Q Ə T N A M Ə
Azərbaycan Respublikası Adından
03 iyul 2017-ci il İş № 2(106)1694/2017
Şirvan şəhəri
Şirvan Apellyasiya Məhkəməsinin Mülki Kollegiyasının hakimləri Zeynalov Zeynal
Ağabala oğlu, (sədrlik edən, məruzəçi) Kərimov Qəzənfər Babaxan oğlu və Eyvazov
Rafael Əmir oğlundan ibarət tərkibdə, Əliyev Həsən Əhliman oğlunun katibliyi, iddiaçının
nümayəndəsi Cavadov Tural Məmmədağa oğlunun iştirakı ilə açıq məhkəmə iclasında,
İddiaçı “Accessbank” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin
cavabdehlər Əhmədov Araz
Ağazəhir oğlu, Nəhmətov Şərafəddin Ağahəsən oğlu, Dədəyeva Gülnarə Ağazər qızı,
Nəhmətova Çinarə Ağazər qızı və Bayramov Eldəniz Seyidağa oğluna qarşı “əsas borcun,
faiz borcunun, peniyanın tutulması və 20 manat ödənilmiş dövlət rüsumu” tələbinə dair
mülki iş üzrə Astara Rayon Məhkəməsinin 30 mart 2017-ci il tarixli 2(018)-392/2017 saylı
qətnaməsindən cavabdeh Əhmədov Araz Ağazəhir oğlu tərəfindən verilmiş apellyasiya
şikayətinə əsasən işə apellyasiya qaydasında baxaraq,
MÜƏYYƏN ETDİ:
Astara Rayon Məhkəməsinin 30 mart 2017-ci il tarixli 2(018)-392/2017 saylı
qətnaməsi ilə (sədrlik edən Z.İbrahimov) iddia qismən təmin edilərək cavabdehlər
Əhmədov Araz Ağazəhir oğlu, Nəhmətov Şərafəddin Ağahəsən oğlu, Dədəyeva Gülnarə
Ağazər qızı, Nəhmətova Çinarə Ağazər qızı və Bayramov Eldəniz Seyidağa oğlundan
müştərək qaydada 3052,64 ABŞ dolları məbləğində kredit borcu, 842,91 ABŞ dolları
məbləğində faiz borcu və 10 ABŞ dolları məbləğində cərimə, cəmi 3905,55 ABŞ dolları (üç
min doqquz yüz beş dollar, əlli beş sent) məbləğində pul (ödəniş gününə Azərbaycan
manatına məzənnə ilə) məbləğində borc və ödənilmiş 20 (iyirmi) manat dövlət rüsumu
tutularaq “Accessbank” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinə ödənilməsi qət edilmiş, iddia qalan
hissədə təmin edilməmişdir.
Cavabdeh Əhmədov Araz Ağazəhir oğlu tərəfindən qətnamədən apellyasiya şikayəti
verilmişdir.
İŞİN HALLARI:
İddia tələbi onunla əsaslandırılmışdır ki, cavabdeh Əhmədov Araz Ağazəhir oğlunun
“Accessbenk” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti ilə 06 mart 2008-ci il tarixdə bağladığı
08L000001104 saylı kredit xətti müqaviləsinə əsasən cavabdehə 60 ay ərzində 20000
ABŞ dolları məbləğində kredit xətti açılmışdır.Bu müqaviləyə əsasən borcluya veriləcək
məbləğ və müddət ayrıca olaraq kredit razılaşması ilə müəyyən olunur.Kreditor
“Accessbank” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti tərəfindən borclu Əhmədov Araz Ağazəhir
oğluna aylıq 2,33 faiz olmaqla, 24 ay müddətinə ödəmək şərti ilə 10000 ABŞ dolları
məbləğində kreditin verilməsinə dair 04 may 2012-ci il tarixdə 08R000018436 saylı kredit
müqaviləsi bağlanmış və həmin məbləğ cavabdehə verilmişdir.Borclu kredit müqaviləsi
üzrə öhdəliklərini lazımınca icra etməmiş və nəticədə onun “Accessbank” Qapalı Səhmdar
Cəmiyyətinə 3052,64 ABŞ dolları əsas kredit, 842,91 ABŞ dolları faiz borcu və 305,26
ABŞ dolları cərimə olmaqla, ümumilikdə 4200,81 ABŞ dolları borcu yaranmışdır.Eyni
2
zamanda “Accessbank” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti ilə Nəhmətov Şərafəddin Ağahəsən
oğlu arasında 05 noyabr 2010-cu il və 04 may 2012-ci il tarixdə, Dədəyeva Gülnarə
Ağazər qızı ilə 05 noyabr 2010-cu il və 04 may 2012-ci il tarixdə, Nəhmətova Çinarə
Ağazər qızı ilə 19 iyun 2014-cü il tarixdə və Bayramov Eldəniz Seyidağa oğlu arasında 11
iyul 2013-cü il tarixlərdə zaminlik müqavilələri bağlanmış və həmin müqavilələrə əsasən
Nəhmətov Şərafəddin Ağahəsən oğlu, Dədəyeva Gülnarə Ağazər qızı, Nəhmətova Çinarə
Ağazər qızı və Bayramov Eldəniz Seyidağa oğlu bank qarşısında kredit müqaviləsindən
irəli gələn öhdəliklərin icrası üçün borclu Əhmədov Araz Ağazəhir oğlu ilə eyni həcmdə
məsuliyyət daşımalarını üzərlərinə götürmüşlər.
İddia tələbində cavabdehlər Əhmədov Araz Ağazəhir oğlu, Nəhmətov Şərafəddin
Ağahəsən oğlu, Dədəyeva Gülnarə Ağazər qızı, Nəhmətova Çinarə Ağazər qızı və
Bayramov Eldəniz Seyidağa oğlundan müştərək qaydada 3052,64 ABŞ dolları məbləğində
kredit borcu, 842,91 ABŞ dolları məbləğində faiz borcu və 305,26 ABŞ dolları cərimə
olmaqla, ümumilikdə 4200,81 ABŞ dolları məbləğində borcun və ödənilmiş 20 manat
dövlət rüsumunun məcburi tutulması barədə qətnamə çıxarılması xahiş edilmişdir.
Mübahisə üzrə yuxarıda göstərilən məhkəmə aktı qəbul edilmişdir.
APELLYASİYA ŞİKAYƏTİNİN DƏLİLLƏRİ:
Cavabdeh apellyasiya şikayətini onunla əsaslandırmışdır ki, birinci instansiya
məhkəməsinin qətnaməsi maddi və prosessual hüquq normaları pozulmaqla məhkəmənin
gəldiyi nəticə üçün mühüm əhəmiyyəti olan bütün faktiki halların araşdırılmaması və
sübutlara obyektiv qiymət verilməməsi ilə qəbul edilmişdir.
Apellyasiya şikayətində Astara Rayon Məhkəməsinin 30 mart 2017-ci il tarixli
2(018)-392/2017 saylı qətnaməsinin ləğv edilməsi və yeni qətnamə qəbul edilməsi xahiş
edilmişdir.
TƏRƏFLƏRİN İZAHATLARI:
Cavabdeh Əhmədov Araz Ağazəhir oğluna məhkəmə iclasının yeri və vaxtı barədə
qanunla müəyyən olunmuş qaydada rəsmi məlumat verilməsinə baxmayaraq məhkəmə
kollegiyasının iclasına gəlməmiş, gəlməməsinin səbəbləri barədə bildirməmişdir.
Məhkəmə kollegiyası Azərbaycan Respublikası Mülki-Prosessual Məcəlləsinin
376.2-ci maddəsinə əsasən işə cavabdehin iştirakı olmadan baxılmasını mümkün hesab
etmişdir.
Azərbaycan Respublikası Mülki-Prosessual Məcəlləsinin 376.2-ci maddəsinin
tələblərinə əsasən işə baxılmanın vaxtı və yeri haqqında lazımi qaydada xəbərdar edilmiş
bu maddədə qeyd olunan şəxslərin gəlməməsi işə baxılmasına mane olmur.
Məhkəmə kollegiyasının iclasında iddiaçının nümayəndəsi Cavadov Tural
Məmmədağa oğlu izahatında apellyasiya şikayətinin təmin edilmədən, Astara Rayon
Məhkəməsinin 30 mart 2017-ci il tarixli qətnaməsinin dəyişdirilmədən saxlanılmasını
məhkəmə kollegiyasından xahiş etdi.
Məhkəmə kollegiyası iddiaçının nümayəndəsinin izahatını, məruzəçi hakimin
məruzəsini dinləyib, iş materiallarını araşdırıb, apellyasiya şikayətinin dəlillərini müzakirə
edərək hesab edir ki, cavabdeh Əhmədov Araz Ağazəhir oğlu tərəfindən verilmiş
apellyasiya şikayəti təmin edilmədən, Astara Rayon Məhkəməsinin 30 mart 2017-ci il tarixli
2(018)-392/2017 saylı qətnaməsi cavabdeh Əhmədov Araz Ağazəhir oğlunun apellyasiya
şikayətinə əsasən dəyişdirilmədən saxlanılmalıdır.
İŞİN HÜQUQİ MƏSƏLƏLƏRİ:
3
Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 372.1-ci maddəsinə əsasən
apellyasiya instansiya məhkəməsi tam hüquqlu məhkəmə kimi işə işdə olan və əlavə
olunmuş sübutlar əsasında mahiyyəti üzrə baxır.
Həmin Məcəllənin 372.7-ci maddəsinə əsasən apellyasiya instansiya məhkəməsi
şikayətin dəlillərindən asılı olmayaraq məhkəmənin maddi və prosessual hüquq
normalarına riayət etməsini yoxlayır.
Həmin Məcəllənin 372.6-cı maddəsinə əsasən apellyasiya instansiyası məhkəməsi
birinci instansiya məhkəməsinin qətnaməsinin əsaslılığını onun düzünə və ya dolayısı ilə
mübahisələndirilən hissəsində, şikayət qərarın ləğv edilməsinə yönəldikdə və ya
apellyasiya şikayətində və ona etirazlarda ifadə olunmuş dəlillərə əsasən mübahisənin
predmeti bölünməz olduqda isə tam yoxlayır.
“Məhkəmə qətnaməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi
Plenumunun 2005-ci il 24 noyabr tarixli qərarının 17-ci bəndində göstərilmişdir ki,
kassasiya və apellyasiya instansiya məhkəmələri aşağı instansiya məhkəmələrinin
qətnamələrindən şikayətlərə baxdıqda, qəbul etdikləri aktlarda verilən şikayətlərin
dəlillərinə müfəssəl hüquqi qiymət verməlidirlər.
Bu baxımdan məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, apellyasiya şikayətinin dəlillərindən
asılı olmayaraq işə, işdə olan və əlavə təqdim olunmuş sübutlar əsasında mahiyyəti üzrə
baxılmalı və iş üzrə toplanmış sübutlar obyektiv araşdırılmalı və birinci instansiya
məhkəməsinin işə baxarkən maddi və prosessual hüquq normalarına düzgün riayət edib
etməməsinə hüquqi qiymət verilməlidir.
Məhkəmə kollegiyası apellyasiya şikayətinin dəlillərinə müfəssəl hüquqi qiymət
verərək hesab edir ki, birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən işə baxılarkən maddi və
prosessual hüquq normaları düzgün tətbiq və təfsir edilmiş, məhkəmənin iş üzrə gəldiyi
nəticə işin həqiqi hallarına və tərəflərin qarşılıqlı münasibətlərinə uyğun olmuşdur.
Belə ki, iş materiallarında olan “Accessbank” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti ilə
Əhmədov Araz Ağazəhir oğlu arasında bağlanılmış 06 mart 2008-ci il tarixli,
08L000001104 saylı kredit xətti müqaviləsindən görünür ki, bank ilə cavabdeh Əhmədov
Araz Ağazəhir oğlu arasında 60 ay müddətinə, 20000 ABŞ dolları məbləğində kredit xətti
açılmasına dair müqavilə imzalanmışdır.
Həmin müqavilənin 1.2-ci bəndinə əsasən bu müqavilə və kredit razılaşmaları
əsasında istənilən məbləğ 60 ay müddətində, 6 mart 2013-cü il tarixdən gec olmayaraq
verilməlidir.
İş materiallarında olan “Accessbank” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti ilə Əhmədov Araz
Ağazəhir oğlu arasında bağlanılmış 04 may 2012-ci il tarixli, 1104 saylı kredit müqaviləsinə
dəyişiklik və əlavələr edilməsi haqqında sazişdən görünür ki, bankla cavabdeh Əhmədov
Araz Ağazəhir oğlu arasında bağlanmış 06 mart 2008-ci il tarixli, 08L000001104 saylı
kredit xətti müqaviləsinin 1.2-cibəndində dəyişiklik edilərək, məbləğ 169 ay müddətinə 06
aprel 2022-ci il tarixdən gec olmayaraq verilməsi razılaşdırılmışdır.
İş materiallarında olan “Accessbank” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti ilə Əhmədov Araz
Ağazəhir oğlu arasında bağlanılmış 19 iyun 2014-cü il tarixli, 08R000018436 saylı kredit
razılaşmasından görünür ki, bank cavabdeh Əhmədov Araz Ağazəhir oğluna 24 ay
müddətinə, 10000 ABŞ dolları kredit vermişdir.
İş materiallarında olan “Accessbank” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti ilə Nəhmətov
Şərafəddin Ağahəsən oğlu, Nəhmətova Çinarə Ağazər qızı, Bayramov Eldəniz Seyidağa
oğlu, Dədəyeva Gülnarə Ağazər qızı arasında bağlanılmış zaminlik müqavilələrindən
görünür ki, onlar Əhmədov Araz Ağazəhir oğlu ilə “Accessbank” Qapalı Səhmdar
Cəmiyyəti arasında bağlanılmış kredit müqavilələri üzrə borclunun öhdəliklərinin təminatı
kimi zamin durmuşlar.
İş materiallarında olan “Accessbank” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin 19 iyun 2014-cü
il tarixli məxaric orderindən görünür ki, Əhmədov Araz Ağazəhir oğlu bankdan 10000 ABŞ
dolları məbləğində pul götürmüşdür.
4
İş materiallarında olan “Accessbank” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti tərəfindən
verilmiş 23 yanvar 2017-ci il tarixli kredit-maliyyə arayışından görünür ki, Əhmədov Araz
Ağazəhir oğlunun banka 3052,64 ABŞ dolları məbləğində kredit borcu, 842,91 ABŞ dolları
məbləğində faiz borcu və 305,26 ABŞ dolları məbləğində cərimə, cəmi 4200,81 ABŞ
dolları məbləğində borcu vardır.
Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 76.1-ci maddəsinə əsasən
tərəflərin tələb və etirazlarını əsaslandıran halların və işi düzgün həll etmək üçün
əhəmiyyəti olan başqa halların mövcud olduğunu və ya olmadığını məhkəmə müəyyən
edərkən bu Məcəllədə və başqa qanunlarda müəyyən olunmuş qaydada əldə etdiyi
məlumatlar sübutlar hesab olunur.
Həmin Məcəllənin 76.2-ci maddəsinə əsasən bu məlumatlar yazılı və maddi
sübutlarla, ekspertlərin rəyləri ilə, yerində müayinə keçirməklə, səs və video yazıları ilə,
şahidlərin ifadələri ilə, işdə iştirak edən şəxslərin izahatları ilə müəyyən edilir.
Həmin Məcəllənin 80-ci maddəsinə əsasən məhkəmə işin gedişində təqdim
olunmuş ancaq o sübutları qəbul edir və nəzərə alır ki, onlar işdə tərəflərin tələblərini
müəyyən edən faktlarla və hallarla əlaqədardır.
Həmin Məcəllənin 106.1-ci maddəsinə əsasən işdə iştirak edən şəxslərin iş üçün
əhəmiyyəti olan və onlara məlum olan faktlar barədə izahatları iş üzrə toplanmış digər
sübutlarla yanaşı yoxlanılmalı və qiymətləndirilməlidir.
Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 739.1-ci maddəsinə əsasən borc
müqaviləsinə görə iştirakçılardan biri (borc verən) pula və ya digər əvəz edilən əşyalara
mülkiyyət hüququnu digər iştirakçıya (borc alan) isə aldıqlarını müvafiq olaraq pul və ya
eyni keyfiyyətdə və miqdarda olan eyni növlü əşyalar şəklindəö borc verənə qaytarmağı
öhdəsinə götürür.
Həmin Məcəllənin 739.2-ci maddəsinə əsasən borc müqaviləsinin predmeti hər hansı
pul məbləği olduqda, o, kredit müqaviləsi adlandırılır.
Həmin Məcəllənin 741-ci maddəsinə əsasən əgər müqavilənin iştirakçıları borcun
faizlər ilə verilməsini şərtləşdirirlərsə, faizlər müvafiq surətdə bir ilin sonunda ödənilməli,
borc bir il başa çatanadək qaytarılmalıdırsa, borcun qaytarılması ilə bir vaxtda
ödənilməlidir.
Həmin Məcəllənin 385.1-ci maddəsində qeyd edilir ki, öhdəliyə əsasən bir şəxs
(borclu) başqa şəxsin (kreditorun) xeyrinə müəyyən hərəkətlər etməlidir, məsələn pul
ödəməli, kreditorun isə borcludan vəzifəsinin icrasını tələb etmək hüququ vardır.
Həmin Məcəllənin 442-ci maddəsinə görə öhdəliyin icra edilməməsi dedikdə, onun
pozulması və ya lazımınca icra edilməməsi (vaxtında icra edilməməsi, mallarda, işlərdə və
xidmətlərdə qüsurlarla və ya öhdəliyin məzmunu ilə müəyyənləşdirilmiş digər şərtləri
pozmaqla icra edilməsi) başa düşülür.
Həmin Məcəllənin 449.1-ci maddəsinin tələbinə görə özgəsinin pul vəsaitini
qanunsuz saxlamaqla, onu qaytarmaqdan boyun qaçırmaqla, onun ödənilməsini digər
şəkildə gecikdirməklə və ya başqa şəxsin hesabına pul vəsaitini əsassız əldə etməklə və
ya toplamaqla ondan faydalanmağa görə həmin vəsaitin məbləğindən faizlər
ödənilməlidir.Faizlərin miqdarı pul öhdəliyinin və ya onun müvafiq hissəsinin icra edildiyi
gün üçün bank uçot dərəcəsi ilə müəyyənləşdirilir.Borc məhkəmə qaydasında tutulduqda
məhkəmə kreditorun tələbini qərarın çıxarıldığı gün üçün bank uçot dərəcəsini əsas
götürməklə ödəyə bilər.
Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 470.1-ci maddəsinin tələbinə görə
zaminlik müqaviləsi üzrə zamin başqa şəxsin kreditoru qarşısında həmin şəxsin öz
öhdəliyini tamamilə və ya hissə-hissə icra etməsi üçün məsuliyyəti öz üzərinə götürür.
Həmin Məcəllənin 472.1-ci maddəsinə əsasən borclu zaminliklə təmin edilmiş
öhdəliyi icra etmədikdə və ya lazımınca icra etmədikdə, əgər bu Məcəllədə və ya zaminlik
müqaviləsində zaminin subsidiar məsuliyyəti nəzərdə tutulmayıbsa, zamin və borclu
kreditor qarşısında birgə məsuliyyət daşıyırlar.
5
Həmin Məcəllənin 472.2-ci maddəsinə əsasən əgər zaminlik müqaviləsində ayrı
qayda nəzərdə tutulmayıbsa, faizlərin, borc tutulması üzrə məhkəmə xərclərinin və
borclunun öhdəliyi icra etməməsi və ya lazımınca icra etməməsi nəticəsində kreditora
dəyən digər zərərin əvəzinin ödənilməsi də daxil olmaqla, zamin kreditor qarşısında borclu
ilə eyni həcmdə məsuliyyət daşıyır.
Məhkəmə kollegiyası tətbiq edilən maddi və prosessual hüquq normalarına əsasən
hesab edir ki, iddia tələbinə baxılarkən birinci instansiya məhkəməsi iddianın qismən təmin
edilməsi barədə düzgün nəticəyə gəlmişdir, ona görə də birinci instansiya məhkəməsinin
gəldiyi nəticə ilə razılaşaraq qətnaməni qanuni və əsaslı hesab etmişdir.
Apellyasiya şikayətində qeyd edilmişdir ki, birinci instansiya məhkəməsinin qətnaməsi
maddi və prosessual hüquq normaları pozulmaqla məhkəmənin gəldiyi nəticə üçün
mühüm əhəmiyyəti olan bütün faktiki halların araşdırılmaması və sübutlara obyektiv qiymət
verilməməsi ilə qəbul edilmişdir.
Məhkəmə kollegiyası apellyasiya şikayətinin bu dəlillərini araşdıraraq müəyyən
etmişdir ki, birinci instansiya məhkəməsinin qətnaməsi maddi və prosessual hüquq
normalarının düzgün tətbiq edilməsi ilə qəbul edildiyindən qanuni və əsaslıdır, bu
baxımdan məhkəmənin gəldiyi nəticə üçün mühüm əhəmiyyəti olan bütün faktiki halların
araşdırılmaması və sübutlara obyektiv qiymət verilməməsi ilə qətnamə qəbul edilməsi
barədə dəlillər əsassız sayılmışdır.
Apellyasiya şikayətində Astara Rayon Məhkəməsinin 30 mart 2017-ci il tarixli
2(018)-392/2017 saylı qətnaməsinin ləğv edilməsi və yeni qətnamə qəbul edilməsi xahiş
edilmişdir.
Məhkəmə kollegiyası apellyasiya şikayətinin dəlillərini iş materialları üzrə araşdırıb
əsassız olduğu üçün apellyasiya şikayətinin təmin edilməsi, birinci instansiya
məhkəməsinin qətnaməsinin ləğv edilməsi baxımından qanuni əsaslar müəyyən
etməmişdir.
Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 14.2-ci maddəsinə əsasən
məhkəmə yalnız tərəflərin təqdim etdikləri sübutları araşdırmalı və onlardan istifadə etməlidir.
Həmin Məcəllənin 77.1-ci maddəsinə əsasən hər bir tərəf öz tələblərinin və
etirazlarının əsası kimi istinad etdiyi halları sübut etməlidir.İşin materiallarından görünür ki,
cavabdeh öz etirazlarının əsası kimi istinad etdiyi halları sübut edə bilməmişdir.
Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 88-ci maddəsinə görə
məhkəmə sübutlara obyektiv, qərəzsiz, hərtərəfli və tam baxdıqdan sonra həmin sübutlara
tətbiq edilməli hüquq normalarına müvafiq olaraq qiymət verir. Heç bir sübutun məhkəmə
üçün qabaqcadan müəyyən edilmiş qüvvəsi yoxdur.
Həmin Məcəllənin 217.1-ci maddəsinə görə məhkəmənin qətnaməsi qanuni və əsaslı
olmalıdır.
Həmin Məcəllənin 217.3-cü maddəsinə əsasən qətnamə iş üzrə müəyyən edilmiş həqiqi
hallara və tərəflərin qarşılıqlı münasibətlərinə uyğun əsaslandırılmalıdır.
Həmin Məcəllənin 217.4-cü maddəsinə əsasən məhkəmə (hakim) öz qətnaməsini yalnız
məhkəmə iclasında tədqiq olunmuş sübutlarla əsaslandırır.
Həmin Məcəllənin 218.3-cü maddəsinə görə hakim işdə iştirak edən şəxslərin verdiyi
tələblər üzrə qətnamə çıxarır.
Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 385.2-ci maddəsinə əsasən
birinci instansiya məhkəməsinin faktlar nöqteyi-nəzərindən qanuni və əsaslı olan və
mahiyyəti üzrə düzgün olan qətnaməsi yalnız formal mülahizələrə görə ləğv edilə bilməz.
Məhkəmə kollegiyası işin tədqiq edilən hallarına əsasən nəticəyə gəlir ki, cavabdeh
Əhmədov Araz Ağazəhir oğlu tərəfindən verilmiş apellyasiya şikayəti təmin edilmədən,
Astara Rayon Məhkəməsinin 30 mart 2017-ci il tarixli 2(018)-392/2017 saylı qətnaməsi
cavabdeh Əhmədov Araz Ağazəhir oğlunun apellyasiya şikayətinə əsasən dəyişdirilmədən
saxlanılmalıdır.
6
Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 384.0.1-ci maddəsinə
əsasən apellyasiya instansiyası məhkəməsi qətnaməni dəyişmədən, apellyasiya şikayətini
isə təmin etmədən saxlaya bilər.
Şərh olunanlara əsasən və Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin
382-ci, 384.0.1-ci, 392-393-cü, 405.0.1-ci maddələrini rəhbər tutaraq məhkəmə kollegiyası
Q Ə T E T D İ:
Cavabdeh Əhmədov Araz Ağazəhir oğlu tərəfindən verilmiş apellyasiya şikayəti
təmin edilməsin.
Astara Rayon Məhkəməsinin 30 mart 2017-ci il tarixli 2(018)-392/2017 saylı
qətnaməsi cavabdeh Əhmədov Araz Ağazəhir oğlunun apellyasiya şikayətinə əsasən
dəyişdirilmədən saxlanılsın.
Qətnamədən işdə iştirak edən şəxslərə rəsmi qaydada verildiyi gündən 2 ay
müddətində Şirvan Apellyasiya Məhkəməsi vasitəsi ilə Azərbaycan Respublikası Ali
Məhkəməsinin Mülki Kollegiyasına kassasiya şikayəti verilə bilər, qətnamədən şikayət
verilmədikdə qəbul edildiyi gündən 2 ay keçdikdən sonra qanuni qüvvəyə minir.
Sədrlik edən:İmza var.
Hakimlər:İmzalar var.
Əsli ilə düzdür.Hakim: Zeynal Zeynalov
7
Sədrlik edən: Zeynal Zeynalov
Hakimlər: Qəzənfər Kərimov
Rafael Eyvazov
13
Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi Plenumunun
Azərbaycan
Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 372-ci maddəsinin apellyasiya baxışının
hədləri barədə müddəalarının həmin Məcəllənin 372.1 və 372.7-ci maddələrinin tələbləri
baxımından şərh edilməsinə dair 20 may 2011-ci il tarixli Qərarında qeyd edilmişdir ki,
apellyasiya icraatında dispozitivlik prinsipi özünü onda biruzə verir ki, birincisi, apellyasiya
icraatı yalnız apellyasiya şikayəti əsasında başlanılır. Belə şikayət olmadığı halda
apellyasiya icraatı başlanıla bilməz. İkincisi, apellyasiya şikayətini vermiş şəxs işin
apellyasiya instansiyasında baxılma hədlərini müəyyən edir.
Apellyasiya instansiyası məhkəməsində işə baxılmanın hədlərini həmçinin
dispozitivlik prinsipinin mahiyyətini təşkil edən “ne eat judex ultra petita partium” -
“məhkəmə tərəflərin irəli sürdüyü tələblərdən kənara çıxmamalıdır” tələbi müəyyən edir.Bu
tələb məhkəmənin qətnaməsindən şikayət verilməsi mərhələsində “temtum devolutum
qantum appelatum” - “nə qədər şikayət - o qədər qərar” qaydasına çevrilir.
Həmin Plenum qərarında qeyd edilir ki, Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual
Məcəlləsinin 372.1-ci maddəsinə uyğun olaraq apellyasiya instansiyası məhkəməsi həmin
Məcəllənin 372.6-cı maddəsində nəzərdə tutulduğu hallarda birinci instansiya
məhkəməsinin qətnaməsinin əsaslılığını mübahisələndirilən hissəsində apellyasiya
şikayətinin dəlilləri həcmində yoxlayır.
Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 372.1 və 372.7-ci
maddələrinə uyğun olaraq apellyasiya instansiyası məhkəməsi maddi hüquq normalarına
riayət edilməsini birinci instansiya məhkəməsinin qətnaməsinin mübahisələndirilən
hissəsində yoxlayır. Bu hədlərdə apellyasiya instansiyası məhkəməsi şikayətin hüquqi
mövqeyinə aid dəlillərdən asılı deyil və qətnaməni maddi hüquq normasının pozulması ilə
əlaqədar apellyasiya şikayətində göstərilməyən əsaslarla da ləğv edə və dəyişdirə bilər.
Azərbaycan Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 372.1 və 372.7-ci
maddələrinə uyğun olaraq apellyasiya instansiyası məhkəməsi həmin Məcəllənin 387-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş hallarda birinci instansiya məhkəməsinin prosessual hüquq
normalarına riayət etməsini şikayətin dəlillərindən asılı olmayaraq yoxlayır.
Məhkəmə
kollegiyası
Azərbaycan
Respublikasının
MPM-nin
372.6-ci
maddəsinin tələblərini rəhbər tutaraq hesab edir ki, birinci instansiya məhkəməsinin
qətnaməsinin qanuniliyi və əsaslılığı onun düzünə və ya dolayısı ilə mübahisələndirilən
hissəsində, yəni cavabdeh Sadıxov Elvin Ramiz oğlunun apellyasiya şikayətinin
dəlillərinə uyğun olaraq yoxlanılmalı və hüquqi qiymət verilməlidir.
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi Plenumunun Azərbaycan
Respublikası Mülki Prosessual Məcəlləsinin 372-ci maddəsinin apellyasiya baxışının
hədləri barədə müddəalarının həmin Məcəllənin 372.1 və 372.7-ci maddələrinin tələbləri
baxımından şərh edilməsinə dair 20 may 2011-ci il tarixli Qərarında qeyd olunmuşdur ki,
Konstitusiya məhkəməsinin Plenumu bir daha onu vurğulayır ki, dispozitivlik və çəkişmə
14
prinsiplərinə əsasən şəxsin xüsusi maraqları və hüquqları yoxlamanın predmetini və
həddini müəyyən edir. Xüsusilə nəzərə alınmalıdır ki, nə qədər ki, dispozitivlik prinsipinə
uyğun olaraq tərəflər prosesin taleyini həll edir, icraat işdə iştirak edən şəxslərin təşəbbüsü
ilə başlanılır və dayandırılır, işə baxılmanın düzgünlüyü məsələsi yalnız maraqlı şəxslər
tərəfindən verilən şikayətlərdə mübahisələndirilir və şikayət maneəsiz olaraq geri götürülə
bilər, ərizəçinin maraqları ikinci plana keçirilə bilməz.
Dostları ilə paylaş: |