Poezja paradoksów paradoksy w poezji
Yüklə 307,42 Kb. Pdf görüntüsü
|
26 Wstęp
lizuję funkcjonowanie paradoksów na poziomie o stopień wyższym, czyli na poziomie sprzecznych obrazów poetyckich. Analizy i inter‑ pretacje koncentrują się na opisie jednego tylko tomiku, praktycznie niezauważonego przez krytykę literacką, a inspirującego refleksję wywołaną ukazaniem motywu Ziemi Świętej jako doświadczenia w świetle skonfliktowanych religii: islamu, judaizmu i chrześcijań‑ stwa. Taki sposób mówienia o świecie wzmacnia konfrontatywne zestawianie tego, co dawne i sakralne w Ziemi Świętej, z tym, co w niej współczesne i profaniczne. Uzupełnieniem paradoksu na poziomie elementarnych środków językowych oraz na poziomie alternatywnych obrazów na styku kultur jest analiza tekstów o najwyższej złożoności, w których para‑ doks służy zestawieniu sprzecznych porządków świata — metanar‑ racjom. Ten analityczno -interpretacyjny rozdział książki poświęcam Paradoksom poetyckich porządków świata — Judaszowi w wierszach Wac- ława Oszajcy. Prezentowany rodzaj paradoksu występować będzie często w funkcji polemicznej względem tradycji Kościoła katolic- kiego, Pisma Świętego, potocznego myślenia czy schematów tkwią‑ cych u podstaw powszechnych wyobrażeń. Nie interesuje mnie więc modelowa interpretacja paradoksu, jeżeli w ogóle taka istnieje. Omawiając te trzy różne fenomeny twór‑ cze, próbuję raczej przedstawić różnorakie oblicza paradoksu w całej jego rozpiętości. Z jednej strony ukazuję paradoks jako trop styli‑ styczny, który może się objawić na wszystkich poziomach dyskursu: na poziomie elementarnym — kilku leksemów czy zdania, które stanowią z kolei budulec narracji opartej na tropach o wyższym stopniu organizacji i obrazowania poetyckiego. Z drugiej strony kładę nacisk na stopniowalność paradoksu, przechodząc od para‑ doksów jawnych (widocznych), możliwych do uchwycenia przez każdego członka danej wspólnoty wartości, do takich sformułowań, które mogą, lecz nie muszą, być paradoksami, czyli do paradok‑ sów względnych, subiektywnych, odkrywanych w trakcie interpre‑ tacji. Możliwość postrzeżenia jakiejś relacji jako paradoksu zależy od charakterystyki danej wspólnoty, a więc od biograficznego, kul‑ turowego oraz historycznego otoczenia, w którym są umieszczeni zarówno tekst, jak i czytelnik, ale także od subiektywnego herme‑ neutycznego bagażu doświadczeń, autobiograficznego paktu, który w przypadku twórczości kapłańskiej okazuje się czynnikiem decy‑ dującym o charakterze tytułowej poezji paradoksów. A braham 103, 108, 113, 119—121 Abramowicz Maciej 37, 71 Abramowiczówna Zofia 40 Adam 136 Adamowicz Leszek 63 Adamowski Jan 102 Aduszkiewicz Adam 32 Afrodyta 54 Aion 138
Allah 116, 142, 143 Antoni, św. 84 Anusiewicz Janusz 116 Apresjan Jurij D. 31 Arystoteles 31, 41 Augustyn, św. 136, 156, 172 B achelard Gaston 83, 91 Bagłajewski Arkadiusz 100 Baka Józef 68 Bakuła Kordian 34, 87, 163 Balcerzan Edward 12, 13 Balthazar Hans Urs von 66, 158 Bandrowska-Wróblewska Jadwiga 9 Bańka Józef 142 Baran Bogdan 19 Baran Józef 59 Barańczak Stanisława 12, 37 Barth Karl 49, 65, 79 Bartmiński Jerzy 41, 133 Bartoszyński Kazimierz 99 Bauman Zygmunt 102, 142 Bącała Marta 95, 96 Beckett Samuel 33 Beckson Karl 46 Bednarz Michał 100 Bejze Bohdan 89 Belczyk Arkadiusz 113 Benson Robert Hugo 37, 66 Benton Maude 38, 39 Bertrand Denis 37, 71 Bianchi Enzo 37 Bieda 54, 55 Biedka Eugeniusz 59 Biela Jan 132 Bielawski Józef 142 Bieńkowski Zbigniew 89 Bierdiajew Nikołaj 49 Biser Eugen 170 Błaut Sławomir 37 Błoński Jan 35, 56 Bogdański Aleksander 103 Bogołębska Barbara 96 Bolecki Włodzimierz 13, 64 Bonawentura, św. 172 Bonowicz Wojciech 70, 156 Borges Jorge Luis 33 Borkowska Małgorzata 95, 96 Bóg 9—11, 18, 23, 31, 34, 50, 51, 53, 56, 59, 61—67, 69, 70, 73, 99, 102, 103, 105—107, 109, 115, 117, 119, 120, 124, 127, 133—137, 139— Indeks osobowy 192 Indeks osobowy 142, 146, 147, 149—151, 156—160, 162—165
Brogowski Leszek 83 Brooks Cleanth 12 Brückner Aleksander 70 Bruner Jerome S. 38, 39 Bucci Cristina 103 Budzik Stanisław 66 Bujak Adam 99 Bułgakow Sergiusz 158, 159 Burzyńska Anna 173 C ała Alina 146 Campenhausen Hans Freiherr von 48 Caramore Gabriella 37 Chapska Joanna 37 Chardin Pierre Teilhard de 91, 132 Chlebda Wojciech 37 Chmielowski Piotr 45 Chojnowski Zbigniew 14 Chomsky Noam 125, 126 Chrapek Jan 20 Chrząstowska Bożena 10, 11, 14— 18, 23, 126, 132, 164, 172 Chrystus Jezus 9, 18, 62, 65, 83, 88, 103—108, 110, 113, 114, 116—118, 122, 128, 132, 135—137, 142—147, 150— 154 Cieślak Robert 59, 60, 115, 132 Coates Paul 37 Crashaw Richard 33, 95 Cupitt Don 163 Czapliński Przemysław 134 D amrot Konstanty 60, 96 Dawid 117 Dąbrówka Andrzej 41 Derrida Jacques 53, 173 Descouvemont Pierre 37, 66 Dinkler Erich 48 Długosz Cezary 150 Doda Agnieszka 32, 163 Dolecki Zbigniew 10, 60 Donne John 33, 95 Doroszewski Witold 43 Dostatek 54, 55 Dostojewski
Fiodor 33 Drajewski Stefan 14 Duch Święty 139 Duffy Charles 46 Dybciak Krzysztof 15, 16 Dziekan Marek M. 110 E id Camille 120 Efron 121 Eliade Mircea 99, 105, 167 Eliot Thomas Stearnes 13 Elżbieta, św. 111, 112 Eros 54, 55 Etchegaray Roger 154, 155 Evdokimov Paul 139 F eiler Bruce 119 Feliksiak Elżbieta 13 Festugiere André Marie Jean 64 Fiałkowski Tomasz 174 Fiut Aleksander 59, 60, 86, 173 Franaszek Andrzej 174 Franciszek, św. 59 Frankiewicz Małgorzata 76 Frankiewicz Stefan 97 Freud Sigmund 100 Friedrich Hugo 13 G adacz Tadeusz 107, 122 Gadamer Hans-Georg 19—22 Ganz Arthur 46 Geller Ewa 41 Genette Gérard 70, 100 Geyer Paul 30, 33, 86, 126 Giebułtowicz Jacek 76 Giffen 29 Girard René 122, 156 Gloge Gerhard 48 Głowiński Michał 32 Goethe Johann Wolfgang von 124, 156
Gomulicki Juliusz Wiktor 35 Gorzkowski Albert 47 Yüklə 307,42 Kb. Dostları ilə paylaş:
|