qaçmağa.  Koroğlu 
öz-özünə  dedi:  “H əm zə  b əyin  bu  yaxşılığı  əvəzində  neyləyim   ki, 
ıru»uk>n  r;ı/ı  qalsın?”  Koroğlu  fıkirloşib dedi:  “Yaxşısı budu  ki,  Hoson 
paşanı  öldürüm,  H ənızə  bəy  onun  yerinə  keçsin” .  K oroğlu Q ıratın  ci- 
lovunu buraxıb  H əsən paşanın dalısınca çapdı.  H əsən paşaya  çatdıqda 
qılıncla  başını  xaş-xaş  toxum u  kimi  dağıtdı.  H əm zə  bəy  görəndə  ki, 
K oroğlu  H əsən  paşanı  öldürdü,  papağm ı  Qıratın  ayağının  altına  atıb 
aman  istədi.
Koroğlu  dedi:
-   H əm zə  bəy,  sənin  bu  yaxşılığm ın  qabağmda  borclu  qalm ayım  
deyə,  paşanı  öldürdüm  ki,  sən  onun yerində  oturasan.
Sonra H əm zə  b əy ə  dedi:
-  Başqa bir arzun varsa,  de,  yerinə  yetirim.
H əm zə  bəy  dedi:
-  H ə r bir şeyim   var.
K oroğlu  H əm zə  bəyi  paşanın  yerinə  qoydu.  H om zə  bəy  K oroğ- 
luya dedi:
-  Ağa,  siz  gedin,  m ən hədiyyənizi  Ç əm libelə  göndərərəm .
K oroğlu  H əm zə  bəylə  vidalaşıb  yola  düşdü.  Xunis  ellərindən  bir
m ənzil  uzaqlaşdıqdan  sonra  yol  qırağında  camaatı  ey ş-işrətlə  m əşğul 
olan  bir  neçə  çadır  gördü.  K oroğlu  Q ıratın  başını  çadırlara tə r ə f  dön- 
dərdikdə,  iki x acə  qabağım  kəsib  dedi:
-   A y  adam,  hara  gedirsən?  Bu,  paşanın  hərəm xanasıdı,  səyahətə 
çıxıblar.
K oroğlu xacələrd ən   soruşdu:
-   Hansı  paşam n  hərəm xanasıdı?
X a cələr dedilər:
-   H əsən  paşanın.
K oroğlu  dedi:
-  A y  tülkülər,  H əsən  paşanı  cəh ən n əm ə  vasil  elem işəm .
Sonra  dedi:
-  H əm zə  bəy in   arvadı  burdadı?
X a cələr “b ə li”  -  dedilər.
K oroğlu  soruşdu:
-  H əsən  bəyin  neçə  qızı  var?
X acələr dedilər:
-   Paşanın  yeddi  qızı  var,  biri  H ə m z ə  b əy d ə d i,  altısı  isə  bakirə 
qızdılar.
Koroğlu  dedi:
-  Qızların yeddisini  do  gotirin bura.
Paşanm  qızlarının  yeddisi  de  gəlib  y an -y an a  dayandı.  Koroğlu 
H əm zə bəyin  arvadım   bacılarından  ayırdı.  Sonra  ürəyində  dedi:  “Q ı- 
ratın  üstə  D əli  M ehtərin  ürəyini  sındırm ışam ,  onun  dünya  m alm dan 
pula,  ata ehtiyacı  yoxdu.  E lə yaxşısı budu,  bu qızların birini  ona aparıb 
ürəyini  ələ  gətirim ” .
Koroğlu  qızlardan birini  seçib  Q ıratın tərkinə  mindirdi.
X acələr dedilər: -  Paşanın qı
z ım
  hara  aparırsan?
Koroğlu dedi:
-  H əm zə b əy  soruşsa deyin ki, K oroğlu qızı  sənin ağan D əli M eh- 
tə rə   sovqat  apardı.
Koroğlu  paşanın  qızı  da  tərkində  çapa-çapa  günlərin  bir  günü 
gəlib  Ç əm libelə  çatdı.  K oroğlunun  gəlişindən  x əb ə r tutan  d əlilər onu 
qarşıladılar.  K oroğlu öz im arətinə gəldi, qızı N igar olan otağa yollayıb 
Eyvazı  çağırdı.  Eyvaz  hazır  oldu.  Eyvaza  D əli  M ehtəri  çağırtdırdı. 
D əli M ehtər gəlib  K oroğluya baş  əydi.  K oroğlu D əli  M ehtərə  dedi:
-  M ən Q ıratın  üstə  sən ə  q əzəblənib  ürəyini  qırm ışdım ,  indi  sənin 
ürəyini  almaq üçün  H əsən paşam n qızını  sənə  ənam   gətirm işəm .
Sonra Eyvaza üz tutub  dedi:
-   Böyük,  təm təraqlı  bir  toy  tədarükü  gör.  Bu  gətirdiyim   paşanın 
qızıdı,  ona layiqli  toy  gərəkdi.
Eyvaz toy tədarükü gördü.  Yeddi gün, yeddi gecə toy büsatı qurul- 
du,  yeddinci  gecə  qızın  əlini  D əli  M ehtərin  əline  verib  gərdoyo  yola 
saldılar.  Dəli  M ehtər öz m uradına  çatdı.

---