Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT

•
 
Istifad
ə oluna biləcək beynəlxalq modellər və proqramlar varmı? 
•
 
Hans
ı təcrübələr öyrənildi? 
 
3-cü F
əsil – Təşkilat Bu Fəsilə korrupsiyadan və fərdi pozuntulardan çəkinmək üçün 
t
əşkilati prinsiplər daxildir və bu prinsiplər səciyyəvi strategiya  ve ideal strukturla bəra-
b
ər fərdi məlumatlılıq və korrupsiya ilə mübarizə üçün qayda və normalara riayət edilmə-
sini t
ələb edir.  Polis rəhbərliyinin,təşkilati mühit, əlaqədar zəif nöqtələr  və potensial ris-
kl
ər haqda xəbərdar olması və həmçinin, onlara cavab vermək üçün mümkün cavab təd-
birl
əri haqqında xəbərdar olması əhəmiyyət daşıyır. Bu Fəsil,daha sonra idarəetmə üslu-
bundan  v
ə  təşkilatın  yaxşı  işi  üçün  dəstəkləyici proseslərdən  və  korrupsiya nöqtələrini 
azaltmaq üçün t
ədbirlər növündən danışır. Xüsusilə, bu Fəsil korrupsiyaya qarşı mübarizə 
aparan polis t
əşkilatlarını islah edən dəyişim idarəetməsi təcrübələrini önə çəkən təşkilat 
modell
əri ilə məşğul olur.  Təşkilat zəifliyi korrupsiyanın artmasına kömək edir. Ona görə 
d
ə, bu cür zəifliklər müəyyən edilməli və düzəldilməlidir. Bu Fəsilin əsas sualları aşağı-
da
kılardır:  
•
 
N
əyə görə təşkilat məsələsi korrupsiyaya qarşı mübarizədə önəmlidir? 
•
 
T
əşkilati mühiti və təşkilati təsiri necə müəyyən etməli? 
•
 
Korrupsiya
nı azaltmaq üçün təşkilat dəyişə bilərmi? 
•
 
D
əyişiklik keçirən təşkilatın hansı zəif nöqtələri və əsas riskləri  vardır? 
•
 
Beyn
əlxalq təcrübədən öyrənilən dərslər hansılardır? 
 
4-cü F
əsil – Etik Problemlərlə Üzləşən Polis Işçilərinə Kömək edilməsi. Bu Fəsil, 
korrupsiya sah
əsində problemlərlə üzləşən və qeyri etik davranışı olan polis içşilərinə təş-
kilati d
əstək vermək üçündur. Bu Fəsil, bu cür təşkilati koməyin nəyə görə və nə vaxt la-
zım olduğunu və onun necə təmin edilməsini araşdırir. Bu Fəsilin orientasiyası daha çox 
praktikidir,polis xidm
ətlərinə çalişan ve korrupsiya problemləri və qeyri etik davranisla 
üzl
əşən polis isçilərinə kömək etmək məqsəd dasiyan tövsiyələrdir və konkret nümunələr-
d
ən ibarətdir. Bu Fəsil,əsasən polis isçilərinə  dəstək,etik  polis xidməti  və  korrupsiyaya 
qar
şı mübarizə üzərində köklənir.  
5-ci  F
əsil – Daxili Nəzarət,polis təşkilatının daxili nəzart sistemi ilə korrupsiya ara-
sındakı əlaqəni əhatə edir,yaxşı qurulmuş daxili nəzarət sistemi korrupsiya və qeyri etik 
davra
nış hallarını tapmağa və qarşısını almağa kömək etdiyini araşdırır. Etik və qanuni 
formada t
əşkilati məqsədə nail olmağı təmin etmək üçün proseslər muəyyən edir və həm-
çinin,t
əşkilat daxilində nəzarət mexanizmləri yaradır və polis işçilərinin seçilib tapılması 
v
ə rütbələrinin artırılmasını insan resursları prinsipləri əsasında edir. Bu Fəsilə,planlaşdır-
ma prosesi v
ə dürüst hesabat  verilməsi daxil, idarəetmə prosesinin bir hissəsi olan və bü-
20 

---

tün daxili prosesl
əri və fəaliyyətləri təhlükəsiz və səmərəli şəkildə qiymətləndirən,daxili 
n
əzarətin əsas prinsipləri daxildir. Bu Fəsil,xüsusilə onu göstərir ki,təşkilati korrupsiya və 
qanunsuz h
ərəkət daxili nəzarət vasitəsilə azaldıla bilər. Bu fəsildəki əsas suallar aşağıda-
kılardır:  
•
 
N
əyə görə daxili nəzarət korrupsiya ilə mübarizədə mühümdür? 
•
 
Korrupsiya il
ə mübarizədə daxili nəzarətdən necə istifadə etməli? 
•
 
Polis korrupsiya
sı  ilə  mübarizə  aparan  keçid  dövrü yaşayan ölkələrin 
probleml
ərini necə həll etmək olar? 
•
 
Geni
ş nəzarətin təhlükəsi nədir? 
•
 
Öyr
ənilən təcrübələr nədən ibarətdir? 
6-c
ı Fəsil-Kənardan İzləmə və Nəzarət, polis fəaliyyətinin kənardan nəzarətini nə-
z
ərdə  tutan kənar nəzarət məsələlərini  əhatə  edir.  Kənar izləmə  mexanizmlərinə  par-
lament  v
ə  hökümət  və  həmçinin,məhkəmə  nəzarət mexanizmləri daxildir.  Bundan  əla-
v
ə,ictimai izləmə mexanizmlərinə mülki cəmiyyət və media da daxildir.  Polis korrupsi-
ya
sı kənar baxış mexanizmləri olmayan yerlərdə artır və nəticədə dəyişim idarəemə pros-
esl
ərinə aparır. Bu fəsil, kənar izləmə növləri haqqında danışır  və onun işlək olmasını 
qurmaq v
ə gücləndirmək üçün yollar irəli sürür.. Bu Fəsil,kənar izləmənin strategiyasını 
v
ə  kənar izləmənin  necə  analiz edilməsi  və  qiymətləndirilməsini izah etməkdə  davam 
edir. N
əhayət,o bu nəticəyə gəlir ki,korrupsiya kənar izləmələrin sayəsində azaldıla bi-
l
ər. Əsas baxılan məsələlər aşağıdakılardır: 
•
 
N
əyə görə izləmə prosedurları korrupsiya ilə mübarizədə əhəmiyyətlidir? 
•
 
K
ənar izləməni necə strukturlaşdırmalı? 
•
 
K
ənar izləmə strukturlarının rolu nədən ibarətdir? 
•
 
K
ənar beynəlxalq izləmə nümunələrindən necə istifadə etməli? 
•
 
K
ənar izləmə sistemini necə qurmalı? 
 
7-ci  F
əsil – Təhqiqat,səciyyəvi təhqiqat tədbirləri vasitəsilə korrupsiyanı çılovlamaq 
yolla
rını  göstərir. Bu Fəsil təhqiqat funksiyasının  korrupsiyanı  və  qeyri etik davranışı 
nec
ə araşdırıb təqib etməsini göstərir. O, daxili və kənar təhqiqat strukturlarının tələbləri-
ni müzakir
ə edir və onlara hüquqi və insan hüquqları prinsipləri əsasında təhqiqat strat-
egiya
sı müəyyənləşdirir. Bu fəsilə praktiki təlimat daxildir  və o nəzəri və real  praktiki 
nümun
ələri qarışdıraraq nəzəri çərçivəni geniş açıqlamaq üçün şərait yaradır. O,həmçinin 
t
əhqiqat idarəetməsini və təhqiqat qərar verməsini izah edir. Ən yaxşı təhqiqat tədbirləri 
korrupsiya
nı durdurur. Bu Fəsilin əsas sualları aşağıda verilmişdir:  
 
21 

---