‘sim liklarni gidropon , aeropon , p lasto p on kabi tuproqsiz
o ‘stirish usullari mavjud b o‘lsa-da, ilm-fan tabiiy tuproq o ‘m iga
sun’iysini tak lif qilishga qodir emas. Shuning uchun tuproqlarni
m u h ofazalash va ulardan o q ilon a foyd alan ish en g dolzarb
e k o lo g ik m asalalard an biri h iso b la n a d i. E k o lo g ik nuqtai
nazardan tuproq tu gayd igan , q ayta tik lan ad igan resurslar
g u ru h ig a m a n su b , y a ’ni te g ish li q u la y sh a r o it y a ra tilsa
tuproqlardan foydalanish imkoniyati cheksizdir.
Yer yoki yer resurslari deyilganda quruqlikning har qanday
y u z a si (m a y d o n i) tu sh u n ila d i. A m m o bir q a to r ilm iy
adabiyotlarda, jum ladan, ekologiyada ham yer va tuproq bir-
biriga yaqin m a’nodosh atama tarzida q o ‘llaniladi.
Sayyoramizning yer resurslari zaxirasi quyidagi jadvalda aks
ettirilgan turli toifadagi yerlarni o ‘z ichiga olib, umumiy maydoni
149 mln. km
2
ni tashkil etadi.
9-jadval
Sayyoramizning yer zaxiralari (fondi)
№
Verlarning toifasi
Maydoni
mln. km2
Quruqlikka
nisbatan,
%
1
Muzliklar bilan qoplangan yerlar
16.3
11,0
2
Tundra va baland tog'lardugi
salimlar
5,0
3,3
3
Tuproq va tundra o'rmonlari bilan
qoplangan yerlar
7,0
4,7
4
BotqoqlikJar. ko‘l, daryolar va
suv omborlari bilan band yerlar
7,2
4.8
5
Issiq(arid) hududlardagi sahrolar,
qoyalar va sohillardasi qumliklar
18,2 *
12,2
6
O'rmonlar bilan qoplangan yerlar
40,3
27,0
7
Tabiiy o'tloqlar va butazorlar
bilan qoplangan yerlar
28,5
19,0
8
Dehqonchilik qilinadigan yerlar
19.0
13.0
9
Aholi yashash joy lari va sanoat
binolari bilan band bo'lgan yerlar
3,0
2,0
10
Eroziya, sho'rlanish. botqoqlanuh
va boshqa omillar tufayli vujudga
kclgan tashlandici yerlar
4,5
3,0
Hammasl:
149,(1
10(1,0
|
