SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 4
ǀ
ISSUE 3
ǀ
2023
ISSN: 2181-1601
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=5.016)
Passport:
http://sjifactor.com/passport.php?id=22257
qoniqish,
nikoh motivlari, oila qurishning o‘zbeklarga xos bo‘lgan yosh xususiyatlari,
yosh o‘zbek oilalaridagi psixologik mojarolar va ajralishlarning sabablarini sistematik
tarzda o‘rgangan ilmiy ishidir. Bu tadqiqotda ilgari hech o‘rganilmagan ilmiy
ma’lumotlar to‘plandiki, ularga ko‘ra, o‘zbek oilasining qurilishiga sabab bo‘ladigan
asosiy motiv—bu
1
“Farzandli bulish”, (birinchi o‘rinda), ikkinchi o‘rinda
“Jamoatchilikning gap-so‘ziga qolmaslik”, uchinchi o‘rinda “Ota-ona va qavmi-
qarindoshlarning istaklarini bajo etish” va hokazolar aniqlandi. N.Sog‘inovning
to‘plagan ma’lumotlari yosh oilalar, mojaroli oilalar va yoshlar tarbiyasi bilan mashg‘ul
bo‘lganlar uchun muhim ilmiy yo‘l-yo‘riqdir.
Bundan
tashqari, oxirgi yillarda katta guruhlar psixologiyasiga oid qator tadqiqotlar
o‘tkazildi. Masalan, V.M.Karimovaning o‘zbek xotin-kizlari ijtimoiy tasavvurlarining
o‘zgarishi mexanizmini o‘rganishga bag‘ishlangan tadqiqoti (1987), E. Usmonovning
o‘zbek ayollarining suitsidal (ya’ni o‘z-o‘ziga o‘t qo‘yish) xulq-atvorining ijtimoiy-
psixologik sabablarini o‘rganishga bag‘ishlangan tadqiqoti (1993), E. No‘‘monovaning
o‘zbek oilalaridagi reproduktiv ustanovkalarning xususiyatlariga bag‘ishlangan,
M.Zokirovaning erkak va ayollardagi rollar hakidagi tasavvurlarning o‘ziga
xosligini
o‘rganishga bag‘ishlangan ilmiy tadqiqoti, M.Toshpo‘latovning o‘zbek yoshlaridagi
ijtimoiy xulq-atvorning bozor iqtisodiyoti sharoitidagi o‘ziga xos qirralarini o‘rganishga
qaratilgan ishlari va boshqalar shular jumlasidandir. Bu tadqiqotlar natijasida yaqin
kelajakda yangi etnopsixologik konsepsiya shakllanadi va bu respublikamizdagi ilmiy
ishlarning rivojiga o‘z hissasini qo‘shadi.
[2]
O‘zbekistonda psixologlar oldida juda muhim
tadqiqot mavzulari mavjudki,
ularda hozirgi mustaqillik sharoitida shaxs va turli ijtimoiy guruhlar psixologiyasida
ro‘y berayotgan o‘zgarishlar, turli yosh, demografik etnik professional guruhlarga
mansub bo‘lgan kishilarning ijtimoiy tasavvurlari, ular asosida
ijtimoiy xulq-atvorni
ilmiy boshqarish asoslari ishlab chiqilishi lozim. YA’ni, ishlab chikarish ijtimoiy
psixologiyasi, boshqarish psixologiyasi, guruhlar psixologiyasi hamda ommaviy psixik
jarayonlarning ta’siri masalalari o‘zbek psixologlaridan o‘z echimini kutmoqdaki,
ularda ilg‘or fan yutuqlaridan foydalanilgan holda xududning milliy o‘ziga xos qirralari
ishlab chiqilishi kerak.
Hozirgi
zamon psixologiyasi boyib, turli-tuman bo‘lib bormoqda, oxirgi yillarda
psixologiyaning yangi sohalari: antropologik psixologiya, akmeologiya,
tahdid va
terrorizm psixologiyasi, xristianlik psixologiyasi, muloqot psixologiyasi, davriy
psixologiya,
biokonstitutsion psixologiya, «buyukshunoslik» psixologiyasi, o‘sish
psixologiyasi, tirik hayot psixologiyasi, kvant psixologiyasi, tergov psixologiyasi,
badiiy
qabul etish psixologiyasi, psixologik adabiyotshunoslik, eshitish qobiliyatlar
psixologiyasi, ko‘zi ojiz kar-soqovlar psixologiyasi, kitobxonlar va kitob psixologiyasi,
mavh etish psixologiyasi, tushlar va tush ko‘rish psixologiyasi,
sevgi psixologiyasi,
Uzbekistan
Dostları ilə paylaş: