Tildagi ayrim so’zlar shakily jihatdan, ayrimlari ma’no jihatdan, bir xillari esa talaffuzi jihatidan o’xshash bo’ladi


III.    Badiiy matnni shakllantiruvchi vositalarni o‟qitish uslubiyoti



Yüklə 1,29 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/60
tarix26.04.2022
ölçüsü1,29 Mb.
#86061
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   60
boshlangich sinf ona tili darsliklarida omonim antonim sinonim paronimlarning berilishi va ularni oqitish uslubiyoti

III.    Badiiy matnni shakllantiruvchi vositalarni o‟qitish uslubiyoti

2.1.Omonimlarni o‘zlashtirish usullari. ………………………………………… 
2.2. Sinonimlarni o‘zlashtirish usullari……………………………………………. 
2.3. Antonimlarni o‘zlashtirish usullari. …………………………………………. 
2.4. Tarixiy va arxaik so‘zlarni o‘zlashtirish usullari…………………………….. 
       Xulosa……………………………………………………………………….. 
Foydalanilgan adabiyotlar ro‟yxati……………………………………………. 
Ilovalar 
 
 
 


 

 
KIRISH 
     
Mavzuning  dolzarbligi
        O‘zbekiston    Mustaqilligining    22    yilligi  
nishonlanayotgan  sharafli  yilda  O‘zbekiston  xalqi  munosib  yutuqlarga  erishdi. 
Shu    jumladan    xalq    ta‘limi,  madaniyat    va    s‘ort,  san‘at    sohalarida  katta  
yutuqlarga    erishildi.  O‘zbekiston    prezidenti  rahbarligida    bozor    iqtisodiyoti  
sharoitida  olib  borilayotgan  dono  siyosat  sharofati  bilan mamlakatimiz  dunyo  
hamjamiyati  rivojlangan  davlatlar  qatoriga  qo‘shilmoqda. Shu bilan bir qatorda 
ta‘lim  sohasida  ham  ulkan  islohotlar  olib  borilya‘tiki  bu  ta‘limga  katta  e‘tibordir 
Inchinun,  yurtboshimiz  tomonlaridan  2014  yilni  ―Sog‘lom  bola  yili‖
1
  deb  e‘lon 
qilinishi, hamda sog‘lom bola yili davlat dasturining ishlab chiqilishi ham fikrimiz 
isbotidir.Boshlang‘ich  ta‘lim-  ta‘lim  jarayonining  muxim  negizi  sanaladi.Shu 
nuqtai  nazardan  kelib  chiqqan  xolda  ―Sog‘lom  bola  yili‖  davlat  dasturining  71-
punktida  quyidagicha  fikr  yuritiladi:  ―Boshlang‘ich  sinflarda  o‘qitish  sifatini 
yaxshilash chora-tadbirlarini amalga oshirish, shu jumladan: 1-4 sinflar uchun shu 
yoshdagi bolalarning psixologik-fiziologik o‘ziga xosliklarini hisobga olgan xolda 
o‘quv dasturlari va darsliklarini tanqidiy qayta ko‘rib chiqish, o‘qitish jarayoniga‖ 
1.Sog‘lom bola yili o‘quv dasturi 2014 yil 19-fevral Prezidentni 21-33 sonli qarori  
 Qadim-qadimdan    buyuk    Turon    zaminida    ilm-fanga,  ayniqsa  ona  tiliga    katta  
e‘tibor  berilgan. Hususan shu tilda ijod qilgan Yusuf Hos Hojib, Alisher Navoiy, 
Zahiriddin  Muhammad  Bobur  yaratilgan  asarlar  turkiy  hozirgi  o‘zbek  tili  uchun 
asos bo‘ldi. Bu tilda yaratilgan asarlar o‘zining ahamiyati bilan  barcha – barchani 
lol qoldirib kelmoqda.    
         «Kadrlar tayyorlash milliy  dasturi» va «Ta‘lim to‘g‘risida»gi qonunda o‘rta 
maxsus,  kasb-hunar  ta‘limi  huquqiy    asoslari  yaratib  berildi,  ya‘ni  oliy  ta‘lim, 
kasb-hunar  ta‘limining  yangi  modeli  -  «O‘zbek  modeli»  yaratildi.  Bu  model 
yaratilishida  rivojlangan  davlatlar  kasb-hunar  ta‘limi  tizimi  jiddiy    o‘rganilib, 
bunda o‘zlikka xos bo‘lgan milliylik o‘z  ifodasini  to‘di. 
         Yurtboshimiz  eng  bebaho  resurs  –  bu  intelektual  salohiyat  deb  ta‘kidlagan 
holda, aql-zakovatli, yuksak madaniyatli kishilarni tarbiyalay olsakkina, oldimizga 
qo‘ygan  maqsadlarga  erisha  olishimiz,  shundagina  yurtimizda  farovonli  va 
taraqqiyot  qaror  to‘ishi,  mamlakat  rivoji    uchun  intelektual  salohiyat  naqadar 
muhim resurs ekanini doimo ta‘kidlab keladilar. 
    Bugungi  murakkab  globallashuv  davrida  ma'naviyat  sohasida  vujudga 
kelayotgan  dolzarb  muammolar,  xalqimiz  ma'naviyatini  asrash  va  yuksaltirish, 
ayniqsa  yosh  avlodning  qalbi  va  ongini  turli  zararli  g‘oyalar  hamda  mafkuralar 
ta'siridan  saqlash,  himoya  qilish  masalalariga  alohida  e'tibor  qaratiladi.  G‘oyat 
muhim va hal qiluvchi masalalar o‘rtaga qo‘yilgan  «Yuksak ma‘naviyat engilmas 
kuch
2
»asarida  mamlakatimizdagi  umumta'lim  maktablarning  yuqori  sinflarida, 
akademik lisey va kasb- xunar kollejlarida tahsil olayotgan o‘quvchilar, oliy o‘quv 
yurtlarining talabalari, olim va tadqiqotchilar, o‘qituvchilar, ijodkor ziyolilar, keng 
jamoatchilik  vakillari,  umuman,  ma'naviyat  va  ma'rifat  dunyosi  bilan  qiziqadigan 
barcha insonlar foydalanishi mumkin.   
 Ko‘rinib  turibdiki,  Prezidentimiz  asarlarida  ham  ta‘lim  –  tarbiyaga  juda  katta 
ahamiyat berilgan buni biz yuqoridagi misolda ham ko‘rishimiz mumkin. Bejiz bu 


 

asar  ―Yuksak 
1
ma‘naviyat  yengilmas  kuch‖  deb  atalmagan.  Negaki  qaysi  inson 
ma‘naviy  tomondan  boy  bo‘lsa 
2
uni  hech  qanday  kuch  yenga  olmaydi.  Shuni 
nazarda  tutib  qaraganda  yurtboshimiz  bu  borada  uzoqni  ko‘zlab  ish  olib 
borganliklarini  guvohi  bo‘lamiz.  Biz,  yoshlar  bunday  sharoitlardan  unumli 
foydalana olish  zarur .  
Ona tili ta'limi bolalarning tafakkur qilish faoliyatlarini kengaytirish, erkin fikrlay 
olish,  o‘zgalar  fikrini  anglash,  o‘z  fikrlarini  og‘zaki  va  yozma  ravishda  ravon 
bayon  qila  olish,  jamiyat  a'zolari  bilan  erkin  muloqotda  bo‘la  olish  ko‘nikma  va 
malakalarini rivojlantirishga xizmat qiladi. Bu o‘rinda ona tili ta'limiga o‘quv fani 
emas, balki, butun ta'lim tizimini uyushtiruvchi ta'lim jarayoni sifatida qaraladi. 
Ona  tili  ta'limi  standarti  ko‘rsatkichlari
3
  bolani  fikrlay  olish,  ifodalangan 
fikrni  anglash  va  o‘z  fikrini  savodli,  mantiqiy  izchillikda  bayon  eta  olishga 
o‘rgatish nuqtai nazaridan belgilanadi. 
Boshlang‘ich  ta'lim  bosqichida  o‘quvchilarning  ona  tili  ta'limi  bo‘yicha 
tayyorgarlik  darajasiga  qo‘yiladigan  talablar  quyidagi  uch  parametrli  standart 
mezon  orqali  aks  ettiriladi:  o‘qish  texnikasi,  o‘zgalar  fikrini  va  matn  mazmunini 
anglash hamda fikrni yozma shaklda bayon etish malakasi. 
"Ta'lim  to‘g‘risida"gi  Qonunda  ta'limning  ravnaqi,  uning  insonparvarligi, 
ta'lim  va  tarbiya  tizimining  uzluksizligi,  ilmiyligi  va  dunyoviyligi,  ta'limda 
umuminsoniy  va  ilmiy  qadriyatlarning  ustuvorligi,  davlat  ta'lim  standartlari 
doirasida  hammaning  bilim  olishi  uchun  imkoniyat  yaratilishi  ta'kidlab 
ko‘rsatilgan. 

Yüklə 1,29 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   60




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə