Psixologiya 1

 

 

 

559 

 

Təlim  prosesində  hər  bir  Ģagirdin  fərdi  xüsusiyyətləri  zəruri 

surətdə  nəzərə  alınır,  yəni  Ģagirdlərə  eyni  tapĢırıqlar  deyil, 

onların fərdi xüsusiyyətlərinə müvafiq olaraq müxtəlif variantlı 

tapĢırıqlar  vermək  və  ya  əlavə  ədəbiyyat  göstərmək  yolu  ilə 

təlim prosesi fərdiləĢdirilir. 

 

Özünü yoxlamaq üçün sual və tapĢırıqlar 

 

1.

 

Təlim nədir? Onun mahiyyəti və psixoloji 

qanunauyğunluqlarını açın. 

2.

 

Təlim fəaliyyətinin strukturuna nələr daxildir? 

Onların mahiyyətini açın. 

3.

 

Təlim və psixi inkiĢafın qarĢılıqlı əlaqəsindən 

danıĢın. 

4.

 

Öyrənməyə qabillik dedikdə nəyi baĢa düĢürsünüz? 

5.

 

Təlimdə geridə qalan Ģagirdlərin hansı tipləri var? 

Onları xarakterizə edin. 

6.

 

Öyrənmənin müvəffəqiyyətini təmin edən daxili 

amillər hansılardır? Onları xarakterizə edin. 

7.

 

Öyrənmənin müvəffəqiyyətinə təsir edən xarici 

amillər hansılardır? 

8.

 

Təlimin motivləri hansılardır? 

9.

 

ĠnkiĢafetdirici və tərbiyəedici təlimin mahiyyətini 

açın. 

10.

 

Müasir dərsə verilən psixoloji tələblər hansılardır? 

11.

 

Problem situasiya nədir və onun yaradılması 

yollarından danıĢın. 

12.

 

Dərsdə yaddasaxlama tərzlərindən səmərəli istifadə 

etmə Ģərtləri hansılardır? 

13.

 

Təlimin fərdiləĢməsi və diferensiasiyası dedikdə nəyi 

baĢa düĢürsünüz? 

 

Referat, məruzə və müstəqil tədqiqat üçün mövzular. 

---

 

 

 

560 

 

 

1.

 

Təlim fəaliyyəti və psixi proseslər. 

2.

 

Təlim və psixi inkiĢaf haqqında konsepsiyalar. 

3.

 

Təlim prosesində təkrar və mümarisələrə verilən psix-

oloji tələblər. 

4.

 

Pedaqoji  psixologiyada  təlimin  strukturuna  dair  kon-

sepsiyalar. 

5.

 

Təlim  prosesində  düzgün  ümumiləĢdirmə  bacarığının 

formalaĢdırılması. 

 

 

 

Ədəbiyyat 

 

Həmzəyev  M.Ə.  Pedaqoji  psixologiya  –  Bakı,  1991, 

səh.70-144. 

Həmzəyev 

M.Ə. 

Dillərarası 

keçirilmə 

və 

interferensiyanın  psixoloji  xüsusiyyətləri// 

Bakı  Qızlar  Universiteti  Elmi  xəbərləri, 

2006, №1. 

Məmmədov A.  Təlimin psixoloji əsasları. – Bakı, 1993. 

s.62-80 

Əlizadə  Ə.Ə.    Müasir  Azərbaycan  məktəbinin  psixoloji 

problemləri. – Bakı, 1998, s.34-82. 

Əlizadə Ə.Ə.  Yeni pedaqoji təfəkkür. – Bakı, 2001.. 

AlxaziĢvili  A.A.    Osnovı  ovladeniə  ustnoy  inostrannoy 

reçğö. – M., 1988. 

Artemov V.A.  Psixoloqiə obuçeniə inostrannım əzıkam. 

– M., 1965. 

Davıdov V.V. Vidı obobheniə v obuçenii. – M., 1972. 

Markova  A.N.    Formirovanie  motivaüii  uçeniə  v 

Ģkolğnom vozraste. – M., 1983. 

Maxmutov  M.Ġ.  Sovremennıy urok. – M.,1981. 

MatöĢkin A.M.  Problemnıe situaüii v mıĢlenii i obuçe-

---

 

 

 

561 

 

nii. – M.,1972. 

Otstaöhie  v  uçenii  Ģkolğniki.  Problemı  psixiçeskoqo 

razvitiə. – M., 1986. 

Ġlğəsov Ġ.Ġ.  Struktura proüessa uçeniə. – M., 1986. 

Kabanova.  Meller  E.N.    Uçebnaə  deətelğnostğ  i  razvi-

vaöhee obuçenie. – M., 1981. 

Əkimanskaə  Ġ.S.  Razvivaöhee  obuçenie.  –  M.,  1979. 

s.7-104. 

Davıdov V.V. Vidı obobheniə v obuçenii. – M., 1972. 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

562 

 

2 5 - c i   F Ə S Ġ L  

PEDAQOJĠ FƏALĠYYƏTĠN VƏ MÜƏLLĠM  

       ġƏXSĠYYƏTĠNĠN PSĠXOLOGĠYASI 

 

Qısa xülasə 

 

Pedaqoji  fəaliyyətin  psixoloji  xüsusiyyətləri.  Pedaqoji  fəaliyyət 

müəllimin  peĢə  fəallığıdır.  Pedaqoji  fəaliyyətin  pedaqoji  elmlərin  müxtəlif 

sahələri tərəfindən öyrənilməsi. Pedaqoji fəaliyətin psixoloji xüsusiyyətləri. 

Pedaqoji fəaliyətin psixoloji strukturu. 

Müəllim  Ģəxsiyyətinin  psixologiyası  və  müəllimin  pedaqoji 

ustalığının  psixoloji  əsasları.  Müəllimin  cəmiyyətdə  yeri.  Pedaqoji  funk-

siyalar:  inkiĢafetdirici,  tərbiyəedici,  kommunikativ-öyrədici,  qnostik,  kon-

struktiv,  təĢkilatçılıq.  Müəllim  Ģəxsiyyətinə  verilən  psixoloji  tələblər. 

Müəllim Ģəxsiyyətinin pedaqoji fəaliyyətdə rolu. Müəllimin məlumatverici, 

səfərbəredici,  inkiĢafetdirici,  istiqamətləndirici  pedaqoji  bacarıq  və 

vərdiĢləri.  Müəllimin  Ģəxsi,  didaktik  və  təĢkilati-kommunikativ  pedaqoji 

qabiliyyətləri. 

Pedaqoji  ünsiyyətin  psixoloji  mexanizmləri.  Pedaqoji  ünsiyyətin 

ümumi  xarakteristikası.  Müəllimin  Ģagirdlərlə  ünsiyyət  üslubu:  avtokratik, 

avtoritar,  demokratik,  liberal,  qeyri-sabit.  Müəllim  və  Ģagirdlərin  qarĢılıqlı 

münasibətləri.  Pedaqoji  ünsiyyət  zamanı  müəllimin  mövqeyi.  Gənc 

müəllimlərin  Ģagirdlərlə  ünsiyyətindəki  əsas  çətinliklər.  Pedaqoji  fəaliyyət 

zamanı  müəllimin  qarĢılaĢdığı  psixoloji  çətinliklərin  tipləri  və  onların  ara-

dan  qaldırılması  yolları.  Müəllimin  pedaqoji  mərifəti.  Pedaqoji  mərifətin 

müəllimin  davranıĢında  həlledici  yeri.  Pedaqoji  mərifətin  onun  ümumi 

əxlaqi  keyfiyyətlərindən,  pedaqoji  etika  qanunlarını  nəzərə  almasından 

asılılığı

. 

ġagird Ģəxsiyyəti və sinif kollektivinin öyrənilməsi və onlara psix-

oloji xarakteristika tərtibinin prinsipləri. Dərsin psixoloji təhlili. 

Pedaqoji  kollektiv  və  ona  rəhbərliyin  bəzi  psixoloji  məsələləri. 

Pedaqoji  kollektiv  və  onun  pedaqoji  fəaliyyətin  müvəffəqiyyətində  rolu. 

Müəllimlərin  qarĢılıqlı  münasibətləri  və  pedaqoji  kollektivdə  psixoloji  iq-

lim.  Peedaqoji  kollektivə  rəhbərlik.  Pedaqoji  kollektivə  rəhbərliyin  sosial-

psixoloji funksiyaları. 

 

 

---