P a ris nüsxəsi azərbaycan respubükast prezidentiNİN

yazım  bu  kişinin beş  yüz  tüm ənini  versin,  ondan  sonra  ölsəm   də,  barı 
rahat ölüm.
Bolu  b əy  dedi:
-  U şaqlar,  bunun  qollarım  açm.
Eyvazın qollarını açdılar. X acə Y əqub q ələm  kağız götürdü. Eyvaz 
dedi:
U ca  dağların  başm da,
Yolum ,  ay  m ə d əd , ay  m ədəd.
Düşüb  ardım can  dolamr,
Ö lüm ,  ay  m əd əd ,  ay m ədəd.
B ir qılıcım   var,  bir  atım,
A rtıbdı  qəm i  fırqətim ,
N oldu m ənim   m əm ləkətim ,
Elim ,  ay m ə d əd ,  ay m ədəd?
K oroğlu  Eyvazm  H əsən  paşanın  bağına  getm əyinə  razı  deyildi. 
Eyvaz  öz  dilinin bəlasına düşmüşdü.
Eyvaz  dedi:
G edirdim  gəldi  qarşıma,
Ağı  qatdılar  aşım a,
G ör  n ələr gətdi  başıma,
D ilim ,  ay m ə d əd ,  ay m ədəd.
X acə  Y əqub  Eyvazın  dediklərini  yeyin-yeyin  yazırdı.
Eyvaz  dedi:
E yvazm   durur,  oturur,
M övlasın  d ilə  gətirür,
M ən   ölsəm ,  k im lər götürür,
Ö lüm ,  ay  m əd əd ,  ay  m ədəd?
Eyvaz  sözünü  tam am layandan  sonra  X acə  Y əqub  karvansaraya 
gəlib  eşikdə  olan  m allarını  içəri  yığdı.  H ücrənin  qapısım   qıfıllayıb, 
m öhürlədi,  tələm -to ləsik   Ç əm libelə  yola düşdü.
Eyvazı  üç yoldaşı  ilə birlikdə paşanm  hüzuruna gətirdilər.  Paşa elə 
o  saat onların  ölüm lərinə  fərm an verib,  boyunlarını  vurm ağı  əm r etdi. 
V əzir dedi:
-  Qurban,  bu  vilayətdə  Koroğlunun  ürəyinə  dağ  çəkm ədiyi  adam 
qalmayıb.  K im inin  oğlunu  aparıb,  kim inin  m alın  aparıb,  kim ini  öldü- 
rübdü.  İndilik icazə ver, bunların ayaqlarına  zəncir, boyunlarına  ikiha- 
çalı  kündə  vurub  on  b eş-iy irm i  gün  dustaqxanada  saxlasınlar.  Biz  də 
vilayətin bütün k ən d -k əsəy in d ən  kəndxudaları, əhalini yığıb şadyana- 
lıq eliyək.  Şəhərin m eydam nda bunları  əz ab -ə ziy y ətlə öldürüb K oroğ- 
lunun ürəyinə elə bir dağ ç ə k ək  ki, qiyam ətə q ədər yadından çıxmasın.
Paşa dedi:
-  Yaxşı  deyirsən,  aparm   dustaq  edin.
Eyvazgil  burda  qalsın,  eşit  Koroğludan.  K oroğlu  üç  gündən  sonra 
şərabm   təsirindən  ayıldı.  D əlilər  paşanm   bağm a  getm ədikləri  üçün 
K oroğludan qorxub hərəsi  bir  siçan deşiyinə  soxulm uşdu.  Öz  adı  Doli 
H əsən olan Dəli M ehtər gəlib  Koroğlunun  qarşısında baş  əyib dayandı. 
K oroğlu  dedi:
-  Eyvaza de, gəlsin m ənə üç-dörd piyalə məstliyi aparan şərab versin.
D əli  M ehtər dedi:
-   Ay ağa,  zarafat edirsən,  yoxsa h ə r şeyi unutmusan?
Koroğlu qəzəblənib  dedi:
-  Ay haram zada,  m ənim   səninlə  nə  vaxtdan  zarafatım   var?
D əli  M ehtər dedi:
-   Ağa,  üç  gündü  Eyvazı  durna  əti  gətirm ək  üçün  Toqat  şəhorinə 
yollam ısan.
Koroğlu dedi:
-  N ə  danışırsan?
Dəli  M ehtər Koroğlunun  başına  and  içib  dedi:
-   Eyvaz,  Dəm irçioğlu,  K üyüm çüoğlu,  Bəlli  Ə hm əd  dum a  oti  g ə - 
tin n ə k   üçün  Toqata gediblər.
Koroğlu:  -  Evin  yıxılsın,  yoqin  Eyvazın  başında  bir  iş  var,  -   deyo, 
sazı  bağrına basdı:
G öndərdim  durna  ovuna,
E yvaz  əyləndi,  gəlm ədi.
Y arəb,  kim   yetdi  hovuna,
E yvaz  əylondi,  golm ədi.
Top  ilə   tüfəng  atıldı,
N ə s ə q -n ə s ə q ə   çatıldı,
Ya  öldü,  ya  da  tutuldu,
O ğul  e y lən d i,  gəlm ədi.
Ü
O
  133  n
o

---

K oroğlu bu sözləri  oxuyanda n ər dəvə  kim i  ağzından köpük tökü- 
lürdü. K oroğlu D əli M ehtərə Qıratı yəhərlətdi,  sazı sinəsinə basıb dedi:
Eyvazı göndordim   Şama,
Ü rəyim ə  qanlar  dama,
V əd ə  verm işdi  axşama 
Eyvaz  əyləndi,  gəlm ədi.
Eyvazsız Koroğlunun  işi  keçmirdi.  Koroğlu  sazı  götürüb  dedi:
Bağunda  açulur güllor,
Oxurdu  şeyda bülbüllər,
Koroğlu, başuva küllər,
Qardaş  əyləndi,  gəlm ədi.
K oroğlu  yaraq-yasağını  taxıb  Qıratı  mindi,  qarovulxanaya  qalxdı. 
G özləri  dörd-dövrəni  gəzirdi.  Gördü Toqat səm tindən bir atlı yel kimi 
gəlir.  K oroğlu ürəyində  dedi:  “N ə   xəbər varsa,  bu  atlıdadı” .  G özətçi- 
xanadan  aşağı  endi.  X acə  Yəqub  Koroğlunu  görüb  tanıdı.  Koroğlunun 
bir xasiyyəti  var idi.  B əd xəbər gətirən adamın boynunu vurardı. Xacə 
Y əqub  Koroğlunun bu xasiyyətini  bilirdi.  Ona görə də Eyvazın nam ə- 
sini  daşa  sarıyıb  bir  dəsm ala düyünləm işdi.  O,  bir  m eydan  uzaqlıqdan 
nam əni K oroğluya tullayıb  qaçdı.  Koroğlu tez  daş bükülü dəsm alı  gö- 
türüb  açdı,  naməni  oxudu.  H al-qəziyyədən  xəbərdar  olduqda  dünya 
gözünün  önündə  cəhən n əm ə  döndü.  Bir  ayağım   üzəngidən  götürüb 
yəhərin  qaşına qoydu,  burğulu  sazını  cibindən  çıxarıb  qurdu,  sinəsinə 
basıb  haray  çəkərək  dedi:
Bolu  bəyi  tutub  Eyvaz  Balını.
İstəyin,  T əkludən  bəylərim   gəlsin,
Eyvazsız n eylərəm   dünya  m alm ı,
İstəyin,  T əkludən  bəylərim   gəlsin.
D əlilər Koroğlunun  səsini  eşidən  kimi  yaraqlanıb  onun  başına  yı- 
ğıldılar.  K oroğlu  telli  sazı  götürüb  dedi:
Zirehli  geyim im   alm asdan yeyə,
Ç eynərəm   poladı,  püskürrəm   göyə,
İlxıçı  olaram ,  d ü şərəm  oyə,
İstəyin  Türkm andan  b əylərim   gəlsin.
Giziroğlu  M ustafa  b əy   Eyvazın  tutulduğunu  eşitmişdi.  G iziroğlu- 
nun da yeddi yüz yetm iş yeddi dəlisi var idi.  O, yeddi yüz yetmiş yeddi 
dəlisini silahlandırıb, atlandırıb Koroğlunun hüzuruna gətirdi.  G iziroğ- 
lu  özünü günahkar bilirdi.  D elilerinə  dem işdi ki,  Eyvazın tiutulm asına 
m ən   bais  olmuşam.
Koroğlu dedi:
U ca -u c a  dağlarını  aşaram ,
T orba ilə n   torpağm ı  daşaram ,
B öyüklorin  özüm   atdan  aşaram ,
İstəyin b əy lid ən   b əy lərim   gəlsin.
D əlilər dedilər:
-  Ey  Cəlali  Koroğlu,  sən bizi Toqat şəhərinə  çatdır,  gör biz E yva- 
zın  yolunda necə  qılınc çalırıq.
Koroğlu  dəlilərinə  dedi:
-  Bundan  ağır,  pis  günüm   olmayıb,  olm ayacaq  da.
Sonra  götürüb  dedi:
Bolu bəy i  indi  bizdən  yeyindi,
Eyvaz  dağı  sinəm  ü stə  düyündü,
K oroğlu  der,  m əh şər  günü  bu  gündü,
İstəyin,  Türkm andan  bəy lərim   gəlsin.
Koroğlu sözünü bitirdikdən sonra Giziroğlu M ustafa bəy K oroğlu- 
nun  doliləri  ilə  birlikdə  öz  delilərini  götürüb  Toqata  yollandı.  K oroğ- 
luynan  Giziroğlu  çiyin-çiyinə  gedirdilər.  G öydən  bir  qatar  dum a  ke- 
çirdi.  Koroğlu  dum aları  gördükdə  Eyvaz  yadm a  düşdü.  Giziroğluna 
dedi:
-  A yaq saxla,  bu dum alardan  Eyvazı  x əb ə r  alım.
Giziroğlu  gülüm seyərək  dedi:
-  Durnaların  dili  var,  Eyvazdan x əb ə r versinlər.
Koroğlu  dedi:
-   Sən gərək dum a əti  yox,  zəhrim ar həvəsin ə  düşəydin.  Sənin  bir 
dum a əti istəm əyin Eyvazı əlim dən aldı.  S ən m ənim  günümdə olsaydın, 
onda Eyvazı  göydən  keçən  dum alardan  yox,  daşdan  da  xəbər alardın.
Sonra Koroğlu  telli  sazı  götürüb  dedi:

---