Journal of marketing, business and management(jmbm)/sjif factor: 28



Yüklə 271,35 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/4
tarix19.12.2023
ölçüsü271,35 Kb.
#153110
1   2   3   4
pul-oqimi-tugrisidagi-xisobotini-moliyaviy-buxgalteriya-jadvallar-asosida-shaklini-kurib-chiqish

Naqd pul tushumlari 
Naqd to’lovlar 
asosiy vositalarni yo’qotishdan 
olingan daromad 
asosiy vositalarni sotib olish 
asosiy vositalarni sotib olish 
nomoddiy aktivlarni sotishdan 
olingan 
daromad nomoddiy aktivlarni 
sotib olish uzoq muddatli va qisqa 
muddatli investisiyalarni 
sotib olish uzoq muddatli va qisqa 
muddatli investisiyalarni 
sotib olish boshqa investisiya 
faoliyatini sotishdan olingan 
daromad investisiya faoliyatidan 
boshqa 
pul to’lovlari 


JOURNAL OF MARKETING, BUSINESS AND MANAGEMENT(JMBM)/SJIF FACTOR: 4.28 
www.jmbm.uz VOLUME 1, ISSUE 9 (December) ISSN: 2181-3000 
Page 4 
bog’liq pul oqimlari haqidagi ma’lumotlar zarur, chunki u kelajakdagi pul oqimlarini 
bashorat qilishga imkon beradi. 
3-jadval 
Faoliyatni moliyalashtirish pul oqimlari 
Naqd pul tushumlari 
Naqd pul to’lovlari 
foizlar olingan 
foizlar to’langan 
dividendlar olingan 
dividendlar to’lanadigan 
daromadlar chiqarilgan 
aksiyalardan berilgan aksiyalarga 
chiqarilgan aksiyaga pul to’lovlari 
uzoq muddatli kreditlar daromad 
naqd to’lovlar uzoq muddatli 
kreditlardan olingan daromadlar 
uzoq muddatli kreditlardan olingan 
daromadlar uzoq muddatli ijaradan 
olingan daromadlar 
boshqa pul tushumlari 
boshqa pul to’lovlari 
 
Shunday qilib, xalqaro moliyaviy hisobot standartlari (IFRS) va milliy 
standartlar o’rtasidagi asosiy farq shundaki, UFRS bo’yicha moliyaviy faoliyat qisqa 
muddatli investisiyalar kabi uzoq muddatli investisiyalarni o’z ichiga oladi. 
Hozirgi vaqtda milliy standartlar moliyaviy faoliyatga faqat qisqa muddatli 
investisiyalarni nazarda tutadi. Oshkor munosabati bilan UFRS asoslangan pul 
oqimlarini bir bayonot tayyorlashda, u moliyaviy faoliyati tegishli ta’riflarni 
foydalanish tavsiya yetiladi 
Naqd pulsiz operasiyalar. Ko’pgina faoliyat turlari pul oqimlariga ta’sir qiladi 
va natijada hisobotda ularning turlari bo’yicha bo’lim mavjud. Shu bilan birga, 
operasion, investisiya va moliyalashtirish faoliyati bilan bog’liq ayrim operasiyalar 
pul oqimlariga ta’sir qilmaydi. Moddiy va nomoddiy aktivlarni konvertasiya qilish 
uchun aksiyalar va obligasiyalar chiqarish yoki uzoq muddatli aktivlarni boshqa uzoq 
muddatli aktivlarga aylantirish naqd pulsiz investisiya va moliyaviy operasiyalarga 
misol bo’lishi mumkin. Naqd pulsiz operasiyalar asosiy faoliyat bilan bog’liq barter 
operasiyalarida namoyon bo’lishi mumkin. Ba’zi korxonalarda naqd pulsiz 
operasiyalarning bu turi savdo operasiyalarining asosiy qismini tashkil qilishi 
mumkin. Shuning uchun, bizning nazarimizda, naqd pul ishtirokisiz bitimlarni 
(ayniqsa barter operasiyalarini) to’g’ri ochib berish pul oqimlari to’g’risidagi 
hisobotni tayyorlash va tahlil qilishda muhim ahamiyatga yega. 
Umuman pulni jalb qilmaydigan investisiya va moliyaviy operasiyalar 
kelajakdagi pul oqimlariga ta’sir qiladi. Naqd pulsiz operasiyalar bo’yicha ma’lumot 
pul oqimi hisobotiga ilova sifatida taqdim yetilishini taklif qilamiz.
Hozirgi vaqtda buxgalteriya hisobi milliy standartlari naqd pulsiz investisiya va 
moliyaviy operasiyalar va asosiy faoliyat haqida ma’lumot berishni talab qilmaydi. 
Buxgalteriya hisobi naqd pul asosida amalga oshirilganda daromadlar naqd pul 
olinganda va xarajatlar ular to’langanda hisobga olinadi. Bu korxona faoliyat pul 


JOURNAL OF MARKETING, BUSINESS AND MANAGEMENT(JMBM)/SJIF FACTOR: 4.28 
www.jmbm.uz VOLUME 1, ISSUE 9 (December) ISSN: 2181-3000 
Page 5 
oqimlari haqida o’ylash uchun zarur bo’lsa, bu tartibi, ayniqsa, foydalidir. Aslida, 
korxona faoliyat pul oqimlari sof natija pul usuli bilan hisoblab, uning foyda tengdir. 
Operasion faoliyatdan olingan pul oqimlarining sof oqimini hisoblash uchun bazaviy 
bazani hisoblash usulini kassa usuliga o’zgartirish kerak. 
Operasion faoliyatni hisoblashning to’g’ri usuli naqd pul tushumlari va 
to’lovlarining asosiy toifalarini hisobga oladi va mohiyatan naqd pul asosida 
tayyorlangan daromad belgisiga o’xshaydi. To’g’ri buxgalteriya usulini qo’llash 
orqali turli toifadagi naqd pul summalarini qayta hisoblab chiqing, yoki korxonaning 
naqd pulini tahlil qilish va tasniflash orqali, yoki naqd pul asosida hisoblangan 
daromad va xarajatlar, naqd pul asosida hisoblab chiqiladi, tegishli miqdorlarga 
konvertasiya qilish yo’li bilan aniqlanishi mumkin. 
Ko’pgina korxonalar juda katta miqdordagi pul oqimlariga yega bo’lib, bu 
operasion faoliyatdan pul oqimlarini tahlil qilish va tasniflashni juda qiyinlashtiradi. 
Deduksiya tamoyiliga ko’ra, yeng samarali usul buxgalteriya hisobida aks yettirilgan 
summalarni asos qilib olishdir. 

Yüklə 271,35 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə