P. I. Ivanov m. E. Zufarova umumiy psixologiya

Hayvonlardagi  tafakkur  kurtaklari

Yuqori darajada taraqqiy qilgan hayvonlarning (masalan, it, maymun- 

laming)  ba'zi  harakatlarini  ko'rganimizda  ba’zan  ularga  «ziyrak»,  «sez- 

gir»,  «tiyrak»  degan  va  boshqa  shu  kabi  sifatlar  beramiz.  Hayvonlarda 

shunday  harakatlar  ko'rinadiki,  bu  harakatlardan  bizga  hayvon  qanday 

bo'lmasin  maqsadga yetish  yo'llari  yoki  vositalarini  tanlaganday,  qanday 

bo'lmasin  masalani  hal  etganday,  awalgi  tajribani  yangi  sharoitga  qarab 

tatbiq etganday tuyuladi.  Hayvonlarning tafakkuri haqidagi  masala soha­

sida so'nggi vaqtlarda

g'oyat  ko'p  eksperi- 

} 

• 

■--i

mental 

tekshirish 

o'tkazildi,  bu  tajriba 

ishlarining ko'pchiligi 

maymunlarning  turli 

zotlari  ustida  olib 

borildi. 

Masalan 

N.N.Ladigina  Kots 

ning  tekshirishlari 

shimpanzeda  bosh­

lang'ich  abstraksiya 

qobiliyatlari  borligini 

ko'rsatadi:  maymun- 

lar  o'zi  idrok  qiladi­

gan 

narsalarning 

rangini  shakli  va 

hajmidan 

ajratar