Безымянный indd
Yüklə 9,98 Kb. Pdf görüntüsü
|
GİRİŞ SÖZÜ * Eyni zamanda İreneuş Sobeşçuka, Leşek Vrublevskiyə və Tadeuş Zaqojcinskiyə, hazırkı nəşr üçün müəllif şəkillərini təqdim etdiklərinə görə dərin minnətdarlığımı bildirmək istərdim. Fotomateriallar eləcə də WAF, CAF, KAW, Kosmonavtların Hazırlığı Mərkəzinin arxivi və şəxsi arxivim kimi mənbələrdən götürülüb. Xanım İzabela Kraşevskayaya, əlyazmalarımın yığılması zamanı çəkdiyi zəhmətə görə, xanım Edita Podolska-Freyə, kitabın son versi- yasının hazırlanması zamanı söylədiyi dəyərli fikirlərə, Təyyarəçilik Muzeyinə və Active.pl firmasına isə fotomaterialların hazırlanmasında göstərdikləri köməyə görə dərin təşəkkürümü bildirirəm. BİRİNCİ HİSSƏ Hələ uçmasa da, artıq bombalamağa başlayıb İLK UÇUŞUM VƏ İLK ENİŞİM 1948 -ci il idi. Uşaq bağçasından sonra məktəbin birinci sinfinə daxil olmağa hazırlaşırdım. Mən- dən üç yaş böyük olan qardaşım Boquslav dostları ilə birlikdə asu- də vaxtlarının böyük hissəsini Voluv şəhərinin kənarında yerləşən çəmənliklərdə keçirirdi. Bacı-qardaşlarımın ən kiçiyi olduğumdan, həmişə onların oyunlarında iştirak etmək arzusunda idim. Bir dəfə, yəqin ki, bekarçılıqdan, onlar mənə maraq göstərməyə başladılar. O vaxtlar balaca bir oğlan idim, onlar isə məni Aya göndərmək fik- rinə düşdülər. Məni gəzintiyə aparacaqlarını vəd edərək, həvəslən- dirməyə çalışırdılar. Bunu necə həyata keçirməyi planlaşdırırdılar? Arxaları üstündə uzanaraq, məni onların əyilmiş ayaqlarının üstün- də otuzdurub, əzələlərinin gücü ilə göyə atırdılar. Ağlaya-ağlaya, onların əllərində oyuncaq olmağa razılaşmışdım. “Start”dan sonra dünya mənim ətrafımda dövrə vururdu, uçuş qısa idi, eniş isə sərt. Təxminən üçüncü enişim zamanı boğuq xırıltı eşitdim və sol çiy- nimdə şiddətli ağrı hiss etdim. Qolum iradəsiz zəifliklə sallanmışdı və hətta elə bil bir az qısalmışdı. Mən köməyə çağırdım. Geri dö- nüb baxdım, lakin çəməndə tək idim. Ağrı bir az azaldıqdan sonra, ağlaya-ağlaya özümü güclə evə çatdırdım. “Kosmik ekipajım” artıq məni orada gözləyirdi. Onlar üzdə mənə yalandan şəfqət göstərsələr də, gizlində sıxılmış yumruqlarını nümayiş etdirirdilər. Şiddətli ağ- rıya baxmayaraq, bu jestlərin mənasını çox gözəl dərk edirdim. Ta- nış feldşer çıxığı yerinə salmağa çalışdığı zaman huşumu itirdim. Məhz bu hadisələrin sayəsində maşınla ilk səyahətim baş tutdu: anam və dostum Zbışekin atası, pan Koşıklə birlikdə Voluvdan Vro- tslav şəhərində yerləşən xəstəxanaya yola düşdük. Biz yandırılmış kəndlərin, darmadağın edilmiş tank və təyyarələrin, tərk edilmiş maşınların və eybəcər hala salınmış ağacların yanından keçirdik. Məhz o vaxt ilk dəfə olaraq böyük şəhər gördüm. Küçələr tunel- lərə oxşayırdı, şəhər özü isə xarabalığa çevrilmişdi. Qrabişınska küçəsində yerləşən xəstəxanaya düşdüm, yaralanmış əsgərlərlə bir otaqda yatdım, onların bəziləri əlil olmuşdular. Başa düşülməyən dildə danışan tibb bacılarının nə dediklərini anlamırdım. Onların tə- 14 BIRINCI HISSƏ bəssümləri mənə mənasız görünürdü. Məni əməliyyat otağına apa- ran zaman qorxmağa başladım. Qəribə geyinmiş, üzləri isə maska ilə örtülmüş yad adamların arasında idim. Bütün bunları görəndə, dəhşətə gəldim. Onda həkim başımı sığallayıb dedi: “Anan tezlik- lə gələcək və sən sağ-salamat evinə qayıdacaqsan. Dərindən nəfəs al”. Tibb bacısı üzümü tənzif tamponu ilə örtdü, qəribə bir kəskin qoxu hiss etdim. Gözlərimin önündə titrəyən ağ-qara zolaqlar pey- da oldu. Mənə elə gəlirdi ki, havaya qalxıb uçuram. Səslər kəsildi və mən yoxluğa çəkildim. Gözlərimi açdığım anda isə anamı gördüm, o, başımı sığallayır və gülümsəyirdi. Özümü pis hiss edirdim. Çox keçmədən yenidən yuxuya getdim. Evə qeyri-adi bir silahla qayıtmışdım. Mənimlə eyni palatada ya- tan əsgər qolumdakı gips sarğısı üstündə bir tank şəkli çəkmişdi. Yaman məğrur idim! Bir neçə həftə sonra anamla birlikdə yenidən Vrotslavdakı xəstəxanaya yola düşdük. Bu dəfə biz Voluvda yaşayan tanışımız – Pan Ceçontkovski ilə birlikdə qatarla gedirdik. Xəstəxanadan, qo- lumdakı gips sarğısının açılacağından qorxurdum; qolum yaman gicişirdi və mən xoşagəlməz hissləri yüngülləşdirmək üçün yavaşca ağlayırdım. Tanışımız deyirdi ki, belə bir şəklin sahibi cəsarətli ol- malıdır. Sakitləşdiyim təqdirdə mənə tort alacağına söz vermişdi. Lakin özümü heç cür ələ ala bilmirdim və o əlavə olaraq, mənə pis- ton qutusunu da almağı vəd edəndən sonra sakitləşdim. Qatarımız Vrotslavdan əvvəlki stansiyada, Kuznikidə dayan- mışdı. Pəncərədən kədərli bir mənzərə açılırdı: darmadağın edilmiş böyük bir bunker, dəmiryol xəttinin qırağında isə üstündə güllələ- rin izləri olan yolayırıcısının köşkü, bombaların açdığı gözəçarpan çuxurlar, dağıdılmış dəmiryol relsləri, baş-ayaq çevrilmiş və yandı- rılmış parovoz və vaqonlar, uzaqda isə yandırılmış evlərin qalıqları və dağıdılmış körpünün səmaya yönəlmiş tağı. Parovoz fısıldayır, buxarla fınxırırdı, kömür və yağ qoxusu gəlirdi. Kupeyə bir ayağı olmayan və qoltuq ağacı ilə hərəkət edən, köhnə mundir geyinmiş, papağının üstündə balaca qartal formasında nişan olan bir kişi daxil oldu. O, müharibə, həlak olmuş əsgərlər, öz anası və Vətəni haqqın- da bir mahnı oxuyurdu. Ürəyim yumşaldı və anamın mənə vağzal- dakı bufetdən çoxdan arzusunda olduğum kolbasalı buterbrod al- maq məqsədi ilə verdiyi pulu ona uzatdım. Belə bir vəziyyət, yəni əlil əsgər, onun riqqət doğuran mahnısı, mənim göz yaşlarım və ci- bimdəki pulu ona verməyim bundan sonra da tez-tez təkrarlanırdı. Lokomotiv asta-asta fısıldayırdı. Aeroportun yanından keçir- dik. Leylək bağırtısını xatırladan səs məni düşüncələrimdən ayırdı. Yüklə 9,98 Kb. Dostları ilə paylaş:
|