Toshkent farm atse vtikainstituti

DORIVOR ISSOP (HYSSOPUS OFFICINALIS L.)
D orivor issop - labguldoshlar (lam iace) oilasiga kiradi. 0 ‘tkir 
hidli, k o ‘p yillik, b o ‘yi 85-90 santim etr b o ‘lgan, doim yashil 
chala buta.
Ildizi o ‘q ildizli. Poyasining asosiy qism i y o g ‘ochlangan, 
shoxlangan 4 qirrali. B arglari qaram a-qarshi joylashgan, bandsiz 
yoki kalta bandli lansetsim on yoki chiziqsim on, chetlari bir 
oz pastga qayrilgan. U ning gullari siyoh rang, pushti rang
73

---

barglar oralarida 3-7 tadan soxta mutovkalarga to‘plangan. 
Mutovkalar boshoqsimon, uzunligi 20-22 santimetrga boradigan 
soyabonlami tashkil qiladi. Mevasi 4 ta aniqmas qirrali, 
tuxumsimon yong‘oqchadan iborat. Uzunligi 2,5-3 mm bo‘lib, 
yong‘oqchalaming usti notekis, rangi to‘q-qo‘ng‘ir yoki qo‘ng‘ir 
qora.
Geografik tarqalishi. 
Dorivor issop Qrim, Kavkaz, Moldova, 
Janubiy Yevropa, 0 ‘rta Er dengizi atroflaridagi mamlakatlarda 
hamda 0 ‘rta Osiyo mamlakatlarida o ‘stiriladi.
Kimyoviy tarkibi. 
Bargida 0,90-1,98 foiz efir moyi, dubil 
moddalar, kislotalar va gulida flavonoid-diosimin C34H4406 , 
issopin va glyukoza bor.
Efir moyi tarkibida a va b pinyanlar, 1- pinokamfon,
1- pinokamfeola va uning uksus efirlari aldegin, kamfen, senio!, 
uksus kislotasi, spirt aralashmalari va seskviterpenlar tutadi.
Ishlatilishi. 
Dorivor issopning efir moyi farmatsevtikada 
asosan surtmalarning, qisman sirtga ishlatadigan boshqa 
dorilaming hidini yaxshilash uchun ishlatiladi. Efir moyi 
antiseptik xususiyatga ega bo‘lganidan kuygan joylami tuzatuvchi 
vosita sifatida foydalaniladi. Tibbiyotda ko‘krak organlari, nafas 
siqilishi, bronxit va bronxial astma kasalliklami tuzatishda 
ishlatiladi. Issop moyi oziq-ovqat sanoatida keng foydalanib 
kelinmoqda.