Qabriel Qarsia Markes "Patriarxın payızı" Roman Latın Amerikasının Nobel mükafatı laureatlı dünyaşöhrətli yazı



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə74/81
tarix20.09.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#912
növüYazı
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   81

Naço, - o dedi - sakit olun və məni başa salın ki, niyə siz, özünüzə gəmi boyda 
nəhəng bir mülk almırsız? Əgər sizi pul maraqlandırmırsa, onda niyə gecə-gündüz 
uzunqulaq kimi işləyirsiz? Niyə əsgər kimi, kazarmada yaşayırsız, axı, ən əxlaqlı 
qadınlar belə, sizinlə bir yataqda yatmaqdan ötrü sinov gedir. Nədi bu, Naço, siz 
monarxlardan da müqəddəssiz?» Xose İqnasio Saens de la Barra isə boğulurdu, 
bədənini buz kimi soyuq tər basırdı, otağın, kremasiya sobası kimi cəhənnəm 
alovlu, onun soyuqqanlılıq maskasını əridib tərlədirdi. «Saat on birdi, - o dedi – 
fürsət əldən çıxdı! Bu dəqiqə onlar, bütün ölkə boyu qiyam qaldırmaq üçün şərti 
siqnalları teleqrafla bütün qarnizonlara ötürürlər!» Həmin vaxt həqiqətən, qiyamçı 
generallar, hakimiyyətə gələcək xunta üçün şəkil çəkdirməyə hazırlaşır, ordenlərini 
parad mundirlərinə taxır, generalların yavərləri, bu rəqibsiz döyüşdə onların 
adından son əmrləri verirdilər; döyüş əməliyyatları onunla nəticələndi ki, ordu, 
rabitə mərkəzi və mühüm hökumət binaları üzərində öz nəzarətini bərqərar etdi. 
Prezidentin otağında isə, əla həzrətləri gözünü qırpmağa macal tapmamış, məxmər 
dərili Lord Köxel, təhlükə duyub, əzələləri titrəyə-titrəyə, ağzının suyu süzülə-
süzülə döşəmədən qalxdı. «Qorxmayın, Naço, - general dedi, - yaxşısı budu, başa 
salın görək, niyə ölümdən bu qədər qorxursuz?» Xose İqnasio Saens de la Barra, 
tərdən islanmış sellüloid boyunluğunu çəkib qopartdısa da, daşa dönmüş bariton 
müğənnisi sifətini dəyişə bilmədi. «Bu, təbiidi, ölümqabağı xof - xoşbəxt həyatdan 
miras qalan közərmiş kömürdü. Bu hiss, sizin üçün əlçatmazdı, odu ki, onu duya 
bilməzsiz, general!» - o dedi və adəti üzrə, kilsə zənginin zərbələrini sayıb ayağa 
qalxdı: «On iki! Hər şey bitdi! Bu dünyada sizə sadiq olan daha heç kəs qalmadı! 
Mən sonuncuydum, general!» Lakin general, de Armas meydanı boyu irəliləyən 
ağır tankların səsindən titrəyən yerin gurultusunu eşidənəcən, kreslosundan 
tərpənmədi, tankların uğultusu eşidiləndə isə: «Səhviniz var, Naço, mənim xalqım 
var.» - deyib gülümsündü. 
Bu, həqiqətən də beləydi! Onun hələ xalqı vardı… yenilməz qocanın gizli planıyla, 
sübh çağından xeyli əvvəl küçələrə çıxan yoxsul, sədaqətli xalqı; o, dövlət radio və 
televiziyasıyla bütün xalqa - siyasi əqidəsindən asılı olmayaraq, bütün 
vətənpərvərlərə həyəcanla müraciət edib bilirdi ki, şəxsi əmriylə, xalqın suveren 
iradəsini ifadə edən bütün qoşun dəstələri, rejimin qüdrətli ideallarından 
ruhlanaraq, həmişəki kimi, kütlələrin haqlı qəzəbinə gəlmiş bu qanahəris adamın 
terror maşınını, bu tarixi gecə birdəfəlik darmadağın etmişlər!»; bu adamı xalq özü 
mühakimə edib cəzalandırdı. «Siz, əlləri qana batmış bu cəlladın, əcnəbi 
səfirliklərin heç birində gizlənə bilməməsi, siyasi sığınacaq istəməməsi üçün, 
uzaqgörənlik edib bizə, səfirliklər olan rayonu mühasirəyə almaq əmrini verəndə, 
mənim generalım, Xose İqnasio Saens de la Barra, sizin bir vaxt dediyniz kimi, de 
Armas meydandakı fənərdən - cinsi orqanı ağzında, ayaqlarından başıaşağı asıldı. 
Asılmamışdan qabaq camaat onu daşa basdı, amma bundan əvvəl biz, dörd mülki 
adamın içalatını yeyib-tökən, dörd əsgəri ölümcül dişləyən yırtıcı köpəyi 
güllələyib, aşsüzənə döndərməli olduq; bütün bunlar, bu yaramaz cəlladın 
iqamətgahına hücum zamanı baş verdi. Camaat onun pəncərələrindən, iki yüzdən 
çox, etiketli zərxaralı, təptəzə jilet, geyilməmiş üç min italyan ayaqqabısı… üç 
min, mənim generalım, dövlətin pulunu gör bir, bu nəyə xərcləyirmiş!.. Allah bilir, 
nə qədər qardeniya qutusu, axı onun ilgəklərində həmişə təzə qardeniya olurdu… 
 
149


və Bruknerin bütün vallarını bayıra tulladı. Sonra adamlar, zirzəmiləri açıb 
dustaqları çölə buraxdılar, «Generala eşq olsun, yaşasın əsl kişi! Yaşasın həqiqəti 
üzə çıxaran!» - deyə hamı qışqıra-qışqıra, keçmiş holland dəlixanasının işgəncə 
kameralarını yandırdılar… axı, hamı elə bilirdi ki, siz heç nə bilmirdiz, mənim 
generalım, ürəyiyumşaqlığınızdan, təhlükəsizlik xidmətinin xəbis cəlladları istifadə 
ediblər. Üsyan vaxtı onları, siçovulları tutan kimi tutduq, mənim generalım, sizin 
köməyinizlə tutduq, çünki, təhlükəsizlik xidmətinin uzun sürən hökmranlığı 
zamanı, camaatın üst-üstə yığılan nifrətini üzə çıxarmaq üçün, onların hər hansı 
müdafiə və mühafizədən məhrum olunması əmrini də siz verdiniz, mənim 
generalım.» 
O, xalqın bütün hərəkətlərini bəyəndi – «Razıyam!» - Ona minnətdarlıq edən 
camaatın istiqlal nəğmələrindən, şadyanalıqla çalınan zəng səslərindən və sevincək 
hay-küylərdən kövrəldi; de Armas meydanına toplaşan adamların əllərində iri 
transparantlar vardı; «İlahi, bizi terror zülmətindən qurtaran dahilər dahisini hifz 
et!» Zəng sədaları və camaatın uğultusu ona, çoxdankı, xoş xatirələri xatırlatdı. Bu, 
həmin o gözəl illərin efemer əks-sədası idi; o, bu səslərə, uğultuya qulaq asa-asa
hakimiyyət daxilində yaranan katorqa zəncirlərini qırmaqda ona kömək etmiş zabit 
kadrlarını öz patiosuna yığdı, barmağının bircə işarəsiylə, gücdən düşmüş rejiminin 
son ali komandanlığını bu zabitlərdən təşkil etdi. Onlar, Letisiya Nasarenonun və 
uşağının qatillərini – siyasi sığınacaq almağa çalışarkən, əcnəbi səfirliklərin 
qapılarındaca, alt paltarında tutulan generalları əvəz etdilər. İndi o, onların heç 
birini xatırlamırdı, adlarını da unutmuşdu; ən əsası isə o idi ki, ölənəcən ürəyində 
saxlamaq istədiyi qəzəbin közünü axtararkən, alçaq xudbinliyinin külündən savayı 
heç nə tapa bilmədi. Bu külü üfürüb alovlandırmağa dəyməzdi: «Qoy rədd 
olsunlar!» - deyə əmr verdi. Qatil generalları gəmiyə mindirdilər və gəmi elə bir 
yerə yön aldı ki, orda onlar heç kimə lazım deyildilər, orda bu bədbəxt 
qurumsaqlar heç kəsin yadına belə düşməyəcəkdilər. O, yeni hökumətin ilk iclasını 
– yeni əsrin yeni nəslinin bütün bu say-seçmə nümunələrinin, əvvəlki tozlu 
sürtuklu, süst mülki nazirlərindən ibarət olduğunu həmin dəqiqə hiss edərək, bu 
yenilərin, əvvəlkilərindən daha şöhrəstpərəst, daha qorxaq və yaltaq, daha faydasız 
və yararsız oldğunu anlayaraq, ciddi məsuliyyət hissi ilə aparırdı. Matəm içində 
olan ölkənin xarici borcları, satılası hər bir şeyin dəyərinin qiymətini ötüb 
keçmişdi. «Sonunucu qatar, arandan keçən dəmir yolundan uçuruma, səhləb 
çiçəklərinin arasına yuvarlanıb, mənim generalım, indi onun yumşaq 
oturacaqlarında bəbirlər mürgüləyir. Nuh əyyamından qalma təkərli gəminin 
sınıqları, çəltik zəmilərinə dağılıb. Məktublar, gəminin apardığı poçt kisələrində 
çürüyüb. Bir cüt Steller inəyi* prezident kayutunun güzgüləri arasında 
məzələnməkdədi. Sizinsə bundan xəbəriniz yoxdu, mənim generalım! Əlbəttə, 
qanun çərçivəsində Tərəqqiyə inanmaq, sizinçün cəmi bir nüsxə tirajla çap olunan 
bu qəzetdə, sizi cazibə və həzz dünyasına – bu adi, zəhlətökən siestadan fərqli 
aləmə aparan sərfəli xəbərlər, xoşunuza gələn foto şəkillər, reklam və elanlar da 
dərc olunub!» 
«Mən, heç nəyə inanmayan bu gözlərimlə, nazirlik binalarının möhtəşəm parıltısı 
arxasında, həmin limanın - təpələr boyu sıralanan alabəzək, zənci komalarının 
gizləndiyini, dənizin sahilə çıxaraq, bulvar boyu əkilmiş palma və eyvanları bir-
 
150


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   81




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə