27
Nəcasət Yeyən Heyvanın Yeyilməsi Qadağandır
İbn Ömər – radıyallahu anhu - rəvayət edir ki, Peyğəmbər –
sallallahu aleyhi və səlləm – nəcasət yeyən heyvanların ətini yeməyi və
südünü içməyi nəhy (qadağan) etmişdir”. Əbu Dvaud 3719, Tirmizi 1825,
Həkim. İbn Ömər – radıyallahu anhu - rəvayət edir ki, Peyğəmbər –
sallallahu aleyhi və səlləm – pis (təmiz olmayan) bir şeyi yeyən dəvəyə
minməyi belə qadağan etmişdir”. Əbu Davud 2558,3769, Nəsəi 4337.
Bura həmçinin yeyilməsi halal olan digər heyvanlar: Dəvə, İnək, At,
Toyuq, Qoyun və s. aiddir. Bu cür nəcis yeyən heyvanları minikdə istifadə
etmək, yemək, satmaq olmaz onlar təmiz yem yeyib təmizlənənə qədər.
Toyuğun təmizlənməsi üç gün toyuq hinində saxlanmaqla olur. Necə ki,
bunu İbn Ömər – radıyallahu anhu – edirdi. İbn Əbi Şeybə 4660. Böyük
mal-qara heyvanlarına gəldikdə isə onların təmizlənməsi qırx gün ərzində
olur. “Səhih Fiqh Sunnə” 2/344.
Satılması Qadağan Olunan Hər Bir Şeyin Yeyilməsi
Də Qadağandır
Əbu Zubeyr – radıyallahu anhu – deyir ki, Cabir – radıyallahu anhu –
dan it və pişiyin satışı barəsində soruşdum”. O: “Peyğəmbər – sallallahu
aleyhi və səlləm – bunu qəti olaraq qadağan etdi”.Müslim 1569.
Cabir b. Abdullah – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Məkkənin
fəthi günü Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – Məkkədə idi və o
buyurdu: “Həqiqətən Allah və Rəsulu içkini, murdar (ölmüş) heyvanın
(leşini), donuzun və bütlərin satışını haram etmişdir”. Buxari 2236,
Müslim 3/71, Səhih Əbu Davud 977. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və
səlləm – buyurdu: “Allah bir şeyi haram etdikdə (onun satışını) ondan
gələn gəliri də haram edir”. Səhih Əbu Davud 3488, Daraqutni 3/7.
Açıq-Aydın Bədənə Ziyanı Olan Hər Bir Şeyin
İstifadə Edilməsi Də Qadağandır
“Ey iman gətirənlər! Qarşılıqlı razılıqla edilən alış-veriş müstəsna
olmaqla, bir-birinizin mallarını haqsız bəhanələrlə (haqsız yerə)
yeməyin və özünüzü öldürməyin! Həqiqətən, Allah sizə qarşı
mərhəmətlidir!”. (ən-Nisa 29). Ubadə, İbn Abbas, Abu Səid, Aişə, Əbu
Hureyrə və Cabir – Allah onlardan razı olsun – rəvayət edirlər ki,
Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: “Özünə və
başqalarına zərər vurma”. Əhməd 5/326, İbn Məcə 2340, Təbərani 1/163,
əl-Albani səhih.
28
İmam İbn Həzm
– rahmətullahi aleyhi - deyir ki: “Nə ki, açıq-aydın
sağlamlığa zərərdi qadağandır və nə ki, sağlamlığa zərəri yoxdur istifadəsi
icazəlidir”. “Muhəllə” 7/430.
Nəcis Sayılan Hər Bir Şeyin İstifadəsi Qadağandır
İbn Həzm – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: “Alimlər ittifaq ediblər ki,
nəcis olan hər bir şeyin yeyilməsi və içilməsi qadağandır”. “Maratibul
İcma” 39. İbn Teymiyyə – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: “Nəcis olan hər
bir şeyin yeyilməsi qadağandır, lakin nə ki, qadağan olunmuşsa onların
hamısı nəcis deyildir”. “Məcmuu Fətava” 21/542.
Heyvanla Yaxınlıq Edən
Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: “Kim heyvanla
yaxınlıq edərsə onu da, heyvanı da öldürün”. Buluq əl-Məram 1214, Əbu
Davud 4464, Tirmizi 1455, İbn Məcə 2564, Həkim 4/355, Beyhəqi 8/274,
Musnəd 1/269.
Zərurət Halında (Ehtiyaci Ödəyənə Qədər) Haram
Olan Şeylərin Yeyilməsinə Rüxsət Verilməsi
“O (Allah) sizə ölmüş heyvanı, (axar) qanı, donuz ətini və Allahdan
başqasının adı ilə (bütlərin və s. adı ilə) kəsilənləri (yeməyi) qəti haram
etmişdir. Lakin naəlac qaldıqda (başqasının malını) zorla
mənimsəmədən və həddi aşmadan (zəruri ehtiyacı ödəyənə qədər)
bunlardan yeməyə məcbur olan kimsənin heç bir günahı yoxdur. Allah
bağışlayandır, mərhəmətlidir!”. (əl-Bəqərə 173). Bu və digər ayələrdən
belə nəticə çıxır: əd-Darura Tubihul Mahzurat – zərurət qadağanı icazə
verilən edir. Lakin hər bir zərurət də ehtiyac sayılmır. İbn Munzir –
rahmətullahi aleyhi - deyir ki: “Alimlər ittifaq ediblər ki, zərurət halında
ölü (leş) heyvanı yemək belə icazəlidir”. “İcma” 102.
AbdurRahman əs-Sədi – rahmətullahi aleyhi - bu ayəsinin təfsirində
deyir ki: “Allah bu ayədə haram olan şeyləri sadalıyaraq insanlığa
rəhmətini göstərmiş və onları zərərdən qorumuşdur. Lakin buna
baxmayaraq insan zərurət halında (yemək olmadığı) halda aclıq zamanı,
məcburiyyət qarşısında qalaraq bu şeyləri yeyərsə bunda günah yoxdur.
Lakin bu halda o, haramı arzu etməməli, zəruri ehtiyacını ödədiyindən
artıq yeməməli, israf etməməlidir. Buna görə də insana qadağan
edilmişdir özünü aclığa məruz qoyaraq əziyyət verməsi və həlak etməsi.
Vacibdir ki, aclığını ödəsin. Əgər özünü aclıqla ölüm həddinə çatdırarsa
bu zaman özünə qəsd etmiş sayılar...”. “Taysirul Kərimul Rahmən” 68.