7
heyvanın (leşini), donuzun və bütlərin satışını haram etmişdir”. Səhih Əbu
Davud 977. Peyğəmbər
– sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: “Allah
bir şeyi haram etdikdə ondan gələn gəliri də haram edir”. Səhih Əbu
Davud 3488, Daraqutni 3/7. Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm –
buyurdu: “Uca Allah doğru və düz yolu misal çəkdi. Bu yolun hər iki
tərəfində açıq qapıları olan divar, qapıların üzərindən isə endirilmiş
pərdələr vardır. Yolun qapısı üzərində bir dəvətçi səsləyərək: “Ey
insanlar! Birlikdə doğru yolla gedin. Ayrılığa düşməyin” deyir. Yolun üst
tərəfində olan digər dəvətçi isə bu açıq qapılardan içəri girmək istəyən hər
bir kəsi səsləyərək: “Vay sənin halına! O, qapını açma. Əgər onu açsan
ora girəcəksən” deyir. Bu doğru yol İslamdır. Ətrafda olan divarlar
Allahın sərhədləridir. Açıq qapılar isə Allahın haramlarıdır. Yolun qapısı
üzərində olan dəvətçi Allahın kitabıdır. Yolun üst tərəfində olan dəvətçi
isə hər bir müsəlmanın qəlbində olan nəsihətçidir”. İmam Əhməd
«Musnəd» 4/182-185, 5/435, əl-Albani səhih.
“Hər kəs Allaha və Peyğəmbərinə itaət etməyib Onun hədlərini
aşarsa, (Allah da) onu həmişəlik Cəhənnəmə daxil edər. Onu
rüsvayedici əzab gözləyir”. (ən-Nisa 14).
Əbu Abdullah ən-Numan b.
Bəşir – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi
və səlləm – in belə buyurduğunu eşitdim: “Şübhəsiz ki, halal da bəllidir,
haram da. Lakin bu ikisinin arasında (müştəbihat
5
) bəzi xüsuslar vardır ki,
insanların bir çoxu bunların (hökmünü) bilməzlər. Hər kim bu şübhəli
şeylərdən qaçarsa öz dinini və şərəfini qorumuş olar. Hər kim də bu
şübhəli şeylərə düşərsə, harama düşmüş olar. Necə ki, qadağan olunmuş
bölgənin ətrafında öz (qoyunlarını) otaran, lakin o qadağan bölgəsinə öz
(qoyunlarını) buraxmayan çoban kimi. Həqiqətən hər bir hökmüdarın
qadağan bölgəsi vardır. Allahın qadağan bölgəsi isə onun haramlarıdır.
Bunu da bilin ki, insan bədənində elə bir ət parçası var ki, əgər o, sağlam
olarsa bütün bədən sağlam olar, yox əgər o, xəstə olarsa onda bütün bədən
xəstə olar. Bilin ki, bu qəlbdir”. Buxari 52, Müslim 1599.
Əbu Hureyrə,
AbdurRahman b. Saxr
– radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər
–
sallallahu aleyhi və səlləm – in belə buyurduğunu eşitdim: “Sizə nəyi
qadağan edirəmsə ondan uzaq olun, nəyi sizə əmr etmişəmsə ondan
bacardığınız qədər istifadə edin. Şübhə yox ki, sizdən əvvəlki ümmətləri
5
Müştəbihat – İmam Nəvəvi – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: «Müştəbihatın
mənası halal və haramlığı bəlli olmayan deməkdir».
8
çox sual vermələri və Peyğəmbərlərinə müxalif olmaları məhv etdi”
6
.
Həsənul Bəsri – rahmətullahi aleyhi - deyir ki: “Adəm oğlu, sənin Allahın
sənə qarşı açdığı savaşa gücün çatacağmı? Çünki kim Allaha üsyan edərsə
o, kimsə Allaha qarşı savaş açmışdır. Günah nə qədər çirkin olarsa Allaha
açılan savaş da ondan min qat çirkin olar”. Camiul Ulum s. 315.
Sauban –
radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər
– sallallahu aleyhi və
səlləm – buyurdu: “Mənim ümmətimdən bir qrup insanlar olacaq ki,
Tiham dağı boyda xeyirli əməllərlə gələcəklər. Lakin Allah onların
əməllərini puç edəcəkdir. Sauban: “Ya Rəsulallah! Onları bizə vəsf et ki,
onlardan olmayaq” dedim. Peyğəmbər: “Onlar sizin qardaşlarınızdır,
dəriləri də sizin dəriləriniz kimidir. Lakin onlar Allahın qadağaları ilə tək
qaldıqda onları pozarlar”. Səhih İbn Məcə 3423. Əli b. Əbu Talibin oğlu,
Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – in (qızı Fatimə – radıyallahu
anhə – nin oğlu) və xoş iyli Reyhanı Əbu Muhəmməd əl-Həsən –
radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və
səlləm – in belə buyurduğunu eşitdim: “Səni şübhəyə salan şeylərdən uzaq
dur, səni şübhələndirməyən şeylərə tərəf isə yönəl”
7
.
İtaətkar kimsə haramları tərk etməklə ləzzət duyar. Allah üçün bir şeyi
tərk etdiyi üçün Allah da ona daha xeyirlisi ilə əvəz edər və o, kimsə
qəlbində imanın ləzzətini duyar. “Ey iman gətirənlər! Sizə verdiyimiz
rüzilərin (təmiz və) halalından yeyin! Əgər Allaha ibadət edirsinizsə, (bu
nemətlərə görə) Ona şükür edin!”. (əl-Bəqərə 172).
Qadağan olunmuşun (haramın) qidada istifadə edilməsi iki qismdir:
1 – İnsan qidalanır o, məhsullarnan hansı ki, özüldə icazəlidir
(halaldır). Lakin bu məhsulların əldə edilməsi qadağan edilmiş yollarla
olur. Məs: Faizdən, Rüşvətdən, oğurluqdan, quldurluqdan, qadağan
olunmuş şeylərin satışından (içki, donuz) və s. yollarla.
2 – İnsan qidalanır o, məhsullarla hansı ki, özüldə haramdır
(qadağandır). Donuz, içki, caynaqlı və azı dişli heyvanlar və s. hansı ki,
6
Buxari 7288, Müslim 1337 – Bu hədisin əvvəli belədi: Peyğəmbər – sallallahu
aleyhi və səlləm – buyurdu: “Ey insanlar! Allah üzərinizə Həcc etməyi fərz qıldı,
artıq siz də Həcc edin”. Bir nəfər: “Ey Allahın Rəsulu! Hər il Həcc edək?”.
Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – susdu. Həmin şəxs sualını bir neçə
dəfə təkrarladı. Peyğəmbər: “Əgər mən hə desəm, sizə hər il Həcc etmək vacib
olardı. Sizin də buna gücünüz çatmazdı...”.
7
Tirmizi 2520, Nəsəi 5711, əl-Albani “Səhihul Cəmi” 3372-ci hədis. Bu hədisin
sonu belədir: Peyğəmbər
– sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: “Həqiqətən
doğruluq sakitlikdir, yalan isə şübhədir”.