Postmodern sanatta eklektik nesneler hikmet Şahin



Yüklə 176,76 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/8
tarix06.02.2018
ölçüsü176,76 Kb.
#26160
1   2   3   4   5   6   7   8

Postmodern  Sanatta  Eklektik  Nesneler  

247  


masının   hazzı   ve   imgelemin   ya   da   duyarlığın   kavramla   boy   ölçüşmesinin  

acısıdır  (Jameson  vd.,  1994:  57).  

Jenks'e  göre;  

“Post-­‐Modernizm"in  ana  felsefecisi  daha  olayın  tabanında  yanmış  zemin-­‐

lere   basıyor.   "Post-­‐Modernizm"   ve   "Geç   Modernizm"   arasındaki   ayrımlar   o  

kadar  net  ki,  bu  karışıklığa  son  vermek  şart.  İkisinin  de  1960'larda  başlamış  

olması,  ikisinin  de  sürekli  olarak  bir  daldan  diğerine  atlayan  veya  her  ikisini  

birleştiren   sanatçı   ve   mimarları   ağırlamaları   karışıklığın   süregelmesinin   en  

büyük   etkenlerinde…   Jenks,   Michalengelo'nun   "Erken-­‐Rönesans'tan   Manyie-­‐

rism'e   ve   Barok'a   geçmesi   gibi"   görmekte.   Jenks,   "l920'li   yıllara,   müzikte  

Stravinsky,   resimde   Leger   ve   Picasso.   Edebiyatta   T.S.   Elliot   ve   Ezra   Pound,  

sinemada   Einsenstein,   yeni   bir   duyarlılığın   simgesi   haline   geldiler.   Bir   çeşit  

reformlar  dizisini  üstelenen  ve  sahiplenen  entelektüel,  elit  ve  avant-­‐garde  yeni  

bir   kitle   kültürünün   liderleri   oldular.   Modernizm,   her   açıdan   dolu   dolu   ya-­‐

şandıktan   sonra   devrimizin   giderek   artan   çoğulculuğun   en   büyük   nedeni,  

içinde   yaşadığımız,   "enformasyon   dünyası"   dır   (Aktaran:   Baykam,   1989:   9-­‐

11).  

Kellner,  kitle  kültürü  ile  postmodernizm  arasında  dolaysız  ilişkiler  ol-­‐

duğunu  söyler.  Modernizm,  "yüksek"  sanat  ile  popüler  sanat  arasında  seç-­‐

meci  bir  ayrım  yapmıştı.  Postmodernizm  tartışmaları  da  böyle  bir  ayrımın  

temsilcisi   olmayan   yeni   kültür   ürünlerinin   ortaya   çıkışıyla   başlar.   Do-­‐

layısıyla   sanat   için   sanat   görüşü   postmodernizm   için   geçersizdi   ve   yüksek  

sanatın  populist  kültürle  iç  içe  geçmesi  artık  toplum  eleştirisini  de  bambaş-­‐

ka   bir   düzeye   kaydırarak   eleştiri   olanaklarını   sınırlamıştı,   çünkü   yüksek  

kültür  olmayanı  belirlemek  olanaksızlaşmıştı.  Postmodern  sanat  ürünlerine  

artık   modernist   gözüyle   tepeden   bakmak   olanağı   kalmamıştı.   Modernist  

sanat   durmaksızın   yapılan   yeniliklerle   dünyasının   değişmesini   istiyordu  

oysa   postmodernizm,   dünyanın   gerçekleriyle,   hem   eski   hem   de   yeniyle  

uyum  içindeydi  ve  onları  birleştiriyordu.  Yenilik  ise  postmodernistleri  ken-­‐

dine  çekmiş  ama  onlara  zorunluluk  olarak  görünmemişti.  Toplumsal  alanda  

postmodernizm   ortaya   çıkışı   ile   sanayi   toplumundan   sanayi   ötesi   tüketim  

toplumuna   geçiş   bir   arada   gerçekleşmiştir.   Bu   süreçte,   sanat,   tüketimi  

arttırma   işlevini   üstlenmiş   ve   bu   nedenle   de   yüksek   sanat   postmodernist-­‐

lerce  popüler  kültürle  karıştırılarak  tüketilir  hale  gelmiştir  (Aktaran:  Atiker,  

1998:  65-­‐66).  

1960'lı   yıllar   pop   sanat,   film   kültürü,   happeningler,   multi-­‐medya,   eğ-­‐

lencelik   gösteriler   ve   rock   konserleri   ve   öbür   yeni   kültür   biçimlerinin   re-­‐

vaçta  olduğu  bir  dönemdi.  Sontag,  Fiedler  ve  öbürlerine  göre  bu  gelişmeler,  

şiir   ya   da   roman   gibi   daha   önceki   biçimlerin   kısıtlıklarını   araştırıyorlardı.  

Birçok  alanda  farklı  sanatçılar,  medyaları  birbirine  harmanlayarak  kitsch  ve  

popüler   kültürü   kendi   estetiklerini   katmaya   başlamışlardı.   Bunun   sonucu  

olarak  yeni  duyarlılık,  modernizmden  daha  fazla  çoğulcu,  daha  az  ciddi  ve  

daha  az  ahlakçıdır.  Fiedler,  yüksek  sanat-­‐aşağı  sanat  tanımının  çöküşünü  ve  




Hikmet  Şahin  

248  


kitle  kültürünün  biçimlerinin  ortaya  çıkanı  alkışlamak  konusunda  Sontag'ı  

geride   bırakmıştır.   Fiedler   bir   yazısında   postmodern   sanatı   ve   nihilistik  

"postmodernistleri"in   yeni   gençlik   kültürünü   kınamasına   rağmen,   daha  

sonraları   postmodernizmi   selamladı   ve   edebi   ve   kültürel   geleneğin   çökü-­‐

şünde  olumlu  bir  değer  buldu.  Avangardın  ve  modern  romanın  öldüğünü  ve  

sanatçı   ile   izler-­‐kitle,   eleştirmen   ve   sıradan   insan   arasındaki   "gediğin   ka-­‐

panması"   sonucunu   doğuran   yeni   postmodern   sanat   biçimlerinin   ortaya  

çıkışını  ilan  etti  (Aktaran:  Best  ve  Kellner,  1998:  24-­‐25).  



“Postmodernizm,  çeşitli  sanat  biçimlerindeki  modernist  üslubu  karanlığa  

gömerek  daha  eski  modern  biçimler  üzerinde  tahakküm  kuran,  yeni  bilinç  ve  

tecrübe  biçimleri  yaratan  genç  kapitalist  toplumu  kültürel  egemenidir.”  (Best  

ve  Kellner,  1998:  224).  

Postmodernist  uygulamalar,  kültürel  terim  ve  kavramlar  üzerine  kuru-­‐

lan  mantıksal  işlemlere  göre  tanımlandığı  için  hangi  araç  ya  da  malzemenin  

kullanıldığı   önemli   değildir.   Bu   bakımdan   fotoğraflar,   kitaplar,   bir   duvar  

üzerindeki   çizgiler   ya   da   heykelin   kendisi   kullanılmış   olsun   fark   etmez.  

Sonuç   olarak   sanatçı,   eski   işaretleri   yeni   bir   mantığa   göre   yeniden   düzen-­‐

lemektedir.  Crimp'e  göre;    



“Postmodernist  uygulamalar,  modernist  otonomi  ile  değil,  temsil  etme  iş-­‐

lem  ve  yöntemlerinin  günümüzdeki  düzey  ve  alamı  ile  ilgilidir.  Dolayısıyla  her  

sanat  yapıtının  altında  bir  başka  sanat  yapıtı  vardır.  Bu  nitelikteki  yapıtlarda  

anlam   ile   anıtsal   performans   çıkabilir,   sınıf   ve   türlere   özgü   işaretler  

karışabilir.  Owens'e  göre,  çakışanlar  ya  da  karışanlar  sadece  farklı  alanlara  

özgü   araçlar   değildir,   aynı   zamanda   temsil   etme   düzey   ve   biçimleri   ile   bu  

düzey  ve  biçimlerin  okunuş  biçimleridir  de.  Bağlı  olarak  da;  alıntılama,  evre  

belirleme,   geçicilik,   daldan   dala   sıçrama,   melezleştirme   gibi   çeşitli   eğilimler  

son  zamanların  sanatını  biçimleyen  ve  de  modernist  öncülerinkinden  ayıran  

uygulamaların  başında  gelmektedir.”  (Aktaran:  İskender:  1991b:  61).  

Artık  sanatçılar,  sanatın  klasik  değerleriyle  yetinmemektedirler;  tuval  

üzerindeki  ilk  kalem  darbesi,  bir  şehrin  ufkunu  veya  arka  planını  ifade  et-­‐

mez.  Bu  başlama  eylemi,  içinde  gerçekliğin  ima  edilebileceği  çevreyi  ya  da  

çerçeveyi   belirler.   Ressam   hareket   ederken,   gerçeklik   de   devinir.   Sanat  

çalışmasının   odağı,   gerçeklikten   çok   insani   varlıktır.   Ancak,   bu   tarzda  

algılandığında,   bir   sanat   nesnesi   hiç   de   bir   nesne   değildir.   Bu   konuya,   Mi-­‐

ro'nun  şu  önerisi  kesinlikle  uygundur:    



“Sanatsal   çabanın   ürünü,   özgürlüğün   ortaya   çıkışıdır.   Postmodern   sa-­‐

natçı,  kurallar  ve  nesneler  ya  da  basitçe  dile  getirmek  gerekirse,  sınırlamalar  

bulunmaksızın  çalışır.  Yüceltme  ve  deneyim  ve  dolayısıyla  gerçekliğin  üretimi  

birbirine  karşıdır.  Hem  tüketiciler  hem  de  sanatçılar  sanat  eserlerini  bu  tarz-­‐

da  yaratırlar.”  (Aktaran:  Murphy,  1995:  56-­‐57).  

Sanattaki   postmodernizmin   başlıca   öz-­‐niteliklerinden   birisi   biçemsel  

norm   ve   yöntemlerin   çeşitliliğidir.   Biçemsel   çeşitlilik   üstüne   yapılan   bu  

vurgu  modernist  estetiğe  duyulan  geniş  güvensizliğin  bir  parçasıdır.  Green-­‐




Yüklə 176,76 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə