59
yedirilmektedir. Adapte edilen toprak bakterileri biyoreaktörlerde üretilmekte,
bakteribesin maddesi suspansiyonu olarak, oksijen ilavesiyle birlikte arıtılması
istenen yere verilmektedir. Zararlı maddelerin zararları suca doygun olmayan
toprak bölgesinde ise bu hazırlanmış olan suspansiyon sızdırılır. Eğer doygun
bölge bulunuyorsa, yeraltısuyu ile birlikte verilir. Suspansiyonun miktarı zararlı
maddelerin miktarına bağlı olarak dozlanır. Şyileştirme çalışmaları boyunca,
iyileştirme
bölgesi
sürekli
kontrol
altında
tutulur.
Zararlı
madde
konsantrasyonunun değişimi, zararlı madde taşınımı, metabolizma ürünlerinin
taşınması, besin maddelerinin taşınması vb. gibi sürekli izlenir.
Sonuç olarak bir kontrol daha yapılır ve iyileştirme çalışmasının verimi ortaya
konulur. Bakterilerin zararlı maddeleri hangi verimlilik oranında yedikleri ortaya
çıkar. Şekil 11'de uygulamalardan çeşitli örnekler görülmektedir.
Berlin'de eskiden kullanılmış yağların geri kazanılıp, değerlendirildiği
PİNTSCH (Batı Berlin) Rafineri Tesisinin sahasında oluşan atıksular önce
sürekli devirdaimli olan bir çakıl sabit yataklarda 5 litrelik örnekler halinde
denendiğinde burada oluşan mikrorganizmanın arıtma verimi (etkisi)olduğu
gözlenmiştir. PŞNTSCH Firması yıllardır, önlemsiz bir şekilde araziyi kullan-
dığı için, sızan sular, yağlar (fuel oil vs.) yeraltı suyunu da kirletmiş, yüzen bir
tabaka oluşturmuştur. Şimdi ise yaklaşık 18-20 m derinlikten 360 m
3
/h debi ile
alınan bu kontamine su fizikokimyasal ve biyolojik olarak arıtılmaya
çalışılmaktadır.
PINTSCH - Firmasının sahasında oluşan artığa eşdeğer fuel oil alınmış ve su
madde ile kirletilmiştir. Kirliliğin su içinde homojen dağılmasını sağlamak için
de emülgant kullanılmıştır. Bu şekilde hazırlanan kirletilmiş toprağın yıkanması
sırasında oluşan suyu temsil eden kirli su Şekil 12' de ayrıntısı ile görülen
deney
düzeneginde,
laboratuvar
koşullarında,
modelde,
arıtılmaya
çalışılmıştır.Reaktörün içine mikroorganizmalara konaklama yeri oluşturması
için aktif karbondan yararlanılmıştır. Bu alanda kullanılacak olan aktif karbon
farklı farklı maddelerden üretilmiş olabilir. Kömürden elde edilen olduğu gibi
artık değerlendirme amacı ile de fındık, ceviz, ceviz kabuğu, odun, dal parçaları
gibi çeşitli meyve ve orman artıklarının pirolizi ile de üretilebilmektedir. Ayrıca
kemik ve torf gibi maddelerden de elde edilebilir. Elde etmek için uygulanan en
iyi yöntem ise, sözü edildiği gibi piroliz yöntemidir.Piroliz sonucunda oluşan
aktif karbon su buharı ve CO
2
ile reaksiyona tabii tutulmaktadır. Böylece
karbonun bir miktarı daha gaz fazına dönüştürülmekte ve boşluk hacmi
artırılmaktadır. Aktif kömürün yüzeyi yaklaşık 500-1000 m
2
/gram'dır.Ya 4 - 9
mm'lik pelletler halinde ya da toz halinde kullanılabilir. Makroporlu olanların
60
gözenek çapı 50 mikrondan büyüktür. Mikroporlarda 2,0 - 5,0; mezoporlarda
0,4 - 2,0 ve submikroporlarda ise 0,4 mikrondan küçük olanlardır. Bir aktif
karbonun por strüktürü Şekil 13'de görülmektedir.
Granüle aktif kömür organik kirlilik yükü yüksek olan suların arıtılmasında
kullanılabilmektedir. Giriş değerleri 2000-4000 mg/l KOİ olan atıksular 9 saat
bekleme süresinden sonra %75-80 arıtılmış olabilmektedir.
O
2
- Ölçümleri (DOC) OXI - 191'e bağlanan Typ "EO 190-1,5 " elektrotları ile
yapılmıştır.
Debi ölçümleri ise Rotameter ile 12,5 - 100 l/h ölçüm aralığın da yapılmıştır.
pH - Ölçümü WTW - pH Elektrodu ile yapılmış ve su sıcaklığı da oksijen
elektrodunun termistorü ile ölçülmüştür.
O
2
- Tüketim hızı aşağıdaki eşitlik yardımı ile hesaplanmıştır:
r=( Co - Ca ) Vo / V2
Co - Ca = Çözülmüş oksijenin konsantrasyon farkı
Vo = Devir daim debisi
V2 = Sabit yataklı reaktörün boşluk hacmi
Mikroorganizmaların gelişmesini teşvik için de besin maddesi olarak :
1 g / l (NH
4
)SO
4
1 g / l K
2
HPO
4
0,3 g/ l MgSO
4
.7H
2
O
O,1 g/ l CaCl
2
0,02 g/ l FeCl
3
6 litre suya tamamlanarak hazırlanmış ve dozlama
pompası ile verilmiştir.
Substrat olarak,
2 g naftalin
200 ml Dieselöl
3,4 g NP6 emülgatörü
3,5 g NP9 emülgatörü 6 litrelik kaba tamamlanarak hazırlanmıştır.
TOC - Ölçümlerinde ise Astro Modell 1850 TOC - TC Analyzer kullanılmıştır.
Deneyler boyunca hava debisi, sıcaklık ve ba-sınç farkı gibi parametreler de
saptanmıştır. Tablo 16'da anılan bu parametrelerin ölçülmüş değerleri
görülmektedir. Deney boyunca verilen hava miktarı (O
2
- Miktarı) verilen veya
tüketilen oksijen olarak :