P r o q r a m L a r t o p L u s u

4.

 

Таненбаум Э. С., Бос Х. Современные операционные системы. 4-е изд. 2015  

5.

 

Гордеев А.В. Операционные системы 2-е изд. 2007  

6.

 

Олифер В.Г., Олифер Н.А. Сетевые операционные системы. 2-е изд. 2009  

7.

 

Карпов В.Е., Коньков К.А.Основы операционных систем, Курс лекций. 2011  

8.

 

Партыка Т.Л, Попов И. И. Операционные системы, среды и оболочки: 2010  

9.

 

Чекмарев А.Н. Windows 7. Руководство администратора (В подлиннике) – 2010

 

 

 

---

17 

 

“ELEKTRON HÖKUMƏT”İN ARXİTEKTURASI VƏ ŞƏHƏRLƏRİN 

İNTELLEKTUAL İDARƏOLUNMASI 

 

Elektron hökumət (e-hökumət)  – informasiya cəmiyyətinə  xas olan dövlət idarəciliyidir. O, 

informasiya-telekommunikasiya  texnologiyalarının  (İKT)  imkanlarına  və  vətəndas  cəmiyyətlərinin 

dəyərlərinə  əsaslanır.  Vətəndaşların  tələbatlarına,  iqtisadi  effektivliyə,  vətəndaş  nəzarəti  üçün  açıq 

olmasına  və  təşəbbüsə  yönəlik  olması  ilə  xarakterizə  olunur.  Müxtəlif  ölkələrdə  və  ilk  novbədə 

ABŞ-da  və  Boyuk  Britaniyada  e-hökumətə  ümumilikdə  dövlətin  fəaliyyətinin  effektivliyinin 

artırılmasına  yönəlmiş bir konsepsiya kimi baxılır. Başqa sözlə desək e-hökumətin mahiyyəti onda 

ibarətdir  ki,  müxtəlif  pilləli  dövlət  strukturları  müasir  informasiya  texnologiyalarından  istifadə 

edərək  istehlakçılara  bilavasitə  informasiya  və  xidmət  təklif  edir.  E-hökumətin  təklif  etdiyi 

xidmətlərin istehlakçıları vətəndaşlar, qeyri-dövlət təskilatları və ya dovlət strukturları ola bilərlər. 

 Elektron hökumət təkcə dövlətlə vətəndaşlar və ya biznes arası əlaqə ilə bitmir. O, həmçinin 

dövlət  daxili  əlaqələrlə  də  əhatə  olunub:  sistem  daxili  idarə  olunmanın  əhatə  edir:  icra, 

qanunvericilik, məhkəmə sistemdaxili informasiya mübadiləsini. 

Elektron hökumətin funksional əhatə dairəsini əsas 3 hissəyə ayırmaq olar: idarəedici dövlət 

orqanı  ilə  hökümət    (hökümətin  fəaliyyəti  üçün  həmin  idarəedici  orqanlar  üçün  imkanların 

yaradılması), vətəndaşlar ilə hökümət (hökümət xidmətlərinin əhali üçün təqdim edilməsi) və biznes 

ilə  hökümət  (  hüquqi  subyektlər  üçün  hökümət  xidmətləri).  Bunlara  uyğun  aşağıdakı    abreviatura 

qəbul olunub: G2G (government to governmet); G2C (government to citizen); G2B (government to 

business). 

Elektron  hökumət  informasiya  –  kommunikasiya  vasitələrindən  istifadə  etməklə  dövlətin 

idarə  olunmasıdır və bu 3 formada təzahür olunur: 



 

Elektron idarəedici orqan; 



 

Elektron parlament; 



 

Elektron məhkəmə. 

Ümumilikdə e-idarəetmənin 4 sahəsini ayırmaq olar: