Qabriel Qarsia Markes "Patriarxın payızı" Roman Latın Amerikasının Nobel mükafatı laureatlı dünyaşöhrətli yazı



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə38/81
tarix20.09.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#912
növüYazı
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   81

əmr edirdi. – «Bu paltarı yalnız kişilər geyə bilər!» Və zabitlər dərhal mundirlərini 
soyunurdular. - «San-Xeronimo bazası qiyama qalxıb, mənim generalım!» Və o, 
bazanın ərazisinə baş darvazadan daxil oldu, iri, xəstə ayaqlarını ardınca qocafəndi 
sürüyə-sürüyə, qiyama qalxmış, lakin onu görcək, quzu kimi sıraya düzülmüş 
qvardiyaçıların cərgələri arasından keçərək, qiyam qərargahının ortasında tək və 
silahsız halda peyda oldu amiranə səslə: «Üzü üstə döşəməyə, düdəmələr! 
Döşəməyə!.. Dədələrindən bixəbər köpəy uşaqları!» Və Baş Qərargahın on doqquz 
zabiti, müti halda ağzı üstə yerə döşəndi… bir müddətdən sonra onları dənizkənarı 
kəndlər boyu gəzdirir və torpaq yeməyə məcbur edirdilər ki, qoy hamı görsün ki, 
mundiri çıxarılmış zabit, qoyun qədərində də deyil. «İt uşaqları! – əsgərlərin arı 
pətəyi kimi qaynaşdığı kazarmalarda qışqırışırdılar, hamı, prezidentin tələb elədiyi 
kimi, qiyamın təşəbbüskarlarının güllələnməsini, bundan sonra meyitləri od ələyən 
günün altında ayaqlarından asılmalarını tələb edirdilər ki, qoy hamı görsün, Allaha 
tüpürənlərin aqibətini öz gözləriylə görsün. «Bax belə, quldurlar!» Tələb yerinə 
yetirildi, lakin bütün bu qanlı cəza tədbirləri ona dinclik gətirmədi. Guya kökündən 
kəsdiyi yoluxucu xəstəliklər yenidən yayılmağa başlayır, qorxunc sui-qəsdlər 
yırtıcısı caynaqlarını yenidən buraxır, hakimiyyət dəhlizlərinin damı altında özünə 
yuva qura-qura, ən qətiyyətli zabitlərin imtiyazlı kölgəsi altında güc yığırdı. O, 
əqidəsinə zidd gedərək, səlahiyyətlərinin artıq-urtuğunu onlarla bölüşməyə, bu 
adamlara etibar eləməyə məcbur idi. Çünki onlarsız keçinə bilməzdi, lakin məsələ 
burasındaydı ki, onlarla birgə yaşamaq, onlarla bir havayla nəfəs almaq da 
mümkün deyildi, lakin əbədi yaşamağa məhkum edildiyindən, buna məcbur idi. 
«Lənət şeytana, bu ki, ədalətsizlikdi?!..» Əziz dostu, general Rodriqo de Aqiların 
niyyətləri ilə əlaqədar qorxunc şübhələr içində yaşamaq qeyri-mümkün idi, bu 
adamın namusuna və sədaqətinə şübhə eləmək, sözün əsl mənasında, işgəncəydi, 
lakin… «O mənim kabinetimə girəndə, sifəti meyit rəngindəydi… soruşdu ki, 
həmin o iki min uşağın aqibəti necə oldu. Doğurdanmı, bütün dünyanın bildirdiyi 
kimi, biz uşaqları dənizdə boğmuşuq?» O, səsi belə titrəmədən, general Rodriqo de 
Aqilara bilirdi ki, bu, yalnız şaiyədir, xainlərin uydurmasıdır. «Mən hər gecə 
onların hardasa mahnı oxuduğunu eşidirəm!» - o, deyib, əliylə hansısa qeyri-
müəyyən istiqaməti göstərdi. 
Ertəsi gün, səfir Evansı da, uşaqlar barədə gəzən bütün bu söz-söhbətin, böhtandan 
savayı ayrı bir şey olmadığına inandıra bildi: «Başa düşmürəm, siz hansı uşaqları 
deyirsiz? Axı, sizin ölkənizin Millətlər Birliyindəki nümayəndələri özləri dünya 
ictimaiyyəti qarşısında rəsmi şəkildə bildirdilər ki, uşaqlar sağ-salamatdırlar və 
məktəbə gedirlər. Sizə bundan artıq daha nə lazımdı?.. Vəssalam, həngamə 
bununla da bitdi!» Ancaq həngamə hələ bitməmişdi. Günlərin bir günü, gecənin bir 
yarısı onu yuxudan oyatdılar: «İki, ən böyük qarnizon qiyama qalxıb, mənim 
generalım! Bundan savayı Konde kazarmaları da üsyan edib, bu kazarmalar isə 
burdan cəmi bir məhəllə aralıdadır! Üsyana general Bonivento Barbosa başçılıq 
edir. Görürsüz, necə qudurub?! Onun ixtiyarında, mükəmməl silahlanmış min beş 
yüz əsgər var. Bütün silah və sursatı onlar, müxalifətın tərəfinə keçən bəzi 
səfirliklərin köməyi ilə əldə ediblər. Vəziyyət elə də yaxşı deyil ki, oturub 
barmağını sorasan, mənim generalım! Təcili tədbir görülməsə, hər şey məhv 
olacaq!» 
 
77


Əvvəlki illərdə siyasi vulkanın bu sayaq partlayışı, onun mübarizə əzmini, risq 
etmək ehtirasını yalnız coşdura bilərdi, lakin indi… Məgər o öz yaşının bütün 
ağırlığını bilmirdimi?.. Onun idarəsinin, demək olar ki, bütün gücü, orqanizminin 
daxilində gedən gizli dağıntıların bərpasına sərf olunurdu, axı, qış gecələrində ona 
dözülməz ağrılar verən öz qəddar körpəsini – soyuq havadan şişib qarpıza dönən 
dəbələk şişini ovutmadan yata bilmirdi; «Uyu, körpəciyim, günüm, günəşim 
mənim…» Ən əsası isə bu idi ki, o heç cür müəyyən edə bilmirdi ki, kim kimdir, 
bu miskin sarayda qaçılmaz taleyin sınağ məqamında kimə bel bağlamaq olar. O 
bu sarayı, bu miskin evi, böyük məmnuniyyətlə, buradan mümkün qədər uzaq olan 
dılğır bir hindu kəndindəki ütük bir komaya dəyişərdi, elə bir yerə ki, orada heç 
kəs onu tanımasın, sayını hətta özünün də itirdiyi uzun illər boyu bu ölkənin 
dəyişilməz prezidenti olduğunu bilməsin, bu, onun çoxdankı arzusu idi. Bununla 
belə, general Rodriqo de Aqilar, ona, hər iki tərəfi razı sala biləcək kompromislər 
əldə etmək məqsədiylə, qiyamçılara öz vasitəçiliyini təklif etmək niyyətini 
bildirəndə, rəsmi qəbullarda mürgü döyən, olan-qalan ağlını da itirmiş qocanı yox, 
ötən dövrlərin nəhəngini, cəsur bizonu gördü… və bu böyük insan, bircə an belə, 
tərəddüd etmədən, ona dirsəyini göstərib qətiyyətlə: «Gələ!.. – dedi - Elə şey 
yoxdu, mən hakimiyyətdən getməyəcəm!» General Rodriqo de Aqilar deyəndə ki, 
məsələ gedib-getməməkdə deyil, məsələ ondadır ki, «hamı bir nəfər kimi sizin 
əleyhinizədir, mənim generalım, hətta kilsə də!» O, isə yenə etiraz elədi: 
«Gözümün beşi aydın, kilsə - həmişə hakimiyyətdə olanın tərəfində olub!» General 
Rodriqo de Aqilar deyəndə ki, vasitəçilik zəruridir, çünki generallar artıq qırx 
səkkiz saatdı ki, məşvərət eləyirlərsə də, öz aralarında razılığa gələ bilmirlər, o: 
«Dəxli yoxdu, qoy nə qədər istəyirlər boşboğazlıq eləsinlər, özün görəcəksən
kimin daha çox verdiyini eşidəndə, hansı qərara gələcəklər!» - «Amma, vətəndaş 
müxalifətinin başçıları, üzlərindən maskaları atıblar və küçələrdə açıq-açığına 
mitinq edirlər!» - deyə general Rodriqo de Aqilar, son dəlilə əl atdı. Buna da o: 
«Lap yaxışı, əmr ver, de Armas meydanındakı hər fənərdən bir nəfəri assınlar, qoy 
hamı görsün ki, güc kimin tərəfindədir!» - deyə, belə cavab verdi, «Bu, mümkün 
olan məsələ deyil axı?!.. - general Rodriqo de Aqilar etiraz etdi - onların arxasında 
xalq dayanıb!» «Yalandır, - prezident dedi - xalq mənim tərəfimdədir, odu ki, 
burdan mənim, yalnız meyidim çıxacaq!» 
Və həmişə qəti qərar qəbul eləyəndəki kimi, yumruğunu stola çırpdı və yatmağa 
getdi, inəkləri sağmaq vaxtı çatanda yuxudan oyandı, ayağa qalxanda gördü ki, 
dövlət şurası iclaslarının keçirildiyi salon, şüşə qırıqları və daş-kəsəklə doludu – 
məlum oldu ki, Konde kazarmalarının əsgərləri mancanağın köməyi ilə otağı daşa 
basıblar. Sonra da pəncərələrin sınıq şüşələrindən içəri yanar kürələr atıblar. 
«Bütün gecəni yatmamışıq, ora-bura qaçıb, yanğını suyla, ədyallarla 
söndürməkdən, əldən-dildən düşmüşük… yanğın isə ən gözlənilməz yerlərdə baş 
verirdi, mənim generalım!» O. bu xəbəri biganə görkəmlə dinləyib, cansız 
ayaqlarını arxasınca sürüyə-sürüyə, içinə qum dolmuş dəhlizlərlə, yanmış 
xalçaların, qobelenlərin üstüylə addımladı… «Axı mən sizə dedim axı, fikir 
verməyin!» - «Amma axı onlar kirimirlər?!.. - deyə ona etiraz etdilər - xəbər də 
göndəriblər ki, yanar kürələr hələ yalnız xəbərdarlıqdı, bir azdan sarayı top 
atəşlərinə tutacaqlar!» - «Fikir verməyin, lənət şeytana!» - o bunu deyib bağa çıxdı 
 
78


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   81




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə