Sosyal Bilimler Dergisi / Cilt: XV, Say 1, 2013
6
düşünmek de birer harekettir (Platon, Yasalar: 897 a). Ayrca
Platon bugün
bizim cansz olarak kabul ettiğimiz varlklar da canl olarak kabul
etmektedir. Bu anlamda bütün gök cisimleri canldrlar. Ayn zamanda
onlarn akllar da vardr. O halde onlarn ruhlar da vardr. Ayn şekilde
Platon evreninde canl, akll ve ruh sahibi olduğuna inanr ve bu ruha “alem
ruhu” adn verir. Sonuç olarak ruh, Platon’a göre özü itibariyle değişim ve
dönüşümün kendiliğinden hareketin, kendi kendine hareket eden varlğn bu
hareketinin ilkesidir (Platon, Yasalar: 892 a- 896a). Ruh demek zaten
hareketi kendiliğinden olan şey demektir. O, bütün varlklar içinde akla
sahip olabilecek biricik varlktr (Platon, Timaios 46 c).
Platon Phaidros’ta da hareketten kalkarak ruhun varlğn ve
ölümsüzlüğün kantlar. “Başkasndan hareket alan ve kendisi de başkasn
hareket ettiren şey, hareket durunca yaşamaz olur. Yalnz kendiliğinden
hareket eden varlktr ki kendi kendisini terk edemeyeceği için sürekli
hareket halindedir. Hatta bütün öteki varlklar için de bir hareket kaynağ ve
ilkesidir. Şimdi ilke olan bir şeyin doğuşundan, meydana gelişinden söz
edilemez. Tersine onun kendisi doğan, meydana gelen bir şeyin ilkesidir.
Eğer onun kendisi bir şeyden doğmuş olsayd, ilke olamazd. Böyle bir
ilkenin doğuşu, meydana gelmesi mümkün olmadğna göre onun yok olmas,
ortadan kalkmas da söz konusu olamaz. Çünkü eğer bu ilke yok olsayd,
hiçbir zaman kendi kendine bir hiçten tekrar doğamazd ve her şeyin bir
ilkeden doğmas gerektiğine göre kendisinden de başka hiçbir şey
doğamazd. O halde kendi kendine hareket eden varlk, hareketin ilkesidir ve
bu varlğn ne yok olmas mümkündür, ne de yeniden doğmas. Eğer başka
türlü olsayd üstümüzde gök ve bütün canl varlklar hareketsiz kalr, yok
olurdu ve artk bir daha hareket edebilmeleri, yeniden doğmalar mümkün
olmazd”
(Platon, Phaidros: 245 c-d).
Platon’a göre ruhun kendiliğinden hareketin ilkesi olmas, onun
doğas, kavram ve tanmdr. Guthrie’nin hakl olarak işaret ettiği gibi bu
görüş, evrende olup biten her şeyin temelinde ruhun bulunduğu ve ruhun
kendisinin de özü itibariyle bilinçli bir varlk olmasndan dolay evrenin
tümünün aklsal olarak yönetildiği anlamna gelir (Guthrie, 1962: 420).
Ayrca ruhun kendiliğinden hareketin ilkesi olmas, varlğa gelmesi ve
yokluğa gitmesi mümkün olmayan bir şey olmas, onun doğas itibariyle
ölümsüz olduğunu gösterir. Platon Phaidon, Phaidros ve Devlet’te ruhun
ölümsüz olduğunu, öyle olmas gerektiğini çeşitli argümanlara dayanarak
srarla savunur. Bu argümanlar içinde Phaidon önemli bir noktadadr.
Platon bu diyalogda, karştlarn birbirlerinden doğduklar, hayat ve
ölümün ise birbirlerinin karştlar olduğu ve ölümden sonra bir hayatn
gelmesi gerektiği; (Platon, Phaidon: 70c-72e) öğrenmenin hatrlama olduğu,
ruhun bir şey bilmesi için onu daha önceki hayatnda tanmş olmas
gerektiği yani ruhun doğumdan önce bir hayata sahip olduğu, onun
Sosyal Bilimler Dergisi / Cilt: XV, Say 1, 2013
Giriş
Sosyoloji disiplini için aile kurumu, toplumsal yapy ortaya
çkarmas açsndan önemlidir. Aile, toplumdaki bireylerin bir arada
bulunmalarn sağlayan birincil etkiye sahip sosyal gruplarn başnda
gelmektedir. Toplumu oluşturan ailenin, günün koşullarna göre yaşadğ
değişim, geçirdiği dönüşüm toplumun yeni durumlara göre şekillenmesini
sağlamaktadr. Bu noktada, bu çalşma ile Hopa’da yaşanan değişim ve
dönüşümün aile sosyal kurumu ile ilişkisi ele alnmaktadr.
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağlmasnn ardndan
her anlamda zor koşullar yaşayan Gürcistan için Sarp snr kaps adeta
kurtuluş olmuştur. Sarp snr kapsnn açlmasyla hem daha önce
birbirinden ayrlmak zorunda kalan akrabalar buluşmuş hem de Doğu
Karadeniz halk komşusuyla tanşmştr. Kapnn açlmas olumlu ve
olumsuz pek çok durumu beraberinde getirmiştir. Başta aile kurumu olmak
üzere aile ile ilişkili ekonomi, eğitim, sağlk ve gibi pek çok alan bu kapdan
olumlu ya da olumsuz etkilenmiştir.
Kapnn etkileri kişilere göre değişmektedir. İnsanlarn sahip olduğu
sosyal statüler ve roller, bu değişikliğin en büyük faktörüdür. Bir pansiyon
işletmecisi için çok olumlu etkilerden bahsedilebilirken, aile içerisinde eş
konumunda olan kadnlar için böyle olmayabilmektedir. Ayrca çocuk ve
gençlerde etkilenmişlerdir.
Snr kapsndan geçişler 2011 ylna kadar pasaportla yaplyordu.
Ancak 2011 ylnda sadece bir lira verip nüfus cüzdann gösterip
Gürcistan’a geçiş yapmak mümkün olmuştur. Snr kapsnn özellikle
serbest geçişe açlmasndan sonra Hopa’nn sosyo-ekonomik yaps
değişmiştir. Araştrma bu değişimi sosyolojik olarak inceleyerek var olann
ortaya çkarlmas veya anlaşlmasnda etkili olacaktr.
1.
Teorik Çerçeve
1.1.
Aile
Bu çalşmada aile kurumu önemli bir yer tutmasndan dolay aileye
dair ksa teorik bilgilere yer verilmiştir. Toplumlar sosyal gruplardan
meydana gelmiş sosyolojik birimlerdir. Aile de toplumu oluşturan sosyal
gruplarn en önemlisidir. Aile ayn zamanda toplumda insanlarn bir arada
bulunmalarna yardmc olan bir kurumdur. Dolaysyla aile toplumun
temelinde yer alr.
Sosyal bilimciler ailenin tanmnn yaplabilmesi ve snrlarnn
çizilebilmesi için farkl ölçütler kullanmşlardr. Kimisi ayn çat altnda
oturanlar, kimisi kan bağ ile birbirine bağl olanlar kimisi ise çocuk
176