Ayın o biri üzü
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
105
hər zaman dost kimi güvənə bilərsiniz.
Qardaşından olub-keçənləri öyrənən Culi, onun da qolu-
nun niyə sarıqlı olduğunu öyrəndi. Təlaşını gizlədə bilmədi.
– Bayaqdan məndən niyə gizlədirdin. Düzünü de, ya-
ran dərindir?
Mətin başını yellədi:
– Yox əşşi. Qorxulu bir şey yoxdur. Narahat olmağa
dəyməz, deyə gülümsədi.
Mətini süzən Kristian ona xitabən:
Bu gün xəbərlərdə sizin ölkənizdə baş verən qarşıdur-
madan danışılırdı. Anam demişdi ki, sən Azərbaycandan-
san. Elə deyilmi?
– Hə, ordanam. Nə qarşıdurması? Düzünü deyim ki,
xəbərim yoxdur.
– Sumqayıt şəhərinin adı hallanırdı. İknci böyük şəhə-
riniz imiş.
– Bəli doğrudur. Respublikamızın paytaxtı Bakıdan sonra
ikinci böyük şəhərimizdir. Nə dedilər? Nə baş verib ki orda?
– Milli zəmində qarşıdurmadan, Ermənistandan ora
köçmüş azərbaycanlıların ermənilərdən qisas almasından
danışırdılar. Sonda bildirdilər ki, SSRİ komunist partiyası-
nın siyasi bürosu baş vermiş hadisələrdə günahkar olan-
ların artıq tutulduğunu və onların öz cəzasını alacağına
söz verib, bəyan edir ki, xalqların dostluğuna xələl gətirən
belə hallar Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı üçün yol-
verilməzdir.
Sonradan qəsdən bulandırılmış sular durulacaqdı. Mə-
lum olacaqdı ki, ermənilərin özləri tərəfindən düzəldilmiş
senari üzrə inkşaf edən bu hadisələrin əsas fəalları da, ha-
disələri başladanları da günahkarlar da məhz özləri olub.
Həmin Sumqayıt hadisələrinin ermənilərin məkrli məqsəd-
lərinə çatmaq üçün uzun illər hazırladıqları planın bir his-
səsi olduğu ortaya çıxacaqdı. Başlayacaqları müharibədə
özlərini haqlı göstərmək və törədəcəkləri azğınlıqları əv-
Ayın o biri üzü
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
107
duğunu desəydi, ola bilsin, bu mehriban qadın onu indi
danladığı kimi danlamazdı, əksinə onunla fəxr edərdi. Nə-
dənsə, anası yadına düşdü. Əslində, heç xatırlamaq istə-
mirdi. Ancaq özündən asılı olmadan düşündü. İndi ondan
ötrü narahat olan bu qayğıkeş qadının yerində anası ol-
saydı, görəsən, o bu vəziyyətdə nə deyərdi? Tez də, özünə
hirsləndi. Qəbul edə bilməyəcəyin ananın məhəbbəti axı
sənin nəyinə lazımdır? Susuz insanın gölə yox, bir stəkan
suya ehtiyacı olduğu məgər başa düşülən deyil? Balaca
ikən həmişə onu qucaqlayıb öpər, mənim balamın istədiyi
qız dünyanın xöşbəxti olacaq deyərdi. Heç zaman o ananı
bağışlamaq
olmaz deyə, xatirələri özündən qovdu.
Sonrakı günlərdə o, ölkəsində baş verən hadisələrin
təfərrüatını öyrənməyə çalışsa da, hələlik bu hadisələrin
səbəblərini tam öyrənə bilmədiyi üçün ölkəsinin siyasi
gündəmində baş verən qarışıq hadisələri sadəcə izləməli
oldu. Heç vaxt siyasətə qarışmamışdı və qarışmaq fikri də
yox idi. Ancaq dünya xəbərlərini izləməyi öz dünyagörüşü-
nün formalaşması üçün vacib rituallardan biri hesab edir-
di. Bu səbəbdən sıx qrafikinə gündəlik xəbərləri oxumağı
da salmışdı. Buna ölkəsindən gələn son xəbərlərdən sonra
daha ciddi yanaşırdı.
Artıq Culi tam sağalmışdı. Onu evə buraxdıqdan sonra
çox gəzməyi məsləhət görmüşdülər. Mətin imkan olanda
bəzən gəzintidə onu müşayət edirdi.
Bu gün də Mətin icazə ala bilmişdi. Onlar gəzə-gəzə
düz Elba çayına qədər gəlib çıxdılar. Baharın isti nəfəsi sahil
boyu uzanan yaşıllıqdan boy qaldıran çiçəklərin təravətinə
qarışmışdı. Orda-burda çəmənliyin qoynuna sərilmiş uşaq
və böyüklərin ətrafa yayılan gülüşləri güclü axan çayın sə-
sini boğa bilmirdi. Enişdən sahilə qədər sallanan meşə sa-
hilboyu uzanan çəmənliyi öz əsarətinə almış, orda-burda
təpəyə doğru çəkilir, daha sonra yenidən sahilə düşürdü. İn-
sanların müdaxiləsi səliqə səhmanda hiss olunsa da içəriyə