Issn: 2148-6026. Yakın Doğu Üniversitesi Adına Sahibi Owner on Behalf of Near East University

---

Y
akın
 D
oğu
 Ü
n
İ
vers
İ
tes
İ
 
İ
lah
İ
Yat
 F
akÜltes
İ
 D
erg
İ
s
İ
 
Journal 
oF
 t
he
 n
ear
 east u
nıverstY
 F
acultY
 
oF
 theologY
Yıl 2, Cilt 2, Sayı 2, Güz 2016

---

Y
akın
 D
oğu
 Ü
n
İversİtesİ
 İ
lah
İYat
 F
akÜltes
İ
 D
erg
İsİ
 
Journal 
oF
 t
he
 n
ear
 east u
nıverstY
 F
acultY
 
oF
 theologY
ISSN: 2148-6026.
Yakın Doğu Üniversitesi Adına Sahibi 
Owner on Behalf of Near East University
Dr. Suat İrfan GÜNSEL
Onursal Editör | Honorary Editor
Prof. Dr. Ümit HASSAN (Rektör/President)
Editör |Editor in Chief
Prof. Dr. Mehmet Mahfuz SÖYLEMEZ
Prof. Dr. İbrahim ÇAPAK
[e-mail]
Yayın Kurulu|Editorial Board
Prof. Dr. Mehmet Mahfuz SÖYLEMEZ, Prof. Dr. İbrahim ÇAPAK,  
Prof. Dr. Hakan OLGUN, Prof. Dr. Ümit HASSAN
Danışma Kurulu 
│Advisory Board
Prof. Dr. Mümtaz ALİ (International Islamic University, MALEZYA)
Prof. Dr. Mehmet Mahfuz SÖYLEMEZ (Yakın Doğu Üniversitesi Öğretim Üyesi, KKTC)
Prof. Dr. Talip ATALAY (K.K.T.C. Din İşleri Başkanı, KKTC)
Prof. Dr. İsmail BARDHİ (Dean School of Islamic Theology of Skoplje, ABD)
Prof. Dr. Şenol BEKTAŞ (Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Yardımcısı, KKTC)
Prof. Dr. İbrahim ÇAPAK (Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı, KKTC)
Prof. Dr. İlyas ÇELEBİ (Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, TÜRKİYE)
Prof. Dr. Şinasi GÜNDÜZ (Uluslararası Balkan Üniversitesi Rektörü, MAKEDONYA)
Prof. Dr. Enis HURŞİT, (Refah Üniversitesi Rektörü, PAKİSTAN)
Prof. Dr. Ali KARADAĞİ, (Katar Üniversitesi, KATAR)
Prof. Dr. Raşit KÜÇÜK (Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı, TÜRKİYE)
Prof. Dr. Mehmet Emin ÖZAFŞAR (T.C. Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı, TÜRKİYE)
Prof. Dr. Ömer ÖZSOY ( Frankfurt Üniversitesi ALMANYA)
Prof. Dr. Burhanettin TATAR (Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, TÜRKİYE)
Prof. Dr. Hasan Kamil YILMAZ (T.C. Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı, TÜRKİYE)
Prof. Dr. Hakan OLGUN (İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, TÜRKİYE)
Doç. Dr. Recep DURAN (Yakın Doğu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, KKTC)
Doç. Dr. Muhammed REYYAN, (Ürdün Üniversitesi, ÜRDÜN) 
Doç. Dr. Abdulcelil BİLGİN (Alpaslan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, MUŞ)
Yrd. Doç. Dr. Yusuf SUİÇMEZ (Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi)
Yönetim Yeri |Head Office
Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Email:[e-mail]; [e-mail]
Baskı/Printing: Yakın Doğu Üniversitesi Matbaası/Ağustos 2016
Yakın Doğu Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi yılda iki defa yayın yapan uluslararası hakemli bir 
dergidir. Dergide yer alan yazıların her türlü içerik sorumluluğu yazarlarına aittir. Dergide yayınlanan 
yazılar izin alınmadan kısmen ya da tamamen başka bir yerde yayınlanamaz. |The Near East 
University Journal of the Faculty of  Theology is a bi-annual peer  reviewed  journal. All responsibility 
originating from articles and other texts  published in the journal belongs to the author. It is not 
permissible to partially or entirely reproduce any text or article  published in the jounal.

---

İÇİNDEKİLER
Editörden
 ....................................................................................................5
İbrahim KESKİN 
Dinin Aydınlanmacı Eleştirisi ve Hıristiyanlığın Mitolojik Karakteri
 ................7
Mehmet Mahfuz SÖYLEMEZ
Cahiliye Döneminde Lât Kültü
  ...................................................................25
Emrah DİNDİ
Cahileye Döneminde Malî Yükümlülükler ve 
Bunların Kur’ân’daki Yansımaları
 ..............................................................57
s
eDat
 Baran
Molla Sadra’da Cebr ve İhtiyar Problemi 
....................................................93
Kerim BULADI
Klasik Tefsir Mukaddimelerinde 
Yedi Harf Meselesi ve Yorumları
...............................................................113
Halil CELEP
Kur’ân-I Kerîm ve Sünnet Çizgisinde
Kâmil Müslüman’ın Karakteri
 ..................................................................141
Derya GÜNEY
“Kur’an Ve Tarihselcilik” Üzerine Bir Değerlendirme
..................................177
................................
...........................................193
Yazım Kuralları
 .......................................................................................211

---

---

e
D
İ
törDen
Değerli Okurlar;
Yakın  Doğu  Üniversitesi  İlahiyat  Fakültesi  Dergisi’nin  dördüncü 
sayısıyla karşınızdayız. Bu sayımızda yedi makale ve bir kitap tahlili 
yer almaktadır.  Makalelerin ilki İbrahim KESKİN Bey’e ait olup “Dinin 
aydınlanmacı eleştirisi ve Hıristiyanlığın mitolojik karakteri
”  başlığını 
taşımaktadır.  İbrahim  Bey  bu  makalesinde  hâkim  kültüre  dönüşen 
Batının birçok şeyi tanımladığı gibi dini de tanımlamaya çalıştığını ve 
sosyolojik bağlamda günümüzde kullanılan din tanımlarının birçoğu-
nun  onlar  tarafından  ortaya  konulduğunu  anlatmaktadır.  Ona  göre 
dinlere yönelik çoğunlukla eleştirel karakter içeren bu tanımlamalar, 
aydınlanma sonrasına ait olup mitolojik Hıristiyanlık merkeze alına-
rak yapılmıştır. Bunun temel amacı da Hıristiyanlığın referans metni 
olan İncil’i mitolojik unsurlardan ayıklamak idi. Hıristiyanlığa yönelik 
bu eleştirel yaklaşım daha sonra diğer dinlere de yönelmiştir. KESKİN 
Bey’in bu makalesi zımnen İslam ilahiyatı sahasında son zamanlarda 
ülkemizde gelişen yöntemlerin birçoğunun da buradan mülhem oldu-
ğuna telmihte bulunmaktadır.
Derginin  ikinci  makalesi  ise  Mehmet  Mahfuz  SÖYLEMEZ’e  aittir. 
Söylemez bu makalesinde Arap paganizminin önemli figürlerinden biri 
olan Lât putunu konu edinmektedir. Yazar bu çalışmasında Lât’ın an-
lamı, menşei üzerinde durmuş, asıl kökenini belirlemeye çalışmıştır. 
Nebati  kentlerinde  yapılan  kazılardan  da  istifade  eden  SÖYLEMEZ, 
Arap paganizminin önemli tanrılarından biri olan Lât’ın günümüz Ür-
dün, Suriye ve Irak toprakları üzerinden Hicaz’a geçtiğini anlatmış son 
Lât mabedinin Hz. Peygamber tarafından gönderilen sahabilerce na-
sıl yıkıldığı konusunu anlatmıştır. Üçüncü makale ise Emrah DİNDİ 
Bey’e aittir. Emrah Bey’in makalesi Kur’an’ın indiği dönemi merkeze 
almaktadır.  Bilindiği  gibi  Kur’an  bir  tarihin  içine  inmiştir.  O  tarihin 
dilini, kültürünü ve örfünü kullanarak yeni bir dünya kurmaya çalış-
maktadır. Kur’an’ın ele aldığı konulardan biri de mali yükümlülükler 
meselesidir. Emrah Bey bu meselenin İslam öncesi dönemde nasıl ol-
duğunu, Kur’an bunu nasıl biçimlendirdiğini konu edinmektedir.
Bir sonraki makale ise Sedat BARAN’a aittir. BARAN bu makalesin-
de İslam Felsefesi’nin önemli isimlerinden biri olan İran kökenli Molla 
Sadra’nın “cebr ve ihtiyar” ile ilgili görüşlerini ele almaktadır. Gerek 

---