Prezidentin İqlim Dəyişikliyinə dair Paris Sazişi barədə Bəyanatı
İqlim Dəyişikliyinə dair Paris Sazişi barədə Prezidentin Bəyanatı
ABŞ Prezidentinin İclas otağı
PREZİDENT: Hələ inauqurasiya mərasimindəki ilk çıxışımda ölkəmizin iqlim dəyişikliyinə
qarşı mübarizə aparacağını və planetimizin gələcək nəsillər üçün qorunması uğrunda
yorulmadan çalışacağını qeyd etmişdim.
İki həftə əvvəl Parisdəki çıxışımda dünya qarşısında bəyan etmişdim ki, bu məqsədə
nail olmaq üçün qlobal karbon tullantılarını azaldacaq və dünyamızı gələcək nəsillər üçün daha
təmiz tutacaq davamlı bir razılaşmaya, güclü bir qlobal sazişə ehtiyacımız var.
Bir neçə saat əvvəl , biz buna nail olduq və dünyanın ehtiyac duyduğu güclü bir razılıq
ətrafında birləşdik.
Belə bir uğurlu sammitə rəhbərlik və ev sahibliyi etdiyi üçün Prezident Olandın, Baş
katib Ban Gi Munun, eləcə də səbr və qətiyyətlə sammitə sədrlik etdiyi üçün Fransanın Xarici
İşlər Naziri Loran Fabiusun əməyini yüksək qiymətləndirirəm. Öz növbəsində Baş Katib Con
Kerriyə, baş məsləhətçim Brayn Deeseyə, baş müzakirəçi Todd Stern və onların komandalarının
hər bir üzvünə həyata keçirdikləri bu təkrarsız fəaliyyətlərinə və Amerikanın adını yüksək
tutduqlarına görə xüsusi təşəkkürümü bildirmək istəyirəm.
Mən həm də ərazisinin böyüklüyündən, inkişaf səviyyəsindən asılı olmayaraq dünyaya
qarşı yönələn təhlükə ilə mübarizə istiqamətində göstərdiyi birgə fəaliyyətə görə xalqları təmsil
edən 200-ə yaxın dövlətin nümayəndəsinə öz dərin təşəkkürümü ifadə edirəm. Biz, bir
olduğumuz zaman, dünyanın nələrə qadir olmasını nümayiş etdirməyi bacardıq.
Bu gün Amerika xalqı fəxr edə bilər, çünki bu tarixi saziş Amerika rəhbərliyinə
göstərilən etimaddır. Biz ötən yeddi il ərzində Amerika Birləşmiş Ştatlarını iqlim dəyişikliyi ilə
mübarizədə qlobal liderə çevirmişik. 2009-cu ildə biz Kopenhagen sammitinin davamlılığının
saxlanmasına kömək etdik və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə bütün ölkələrin rolunun olmasını
təmin etdik. Sonra biz, külək və günəş enerjisi sənaye sahələrinə qoyulan artan tarixi əhəmiyyətli
sərmayələrimiz ilə orta sinif üçün yeni və davamlı iş yerlərinin yaradılması sahəsində nümunəvi
bir dövlət olduq. Biz elektrik stansiyalarının uşaqlarımızın nəfəs aldığı havaya buraxdığı karbon
tullantılarının həcmini məhdudlaşdırmaq sahəsində bir ilk olan ümummilli standartları müəyyən
etdik. Alyaskadan Böyük Düzənliklərə və Meksika Körfəzi Sahillərinə qədər olan ərazilərdə
dəyişən iqlimin bir çox sürətli təsirlərindən özlərini qorumağa çalışan yerli liderlər ilə tərəfdaşlıq
etdik.
İndi bəzi skeptiklər görülən bu tədbirlərin iş yerlərinə mənfi təsir edəcəyini bəyan
edirlər. Əksinə, biz öz tariximizdə özəl sektor tərəfindən iş yerlərinin yaradılması istiqamətində
ən davamlı bir dövrün şahidi olmuşuq. Təxminən 20 illik dövr ərzində karbon çirklənməsini ən
aşağı səviyyəyə endirdiyimiz bir vaxtda, bütün zamanların ən yüksək məhsul istehsalına nail
olduq. Bundan əlavə, keçən il Çin ilə birgə elan etdiyimiz tarixi bəyanatla göstərdik ki, inkişaf
etmiş və inkişaf etməkdə olan xalqlar arasında mövcud olan, qlobal tərəqqiyə mənfi təsir edən və
uzun illərdir mövcud olan maneələri aradan qaldırmaq mümkündür. Bu nailiyyət onlarla digər
dövlətlərə özünün iddialı iqlim hədəflərini müəyyən etmək baxımından stimul vermiş oldu. Bu
isə öz növbəsində Parisdə qazanılacaq uğur üçün zəmin yaratmış oldu. Ona görə ki, heç bir
dövlət, hətta bizim kimi güclü bir ölkə də bu problemi tək həll etmək iqtidarında deyildir.
Həmçinin, ərazisinin böyüklüyündən asılı olmayaraq, heç bir ölkə bu işdən kənarda
qalmamalıdır. Bu problemi birlikdə həll etməliyik.
Heç bir saziş, o cümlədən bu saziş də ideal deyildir. 200-ə yaxın dövlətin cəlb
olunduğu danışıqlar həmişə çətin olur. Hətta Parisdə müəyyən edilən bütün ilkin hədəflərə çatılsa
belə, karbonun atmosferdən azaldılmasına gəldikdə, deyərdim ki, biz yolun yalnız yarısını qət
etmişik. Belə ki, bugünkü saziş bizi arxayın salmamalıdır. Belə bir sazişin imzalanması hələ
problemin həlli demək deyildir. Qeyd etmək lazımdır ki, Paris sazişi iqlim böhranının həll
edilməsi üçün lazım olan davamlı əsasları müəyyən edir və bizim üçün problemi davamlı və
səmərəli şəkildə həll etmək baxımından mexanizm və struktur formalaşdırır.
Hər bir xalq öz hədəflərini müəyyən edəcəyi və onları fərqli yanaşma ilə həyata
keçirəcəyi üçün bu sazişi iddialı hesab etmək olar. Hər bir ölkəni gördüyü işlərə görə məsuliyyət
daşınmağa sövq edəcək dövri mülahizələr və müstəqil qiymətləndirmələrin daxil olduğu güclü
şəffaf sistemimiz olacaqdır. Texnologiya inkişaf etdikcə, bu saziş zamanla hətta daha iddialı
hədəflər üçün zəmin formalaşdıracaq inkişafa şərait yaradacaqdır. Biz ekoloji cəhətdən daha
təmiz iqtisadi inkişafı dəstəkləyən daha həssas ölkələrə dəstək vermək üçün daha geniş
öhdəliklərə təminat vermişik.
Bir sözlə, bu saziş planetimizi təhdid edən karbon tullantılarının azalması və daha az
karbon tullantılarına yol açacaq sahələrə investisiya qoyuluşu ilə iş yerlərinin artması və iqtisadi
inkişaf anlamını daşıyır. Bu sazişin tam həyata keçirilməsi iqlim dəyişikliyi ilə bağlı ən
arzuolunmaz nəticələrin azaldılmasına və ya qarşısının alınmasına kömək edəcək, eləcə də
qarşıdan gələn dövrlərdə daha böyük tərəqqiyə zəmin yaradacaqdır.
Bu saziş həm də dünyanın gələcəkdə daha az karbon tullantılarının olmasına nə qədər
ciddi yanaşdığının bariz nümunəsidir. Saziş əvvəllər heç zaman mövcud olmayan miqyasda
təmiz enerjiyə investisiya qoyulması və innovasiyanın tətbiq edilməsi kimi bir potensiala
malikdir. Bizim müəyyən etdiyimiz hədəflər çox iddialıdır. Bu saziş biznes sahələri, elm
adamları, mühəndislər, fəhlələr və özəl sektorun nümayəndələrini - investorları birlikdə işləməyə
həvəsləndirməklə planetimizi bugünkü vəziyyətindən çıxarmaq üçün əlimizə düşən ən yaxşı
fürsətdir.
Mən inanıram ki, bu an bütün dünya üçün dönüş nöqtəsi ola bilər. Biz sübut etdik ki,
bu problemi həll etmək üçün həm iradəmiz həm də bacarığımız var. Bu asan olmayacaq.
Qazanılan uğur heç də həmişə asan olmur. Biz arxayınlaşmamalıyıq. Baxmayaraq ki, bizim nəsil
ekoloji cəhətdən təmiz enerji sənayesinin qurulması ilə bağlı açılan iş yerləri, qənaət edilən
pullar kimi bəzi nailiyyətlərə şahidlik edəcək, amma ola bilər ki, uğurlarımızın tam reallaşmasını
görməyə ömrümüz yetməsin. Lakin heç bir problem yoxdur. Bu gün ən vacib olan məsələ bu
planetin gələcək nəsillər üçün daha sağlam yaşanılacaq məkan olmasından əmin olmaqdır. Məni
düşündürən məsələ elə budur. Mən nəvələrimin əlindən tutaraq, təbii ki, baba olmaq xoşbəxtliyi
nəsib olandan sonra, bir gün onları parka aparan zaman onların sevinclərini və üzlərindəki
təbəssümü görəndə, günəşin sakitcə qürub etdiyini müşahidə edəndə, bütün bunlara bu gün
gördüyümüz işlər sayəsində nail olduğumuzu təsəvvürümdə canlandırıram: bizim indi burada
gördüyümüz işlər gələcək nəsillərə daha təmiz hava, daha təmiz su və yaşamaq üçün daha yaxşı
və davamlı planet miras qoymağımız deməkdir. Bundan vacib nə ola bilər ki?
Bu gün, güclü, prinsipial Amerika rəhbərliyi sayəsində uşaqlarımıza daha təhlükəsiz,
daha firavan və daha azad bir dünyanı miras qoyacağıq və bu, bizim yer üzərindəki qısa
ömrümüzdə həyata keçirməli olduğumuz ən vacib missiyadır.
Hər kəsə öz təşəkkürümü bildirirəm.
Dostları ilə paylaş: |