P a ris nüsxəsi azərbaycan respubükast prezidentiNİN

Dəli  M ehtər şeşpərlə  onun da başını  əzib:
-  “Y alançm ın  atasına  lən ət” ,  -  dedi.
Dəli  M ehtər bu  iyirm i  nəfərin  ham ısını  q ə tlə  yetirəndən  sonra  fı- 
kirləşib  öz-özünə  dedi:  “N ə zər  C əlalinin  adam larından  düzgün  cavab 
əld ə  etm ək  müm kün  deyil.  Y axşısı  budu,  gedim   N ə z ə r  Cəlalinin 
özündən  söz  çəkim ” .
Dəli  M ehtər atı m inib  qoşunun  içinə  girdi.  N əzor C əlalinin çadırı- 
nın  qarşısında  atdan  düşüb  salam  verm ədən  içəri  girdi.  N əzər  Cəlali 
gördü ki, natarazm  biri heç kəsi  saym adan başım   aşağı  salıb  içəri girdi. 
N ə zər  C əlali  bir  neçə  tacir  dostu  ilə  kürsü  başında  oturmuşdu.  N əzər 
C əlali  ilə  dostları  D əli  M ehtəri  saym adılar.  D əli  M ehtər  tacirlərdən 
birinin  qolundan  tutub  kənara  atdı,  keçib  özü  onun  yerində  oturdu. 
N əzər C əlali  qeyzlə  dedi:
-  Ay pəzəvəng,  qonağa yer göstərərlar,  o  da  əd əblə  oturar.
D əli  M ehtər dedi:
-   Ay  nadan,  sən  ev  yiyəsisən  b elə  davranm am ahsan,  qonaq  isə 
kafır də  olsa,  ona h ö raıət  lazımdı.
N ə zər C əlali  soruşdu:
-  K im lərdənsən?
Dəli  M ehtər dedi:
-  Ç əm libeldə  K oroğlunun  adamlarındanam .
N ozər Cəlali  soruşdu:
-  Adın  nədi?
-  D əli  Mehtərdi!
N əzər  Colali:
-  N ə  istəyirsən?  -   deyə,  Dəli  M ehtordən  soruşdu.
Dəli  M ehtor dedi:
-  K oroğlunun qoruğunu  tutduğun  üçün  min  beş  yüz  tüm on  cərim o 
ver,  özün  də  tez buradan  sürüş.
N ə zər  Cəlali  Dəli  M ehtərin  belə  sərt  cavabını  görüb  ürəyində 
dedi:  “Koroğlunun adamı  belo olanda,  gör özü n ə d i” .  N ə zər Colali  öz- 
özüno  dedi:  “Koroğlu  ilə  davaya  çıxm aq  m ənim   işim  deyil,  yaxşısı 
budu  K oroğluya  qonaq  gedim,  bir  müddot  orada  Eyvaza  tamaşa 
eləyim ,  sonra  sakitcə  qayıdaram ” .
N əzər  C əlali  dedi:
-  G əlm işəm   bir  neço  gün  K oroğluya  qonaq  olam,  özüm   özündən, 
dəlilərim   isə  dəlilərindən  döyüş  təlim i  alıb  öz yurdum uza qayıdaq.
O O   156  r ^ o
Dəli M ehtər dedi:
-   K in-küdurət  üçün  gəlm isənsə,  düzünü  de.  Yoxsa,  and  olsun 
Allaha,  Koroğlu  x əb ə r tutsa  daha  özündən küs.
N əzər  C əlali  and  içib  dedi  ki,  ürəyim də  olan  bütün  kin-küdurəti 
silib atmışam, indi isə K oroğluya qonaq olm aq istəyirəm .  M ən K oroğ- 
lunun quluyam.  Sonra qoşununa  əm r etdi,  hamı  atlandılar.
Dəli  M ehtər dedi.
-   Qoşun  atlanm asın,  m ən  gedim  əhvalatı  K oroğluya  danışım ,  razı 
olsa,  atlanarsınız,  yox  razı  olmasa,  elə  buradan  geri  qayıdarsımz.
Dəli  M ehtər əhvalatı  olduğu  kimi  K oroğluya  damşdı.  K oroğlunun 
hökm ü  ilə yeddi  yüz  yetm iş  yeddi  dəli  atlanıb  N ə z ə r Cəlalini  qarşıla- 
m ağa  çıxdı.  K oroğlu  D əli  M ehtərə  tapşırdı  ki,  ham ıdan  qabaq  gedib 
N ə z ə r C əlaliyə  deyərsən,  ağam   salam -dua göndərdi.  Sonra ona  de  ki, 
on  iki  min  qoşunu  ilə b irlikdə  qırx  gün  m ənə  qonaqdı.
Dəli  M ehtər  gəlib  K oroğlunun  sözlərini  N ə z ə r  C əlaliyə  çatdırdı. 
D ə lilər  də  gəlib  çıxdılar.  N əzər  C əlali  qoşunu  ilə  birlikdə  sevinclə 
Ç əm libelə  yollandı.  K oroğlu  qalanm  darvazasında  onları  qarşıladı. 
Şərab  m əclisi  döşəndi.  Koroğlu,  N ə z ə r  Cəlali,  dəlilər,  m ehtərlər  ha- 
m ısı  öz tay-tuşları  ilə e y ş-işrətə  m əşğul  oldular.
N ozor  Cəlalinin  bir  pis  xasiyyəti  var  idi.  K oroğlu  onun  bu  xasiy- 
y ətin ə  bələd  idi.  E lə  buna  görə  də  D əli  M ehtərə  tapşırıb  dcm işdi  ki, 
Eyvazı  bir  yanda  gizlət,  qoym a  m əclisə  gəlsin.  Bu  volədüzna  Nozor 
C əlali  Eyvaza söz  atar,  m ənim  də  qeyrətim  götürm oz,  onu  öldürərom . 
B ütün  alomo  səs  düşor  ki,  Koroğlu  nam orddi,  öz  qonağını  öldiirdü. 
Y ox,  əgor cavabını  verm əsəm ,  axmaq,  qeyrətsiz  olaram.
Nozor  Colali  hey  gözdə-qulaqda  oldu,  gördü  Eyvazdan  bir  xobor 
yoxdu.  Dözə  bilm əyib  K oroğluya  dedi:
-   Ey Colali  Koroğlu,  Eyvaz hardadı?  Niyo  bu  m oclisdo  yoxdu?
Koroğlu öz-özünə dedi:  “Bu haram zada on iki  min nofərlik qoşunu
ilə olm azın əzab-əziyyotino qatlaşıb bura gəlib.  Eyvazı ona göstorm o- 
səm   dığlayıb  ölər.  Bir də  in saf da yaxşı  şcydi” .
Koroğlu  telli  sazı  götürüb  dedi:
Ç ağırın  Eyvazı  gəlsin  m əcliso,
Versin  h az ar badə,  cano  nuş  olsun.
Q urun nərdtaxtanı,  gəlin  oynayaq,
A tın  yeki  dudan,  o  da  şeş  olsun.
157 fO

---

X ə lə t  biçin  xan  Eyvazm   boyundan,
H əzz ey lərəm  xasyətindən,  xoyundan,
G ətirin  b ü n ü k d ən
, 1  q ın n  qoyundan,
Y eyin  qoçaqlanm ,  canə nuş  olsun.
Eyvaza  x əb ə r  apardılar  ki,  K oroğlu  deyir  yaraşıqlı  paltarlar  g ey ib  
m əclisə  gəlsin.
Qırx gün idi  ki, N ə z ə r C əlali  on  iki  min atlısı  ilə K oroğluya q o n aq  
idi.  Hamı  gecəni-gündüzə  qatıb  yeyib-içm əklə  m əşğul  idi.  D ah a 
Ç əm libeldə  y em əy ə -içm əy ə  heç  n ə  qalmamışdı.  A şpazla  şərabdar 
gəlib K oroğluya dedilər ki,  ağa, daha b ir nəfərlik də yem ək,  şərab q a l- 
mayıb.
Xeyli  vaxt  idi,  o  hənd əv ərd ən   bir  karvan  da  keçmirdi.  Rum   v ila - 
y ətində  B olqeydə  adlı  bir  el  var  idi.  B u  el  yeddi  il  idi  ki,  Rum dan  ü z 
döndərib  Ç əm libelə  pənah  gətirib  K oroğluya  qulluq  edirdi.  K oroğlu 
onlardan  vergi  almağı  yasaq  edib  dem işdi  ki,  onlar  yam an  gündə  işi- 
m izə  yararlar.  Bu  yeddi  il  m üddətində  Bolqeydə  eli  saysız-hesabsız 
m al-d ö v lət yığmışdı.  Elin başçıları  gəlib K oroğluya dedilər ki, elin bir 
sürü  qoyununu  gətirib  b aşlannı  kəsək,  dəlilərin  də,  qonaqların  da  k e f 
eləsin.  K oroğlu sazı bağrına basıb  dedi:
D um an  gəlsin bu  dağları bürüsün.
K əllə lə r  kəsilsin,  qanlar yerisün,
Ç əkin  gəlsin  B olqeydənün  sürüsün,
Qırın  qoçaqlarım ,  can ə  nuş  olsun.
K oroğlu  der,  m ü x ə n n ətd ə  yox  iman,
Uca d ağlar başın  alıbdu  duman,
0   igidə  verrəm  m in  beş  yüz tüm ən,
Yükü  qancırğada  g ə lə n   baş  olsun.
D əlilər  atlanıb  B olqeyidin  sürüsünü  gətirib  Ç əm libelə  tökdülər. 
Q oyunların  başları  kəsildi,  aşpazlar,  şərabdarlar  işə  düşdülər.  K ef 
m əclisi  başladı.  Eyvaz  Koroğlunun  sözü  ilə  geyinib-kecinib  m əclisə 
gəldi.  K oroğlunun  qarşısında  baş  əyib,  büllur  q əd ə h lə r  götürüb  saqi- 
liyə  başladı.  N ə z ə r  Cəlali  Eyvazı  gördükdə  ağlı  başından  çıxdı.  Ko- 
roğlu  Eyvaza  ə m r  edib  dedi  ki,  N ə zər  C əlaliyə  şərab  süzsün.  Eyvaz 
əd ə b -ərk an la  N ə z ə r C əlalinin  qarşısında  baş  əyib  ona  şərab  dolu pi- 
yalə verdi. N ə z ə r Cəlali  duruxub qalm ışdı.  O, piyaləni  alanda Eyvazın
'  Düyə
əlini  sıxdı.  K oroğlunun  gözü  Eyvazda  idi.  G ördü  ki,  hirsdən  Eyvazın 
rəngi-rufu  dəyişib  sapsarı  saraldı.  K oroğlu  başa  düşdü  ki,  N ə z ə r  C ə- 
lali Eyvazm əlini  sıxıb.  K oroğlu q əzəblənib qılm ca əl atdı.  B ir anlıq əl 
saxlayıb öz-ö zü n ə  fıkirləşdi ki, Allah şeytana lə n ə t eləsin, qonaq kafır 
də  olsa,  ona  h ö n n ə t  g ö stə n n ə k   vacibdi.  Eyvaz  qeyzlə  bardaqla  piya- 
ləni yerə çırpıb öz yerində oturdu.  D əli M ehtər Eyvaza:  “niyə oturdun, 
dur  şərab  süz,  iç ə k ” ,  -   dedi.  Eyvaz  bardağı  D əli  M ehtərin  başına  elə 
çırpdı ki,  bardaq onun başında parça-parça oldu.  D əli M ehtər acıqlan- 
dı, ancaq K oroğlunun qorxusundan cm qırını çıxartm adı.  Sonra K oroğ- 
lu  Eyvaza  buyurdu  ki,  şərab  süzsün.  Eyvaz  qeyzlə  durub  öz  istədiyi 
adama  şərab  süzürdü.  N övbə N ə zər C əlaliyə  çatdıqda  o  Eyvazın  ver- 
diyi  piyaləni  alıb  başına  çəkdi.  N ə z ə r  C əlali  k e f  havasına  Eyvaza: 
“m ənə  saqilik  e lə ” ,  -   dedi.  Eyvaz  q əzəblənib  bardağı  m əclisin  orta- 
sında yerə  çırpdı.  Eyvaz:  “bundan  sonra  sənə  qulluq  edənin  atabaata- 
sına  lə n ə t” ,  -  deyib,  m əclisi  tərk  etdi,  yaraq-yasağını  taxıb  atlandı.
K oroğlu N ə z ə r C əlalini öldürm ək istədi.  Y enə də səbrini basıb öz- 
özünə  dedi:  “Bu  vələdüznam   öldürsəm ,  bütün  aləm ə  səs  düşəcək  ki, 
K oroğlu  qonağm ı  öldürdü.  İlahi,  bu  nə  bəla  idi  gəlib  m əni  tapdı” . 
Sonra o q əz əb li-q əz əb li m əclisi tərk edib  im arətinə  gəldi,  qadınlarına 
bildirdi  ki,  onu  dindirm əsinlər.  Bir  q əd ə r  oturandan  sonra  ürəyi  döz- 
m əyib  çölə  çıxdı.  Eyvazı  soruşdu.  D edilər:
-  Ağa,  Eyvaz  atlanıb  getm ək  istəyir.
Koroğlu Eyvazın yanm a gəlib  soruşdu:
-  Eyvaz,  hara  gedirsən?
Koroğlu çox dcdi, Eyvaz az eşitdi.  Eyvazın  inadından dönm odiyini 
görən  Koroğlunun  oli  h ər yerdən üzülüb  dedi:
-   İndi  ki,  burda  qalm aq  istəm irsən,  dayan  bir  söz  deyim,  sonra 
Allah  amanmda hara  istəyirsən,  get.
Koroğlu  telli  sazı  sinəsinə  basıb  dedi:
C anım   Eyvaz,  gözüm   Eyvaz,
Bu  küsünü  tutma,  m ədəd.
H ər  olur,  olm azdan ötrü,
Bu  küsünü  tutm a,  m ədəd.
A cığun  yoluna  uym a  gəl,
M əni  heç  m əlul  qoym a  gəl,
M ənim   çörəyim ə  qıym a  gəl,
Saqm   m aral  getm ə  m ədəd.

---