Poster title (Arial 14, in capital letters)

YENİ MONONÜKLEER MOLİBDEN(VI) KOMPLEKLSERİNİN SENTEZİ VE MOLİBDEN OKSOTRANSFERAZ MODEL SİSTEMLERİNDE KULLANILMASI
Songül EĞLENCE^1
1İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Kimya Bölümü, 34320 Avcılar/İstanbul

[e-mail]

Molibden biyolojik sistemlerde enzim mekanizmalarındaki rolü nedeniyle önemli bir geçiş elementidir. Oksotransferaz ve hidroksilaz içeren molibdenler, tek-çekirdekli aktif bölgelere sahip molibdoenzimler sınıfına aittir. Bu sınıfın ortak özelliği, bu çeşit enzimlerde bir ligand gibi davranan ve aktiviteye hazır bir kofaktör olan molibdopterin içermeleridir. Molibdoenzimler ; ksantin oksidaz, sulfit oksidaz ve DMSO redüktaz olmak üzere üç sınıfa ayrılabilir [1]. Bazı molibden kompleksleri enzim katalizör sistemleri için oldukça elverişli modeller oluşturabilmektedir. Bu komplekslerden tiyosemikarbazon ligandlarıyla sentezlenenler kayda değer derecede ilgi çekmektedir. Çünkü; genel formülü [MoO₂(L)D] olan tiyosemikarbazonların molibden kompleksleri sübstrat bağlanmaya elverişli bir koordinasyon bölgesine sahiptir ve koordine D molekülünün aktive edilmiş enzim molekülü ile yer değiştirmesi durumunda potansiyel bir katalizör haline gelir [2].

Mo^VIO₂L + X → Mo^IVOL + OX

Molibden oksotransferaz enzimleri yukarıda genel olarak verilen redoks reaksiyonlarını katalizler. Reaksiyon şemasında X oksijen atomunu kabul eden substratı temsil etmektedir. Son yıllarda, çoğunlukla dimetil sülfoksitin, oksomolibden (IV) kompleksleri ile indirgenmesi ve fosfinlerin dioksomolibden (VI) kompleksleri ile yükseltgenmesi sonucunda tek çekirdekli dioksomolibden (VI) ve oksomolibden (IV) kompleksleri içeren katalitik oksijen atomu transferi (OAT) sistemi geliştirilmiştir . cis-MoO₂²⁺ çekirdeklerinin OAT reaksiyonlarının çoğunun birden fazla adımdan oluşan bir süreç olduğu günümüzde bilinmektedir. Katalitik süreçte molibden merkezi (VI), (V) ya da (IV) oksidasyon basamağında bulunabilir.

Bu çalışmada, tridentat tiyosemikarbazon ligandları kullanılarak farklı koordinasyon şekline sahip dioksomolibden(VI) kompleksleri sentezlendi. Bileşiklerin yapıları elementel analiz, IR, ¹H-NMR, UV spektroskopisi ve tek kristal X-ışını kristalografisi yöntemleri ile karakterize edildi. Oksotransfer reaksiyonları için uygun yapılar belirlendi.


KAYNAKLAR

1. 
   R. Hille, Dalton Transactions, (2013), 42, 3029-3042.
   

[2] R. Dinda,P. Sengupta, S. Ghosh, W. S. Sheldrick, Eur. J. Inorg. Chem., (2003), 363-369.