Parlayan Günəş

Həzrət 

Məhəmməd 

Peyğəmbərin (s) təvəllüdü ilə 

bağlı  tarixi  mənbələrdə  iki 

fərqli versiyanın göstərilməsi 

səbəbindən 

müsəlmanlar 

onun doğum gününü iki fərqli 

gündə (hicri təqvimlə rəbiül-

əvvəl  ayının  12-si  və  17-si) 

qeyd 

edirlər. 

Günlər 

arasındakı 

fasiləni 

qovuşdurmaq 

məqsədilə 

1981-ci 

ildən 

etibarən 

uzaqgörən İslam alimlərindən 

olmuş 

mərhum 

İmam 

Xomeyninin  (r.ə)  təşəbbüsü 

ilə  bu  iki  günün  ikisi  də 

bayram,  günlər  arasındakı 

fasilə  isə  “vəhdət  həftəsi” 

elan  edilmişdir.  Hazırda 

həzrət  Peyğəmbərin  (s)  bu 

günlərə təsadüf edən təvəllüd 

günləri 

bəzi 

müsəlman 

ölkələrində  “vəhdət  həftəsi” 

kimi qeyd edilməkdədir.

“Vəhdət  həftəsi”  günlərini 

yaşayaraq  və  bu  günləri 

əhəmiyyətli  sayıb  vəhdət   

üçün  çalışmağımız  zəruridir. 

Müsəlmanlar arasında vəhdət 

İslamın 

mühüm 

mövzularındandır. 

Vəhdət 

həftəsi müsəlman dünyasının 

bayramıdır, həzrət Peyğəmbər 

(s),  İmam  Cəfər  Sadiq  (ə) 

məktəbinin  şad  günüdür.  Bir 

sözlə 

desək 

qardaşlıq 

günüdür.

Allah 

Qurani-Kərimdə 

buyurur:

َنْيَـب اوُحِلْصَأَف ٌةَوْخِإ َنوُنِمْؤُمْلا اَمَّنِإ 

َنوُمَحْرُـت ْمُكَّلَعَل َهَّللا اوُقَّـتاَو ْمُكْيَوَخَأ 

Həqiqətən 

bütün 

möminlər  bir-birləri  ilə 

qardaşdırlar.  Buna  görə    

də  (bütün  ixtilaflarda) 

qardaşınız  olan  iki  şəxs  və 

ya  iki  dəstənin  arasını 

düzəldin. Allahdan qorxun, 

bəlkə rəhm olundunuz.

1

 

1- Hucurat surəsi, ayə 10

Başqa  bir  ayədə  isə 

müsəlmanlar arasında qərəzli 

şəkildə ixtilaf və düşmənçilik 

yaradan  şəxslər  ilahi  əzabla 

qorxudulurlar:

نِم ْاوُفَلَـتْخاَو ْاوُقَّرَفَـت َنيِذَّلاَك ْاوُنوُكَت َلاَو 

ْمُهَل  َكِئـَلْوُأَو ُتاَنِّـيَـبْلا ُمُهءاَج اَم ِدْعَـب 

ٌميِظَع ٌباَذَع

Açıq-aşkar dəlillər gəldik-

dən  sonra  bir-birindən 

ayrılan  və  ixtilaf  törədən 

şəxslər kimi olmayın! Onlar 

böyük  bir  əzaba  düçar 

olacaqlar!

2

Göründüyü  kimi    Qurani 

-Kərim  möminləri bir-birinə 

qardaş  adlandırır  və  buyurur 

ki,  biz  gəlmişik  ki,  sizi  bir-

birinizə  qardaş  edək.  Nəinki 

ata və anadan olan qardaşlar, 

bəlkə din qardaşlığı ki, hər bir 

qohumluq 

əlaqəsi 

olan 

qardaşlıqdan  daha  üstündür. 

“Vəhdət  həftəsi”  mövzusu 

qardaşlığın 

daha 

da 

möhkəmlənməsinə 

zəmin 

yaradan  amillərdən  biridir. 

“Vəhdət həftəsi” bir qardaşlıq 

bayramıdır.  “Vəhdət  həftəsi” 

müsəlman 

dünyasının 

bayramıdır, 

Peyğəmbər 

2- “Ali-İmran” surəsi, ayə 105

məktəbinin  şad  günüdür. 

Vəhdət 

peyğəmbərlərin 

mirasıdır.

Allahın salamı olsun rəhmət 

peyğəmbəri 

həzrət 

Məhəmməd  Mustafaya  (s). 

Hansı  ki,  nifaqı  vəhdətə  və 

birliyə çatdıraraq, illər boyu 

uzanan  düşmənçiliyi  İslam 

qardaşlığına 

döndərdi. 

Yaşasın  vəhdət  və  vəhdət 

həftəsi,  çünki  bu  həftədə 

əhdi-peymanlar 

yenidən 

möhkəmlənir,  biləklər  bir-

birinə  sarılır,  üzlər  bir-birinə 

təbəssüm  edir.  Salam  olsun 

Peyğəmbərə (s), salam olsun 

İslama!

  Həzrət  Peyğəmbər  (s) 

buyurub:  Vəhdət  rəhmət, 

təfriqə isə əzaba səbəb olur.

3

Uca Allah hər birimizi iman 

həssaslığı ilə din qardaşlığını 

yaşayıb-yaşadan 

saleh 

bəndələrdən  qərar  versin. 

Bütün  ömrümüzü    Allahın 

rizası üçün  yaşayaraq əbədi 

hüzur 

və 

səadətə 

qovuşmağımızı  lütfü-kərəmi 

ilə ehsan etsin!

3- Nəhcül-fəsahə, 1323-cü hədis.

Vəhdət Həftəsi

                 Aktual

İmamzadə ziyarətgahı

(İmam Məhəmməd 

Baqirin (ə) oğlu 

İbrahimin dəfn 

olunduğu məkan)

Gəncə  şəhərinin  ən  maraqlı 

memarlıq  abidələrindən  biri 

xalq arasında “Göy günbəz” və 

“Göy  məscid”  (“Göy  İmam”) 

kimi 

tanınan 

İmamzadə 

kompleksidir. 

Kərpicdən 

tikilmiş türbənin ətrafında kiçik 

məscidlər,  təkyələr,  karvansara 

tipli  evlər,  alaqapı  və  köməkçi 

binalardan təşkil olunmuşdur.

“İmamzadə”,  yaxud  “Göy 

imam”  türbəsi  VIII  əsrə  aid 

tarixi 

abidədir. 

Burada 

müsəlmanların  5-ci  imamı 

Məhəmməd  Baqirin  (ə)  oğlu 

İbrahim  dəfn  olunub.  Bu  faktı 

məqbərənin  günbəzinin  daxili 

səthindəki  yazılar  da  təsdiq 

edir:  “Bu  şərəfli  və  müqəddəs 

məkan  babasının  hicrətindən 

120  il  sonra  vəfat  etmiş  İmam 

Məhəmməd  Baqirin  (ə)  oğlu 

Mövlanə İbrahimin türbəsidir.” 

Hicri  tarixi  ilə  120-ci  il  milad 

təqviminin  740-741-ci  illərinə 

uyğundur.

 Azərbaycan ərazisindəki digər 

imamzadələrdə  olduğu  kimi, 

Gəncə İmamzadəsində də imam 

övladı  İbrahimin  dəfnolunma 

tarixi barədə ilkin kitabə yoxdur. 

Ancaq  ziyarətgah  haqqında, 

yəqin ki, ən böyük həqiqətlərdən 

biri 

araşdırmaçı-alimə 

Məşədixanım Nemət tərəfindən 

oxunmuş 

daş 

kitabədir. 

Kitabədə yazılıb:

“O, Allah əbədidir. Bu, İmam 

Məhəmməd  Baqirin  (ə)  oğlu 

mövlana  İbrahimin  müqəddəs 

məkanı  (yerləşmiş)  şərəfli 

(cənnət)  bağıdır.  Öz  babasının 

köçməsindən 120 il sonra vəfat 

etmişdir.  Allahın  ona  salavatı 

olsun. Və ona görə də bu yüksək 

məqamlı 

yerin 

bərpa 

olunmasına  tiflisli  general-

mayor  İsrafil  bəy  Yadigarzadə 

hicri  1296-cı  (1878-79)  ildə 

əmr etmişdir.”

İbrahimin  dəfn  olunduğu 

qəbiristanlıq  bir  zamanlar 

Gəncə  şəhərinin  yaxınlığında 

olub.  Bunu  həmin  ərazilərdə 

aparılan  qazıntı  işləri  zamanı 

tapılan  qədim  əşyaların,  şəhər 

xarabalıqlarının  qalıqları  da 

təsdiq  edir.  Tarixin  müxtəlif 

dönəmlərində, 

müəyyən 

səbəblər 

üzündən 

Gəncə 

şəhərinin  yeri  üç-dörd  dəfə 

dəyişdirilib. Hazırda ziyarətgah 

şəhərin 6-7 kilometrliyindədir.

“İmamzadə” 

Azərbaycan 

ərazisindəki 

müqəddəs 

ziyarətgahlardan 

biridir. 

Xüsusən  “Aşura”  mərasimləri 

zamanı  bura  on  minlərlə 

müsəlman toplaşır.

Son  iki  əsrdə  “İmamzadə”də 

bərpa  işləri  1878-1879-cu 

illərdə  polkovnik  İsrafil  bəy 

Yadigarzadənin və 1993-cü ildə 

Hacı 

Vaqif 

Vəliyevin 

xeyriyyəçilik  təşəbbüsləri  ilə 

aparılmışdır.

Gəncə  xüsusən  yerli  əhali 

tərəfindən  “İmam  Hüseyn” 

şəhəri  də  adlandırılır.  Bu 

ifadənin “İmamzadə” türbəsi ilə 

əlaqədar  olduğu  bildirilir. 

Tarixçi-alim 

F. 

Əhmədov 

“Gəncənin  tarixi  yaddaşı” 

kitabında  sözügedən  ifadə 

haqqında  maraqlı  mülahizələr 

irəli sürüb. Müəllif 1803-cü ilin 

dekabrından 

1904-cü 

ilin 

yanvarınadək 

Gəncəni 

mühasirəyə almış rus qoşunları 

komandanlığının 

şəhərin 

müdafiəçilərinin əzmini qırmaq 

üçün  qalaya  gedən  yeraltı  su 

borularının  qarşısını  kəsməsi 

haqqında  göstəriş  verməsindən 

yazır.  İşğalçı  tərəf  bu  “tədbiri” 

həyata 

keçirdikdən 

sonra 

şəhərdə susuzluq başlayır və bu 

səbəblə  vəfat  edənlərin  sayı 

günü-gündən artır.

Əhali  “Gəncədə  Kərbəla 

faciəsi  təkrar  olunur”  deyə  öz 

şəhərini 

haqq 

yolundan 

dönməyən  İmam  Hüseynin  adı 

ilə bağlayır.

1

1- az.wikipedia.org

Azərbaycanın tarixi məkanları

18

19

---