Xocali soyqirimi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xocalı xilas oldumu
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ĠĢlər Ġdarəsi PREZĠDENT KĠTABXANASI ─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────── 6 tərəfdən baĢsız qalmıĢ ölkənin baĢçısının fəaliyyətə gələcəyini gözləməklə, cəbhə xəttində tutarlı dönüĢ yaratmaq əzmiylə çalıĢırdılar. Təpədən dırnağadək silahlanmıĢ erməni-rus hərbi birləĢmələrinin Xocalını iĢğal etməsinin qarĢısını almaq üçün rayonda yetərincə silah-sursat olmasa da, qeyrətli oğullar Əsgərana hücum etməklə, heç olmasa dinc sakinləri ölümün pəncəsindən xilas etməyin yollarını arayırdılar. Ağdamda. Məlum olduğu kimi, o vaxt mərkəz bilərəkdən, planlı Ģəkildə Ağdamdakı könüllü dəstələr arasına nifaq salaraq gücümüzü parçalamağa nail olmuĢdu. Ona görə də ermənilərə qarĢı hansısa geniĢmiqyaslı hücum əməliyyatının keçirilməsi böyük risk tələb edirdi. Məhz bu baxımdan Bakı-da yaĢayan ağdamlı ziyalıların bir qrupu, o cümlədən mərhum Ģairimiz Famil Mehdi, professor Nəriman Nərimanov və baĢqaları fevralın əvvəllərindən Ağdama gələrək könüllü dəstələr arasında birlik yaratmaq üçün xeyli iĢ görmüĢdülər. Bunun nəticəsi olaraq, Əsgəran üzərinə hücum əməliyyatının planı hazırlandı. Fevralın əvvəllərindən baĢlayaraq, Xocalının mühasirə həlqəsi daha da daralmağa baĢlamıĢdı. Malıbəyli, QuĢçular və Qaradağlı kəndlərinin iĢğalın-dan sonra Yuxarı Qarabağda ən strateji məntəqələr kimi, Xocalının iĢğalı ermənilərin qarĢısında dayanan mühüm məsələ idi. Ona görə də buna ciddi Ģəkildə hazırlaĢırdılar. Və bu hücumdan Azərbaycan rəhbərliyi də hali idi. Ancaq hələ ki, heç bir tədbir görülmürdü. Əlac yenə yalnız Ağdama və rayonun könüllü dəstələrinə qalmıĢdı... Hər gün rayonun baĢ meydanına toplaĢan sakinlər, eləcə də burda məskunlaĢmıĢ qaçqın-köçkünlər təcili olaraq Əsgərana hücum etməklə, Ağdam-Xocalı yolunun açılmasını tələb edirdilər. Belə mitinqlərin birində - fevralın 18-də keçirilən mitinqdə yaĢlı bir qadının tribunadan Vətənin qeyrətli oğullarına, ölkə baĢçısına müraciəti bu gün də qulağımda səslənir. Xocalıdan vertolyotla çıxarılan ağbirçək ana ağlaya-ağlaya deyirdi: "Xocalını itirmək üzrəyik. Heç olmasa, qadınları, uĢaqları xilas etmək lazımdır. Ermənilər Ģəhəri dörd tərəfdən mühasirəyə alıblar. Orda keĢik çəkən oğulların isə canlı köməyə, həm də silah- sursata ehtiyacı böyükdür. Bu gün, sabah Əsgərana hücum edilməsə, ermənilər əsrin ən böyük faciəsini törədəcəklər. Alın baĢımdakı yaylığı! Ya onu bayraq edib, hücuma keçərək, Xocalını, ordakı qız-gəlini, günahsız körpələri, qocaları xilas edin, ya da onu baĢınıza örtük edin!" , Bu çıxıĢdan sonra meydan coĢub-çağladı, hamı "Hücum! Hücum!" deyə hayqırırdı. Hücum əmrindən isə hələ də xəbər yox idi. Ancaq jurnalist çevikliyi ilə ələ keçirdiyimiz məlumatlardan aydın olmuĢdu ki, Əsgəran üzərinə hücum fevralın 20-nə planlaĢdırılıb. Nə fayda ki, o vaxtkı hakimiyyətin bütün vədləri kimi, bu vədi də yerinə yetirilmirdi. Sonra bu tarixi 22, daha sonra isə 25-i əvəzlədi. Deyilirdi ki, fevralın 25-də Əsgərana hücum edilərək Ağdam-Xocalı yolu açılacaq və Xocalı xilas olacaq. Xocalı xilas oldumu? Səbri tükənmiĢ əhali meydanı tərk etmirdi, hamı hücum əmrini gözləyir-di. Ġnanıram ki, bu əmr verilsəydi, nəinki könüllü dəstələrin döyüĢçüləri, hətta əliyalın sakinlər belə çomaqla olsa da, Əsgəran üzərinə yeriyəcəkdi. Çünki artıq səbr kasası dolmuĢdu, insanlar yağı düĢmənə cavab verilməsinin vaxtı çatdığını anlayırdılar. Fevralın 25-də səhər tezdən meydana toplaĢan camaat xoĢ bir müjdə gözləyirdi - nəhayət, Əsgərana hücum edilərək, Xocalı azad olunacaq. Amma... Həmin gün səhər saat 10 radələrində meydana toplaĢanların qarĢısına - tribunaya bir az əvvəl mülki formada Xalq Cəbhəsinin nümayəndəsi kimi təqdim edilmiĢ, indi isə artıq leytenant rütbəsində olan Fəhmin Hacıyev çıxdı. Düzdü, o da vəziyyətin ağır olduğundan, Xocalının xilas edilməsinin vacibliyindən danıĢdı və bildirdi ki, bunun yeganə yolu Əsgəranın ermənilərdən təmizlənməsidi. Və bir də elan etdi ki, hələlik hücum etmək olmaz, sabahı gözləmək lazımdır. Onun bu son sözləri izdiham tərəfindən fitlə qarĢılansa da, hansısa qüvvələrin Fəhminə verdiyi səlahiyyət hər Ģeyi həll etdi. Elə Xocalının taleyini də. Fəhmin Ağdamda son çıxıĢını baĢa vurduqdan sonra yox oldu. Bir də fevralın 26-da - Xocalı faciəsi baĢ verən gün onu "Moskviç" markalı avtomobillə Bakıya qaçanda Uzundərədə görə bilmiĢdilər. Bu, onun son gediĢi və Qarabağ müharibəsində məğlubiyyətimizin baĢlanğıcı oldu. Xəyanət Xocalının tarixinə qara hərflərlə yazılan bir günü - 26 fevralı yaĢamaq zorunda qoydu bizləri. Elə həmin gün Ağdam bir-birinə dəydi. Əsgəran istiqamətinə axıĢan könüllü dəstə əsgərləri, əliyalın camaat ermənilərin vəhĢicəsinə Xocalı üzərinə yeridiyindən xəbər tutan kimi, soydaĢlarımızın dadına çatmağa, onları ölümün Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ĠĢlər Ġdarəsi PREZĠDENT KĠTABXANASI ─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────── 7 pəncəsindən xilas etməyə çalıĢırdılar. Bütün cəbhə xətti boyunca səpələnmiĢ insanlar müxtəlif istiqamətlərdə Xocalıdan qaçıb-qurtara bilmiĢ sakinlərə köməyə tələsirdilər. Bəlkə də bu axın olmasaydı, Xocalıdan heç kəs sağ çıxa bilməyəcəkdi. HaĢivə: Qeyd edim ki, o vaxt Ayaz Mütəllibov hakimiyyətini devirmək üçün dəridən-qabıqdan çıxan Xalq Cəbhəsinin liderləri üçün bu qətliam həlledici mərhələ oldu. Qara qüvvələr yüzlərlə dinc sakinin, Vətənin müdafiəsində qeyrəti, namusu ilə silahlanaraq, mərdliklə dayanan oğulların qanı bahasına istəklərinə nail oldular. Qarabağın qumara qoyulduğu məhz həmin günlərdən aydın oldu. "Qarabağ" kartı Azərbaycanı ələ keçirmək niyyətində olan böyük dövlətlərin, ölkə daxilində isə hakimiyyətə can atan siyasi qüvvələrin əlində ən güclü silaha çevrilmiĢdi. Bu silah kimlərisə istəyinə çatdırır, qarabağlıları isə yurdsuz-yuvasız qoyur, onlara "qaçqınlıq-köçkünlük" damğası vururdu. Xocalı da bu oyunda bir "gediĢ" idi və həm ermənilər, həm ruslar, həm də içimizdəki xainlər tərəfindən ustalıqla dəf edilirdi. Soyqırımı Fakt bu idi ki, Xocalı soyqırımı artıq törədilmiĢdi. Qətlə yetirilənlərin sayı, cəsədləri üzərində vəhĢiliklər törədilməsi, təhqir edilməsi, ermənilərin vəhĢiliyi barədə ötən 18 ildə çox yazıldığından, yenidən təkrarlamağa lüzum yoxdur. Sadəcə, bu yazını qələmə almaqla bir daha diqqətə çatdırmaq istəyirəm ki, o vaxt Azərbaycan dövləti soyqırımının qarĢısını ala bilərdi, amma nədənsə (?!) almadı. Xəyanət Xocalı boyda bir yurdun yer üzündən silinməsinə, ən baĢlıcası isə Qarabağ müharibəsində insanların gözünün qırılmasına səbəb olmuĢdu. Və bir də onu demək istədim ki, Xocalı faciəsi xarici düĢmənlərimiz və daxili xəyanətkar canilərin əvvəlcədən hazırladığı geniĢmiqyaslı bir planın tərkib hissəsi kimi törədilmiĢdi. Bu, Ermənistanın Qarabağı ələ keçirmək planının reallaĢmasına Ģəriət yaradan ən böyük amillərdən biri idi. Bütün bunlar qarĢıda bizi gözləyən daha böyük itkilərin baĢlanğıcı oldu. Növbədə ġuĢa idi... S arvan ġAMĠLOĞLU “Qarabağ”.-2010.-12-24 fevral.-N.3.-S.4.,26 fevral-11 mart.-N 4.-S.4. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|